Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
Quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược trung ương Mediplantex
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 4
PHẦN MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 4
LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG NHẬP KHẨU 4
1.1. Một số vấn đề chung về nhập khẩu 4
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế 4
1.1.1.1.Khái niệm nhập khẩu 4
1.1.1.2. Đặc điểm và vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế 4
1.1.2. Các hình thức nhập khẩu 7
1.1.2.1. Nhập khẩu trực tiếp 7
1.1.2.2. Nhập khẩu uỷ thác 8
1.2. Rủi ro trong hoạt động nhập khẩu 9
1.2.1. Khái niệm rủi ro 9
1.2.2. Phân loại rủi ro 11
1.2.2.1. Phân loại rủi ro nói chung 11
Theo tính chất của rủi ro 11
Theo nguyên nhân của rủi ro 11
Theo phạm vi ảnh hưởng của rủi ro 11
Theo tác động của môi trường vĩ mô 12
Ngoài các cách phân loại rủi ro nói chung như trên, rủi ro trong nhập khẩu còn
có một số cách phân loại theo các tiêu chí sau: 12
Theo quá trình nhập khẩu 12
1.3. Quản trị rủi ro trong nhập khẩu 13
1.3.1. Khái niệm quản trị rủi ro trong nhập khẩu 13
1.3.2. Nội dung quản trị rủi ro trong nhập khẩu 15
Sơ đồ 1.1: Nội dung quản trị rủi ro trong hoạt động nhập khẩu 15
1.3.2.1. Nhận biết các rủi ro có thể xảy ra trong nhập khẩu 16
1.3.2.2. Đo lường rủi ro xảy ra trong nhập khẩu 17
1.3.2.3. Giám sát rủi ro trong nhập khẩu 19
1.3.2.4. Kiểm soát rủi ro trong nhập khẩu 19
1.3.2.5. Báo cáo và đánh giá về quản trị rủi ro trong nhập khẩu 20
1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới quản trị rủi ro trong nhập khẩu 20
1.3.3.1. Các nhân tố chủ quan ảnh hưởng tới quản trị rủi ro trong hoạt động nhập
khẩu 20
1.3.3.2. Các nhân tố khách quan ảnh hưởng tới quản trị rủi ro trong nhập khẩu. 22
1.4. Sự cần thiết tăng cường quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa tại công ty cổ
phần dược TW Mediplantex 25
1.4.1. Xuất phát từ vai trò của quản trị rủi ro trong nhập khẩu 25
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
1.4.2. Nhập khẩu chứa đựng nhiều rủi ro 27
1.4.3. Tổn thất từ các rủi ro xảy ra trong nhập khẩu thường lớn 27
1.4.4. Năng lực quản trị rủi ro tốt là điều kiện quan trọng để nâng cao chất lượng và
hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp 28
1.4.5. Xu thế hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa đòi hỏi phải nâng cao năng lực quản
trị rủi ro 29
CHƯƠNG 2 30
THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG NHẬP KHẨU HÀNG HOÁ CỦA
CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC TW MEDIPLANTEX GIAI ĐOẠN 2006 - 2009 30
2.1. Giới thiệu về công ty cổ phần dược TW Mediplantex 30
2.1.1. Lịch sử ra đời 30
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng hoạt động 31
2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức 31
2.1.2.2. Chức năng hoạt động 33
2.1.3. Các nhân tố tác động đến quản trị rủi ro trong hoạt động nhập khẩu hàng hoá
của công ty cổ phẩn dược TW Mediplantex giai đoạn 2006 - 2009 35
2.1.3.1. Nhân tố con người 35
2.1.3.2. Điều kiện cơ sở vật chất, công nghệ thông tin của công ty 36
2.2. Thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ phần dược
TW Mediplantex 37
2.2.1. Sơ lược về nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược TW Mediplantex
trong những năm gần đây (2006 – 2009) 37
2.2.2. Thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần
dược TW Mediplantex 40
2.2.2.1. Nhận biết rủi ro có thể xảy ra trong nhập khẩu hàng hoá 40
2.2.2.2. Đo lường rủi ro trong nhập khẩu 49
2.2.2.3. Giám sát rủi ro trong nhập khẩu 52
2.2.2.4. Kiểm soát rủi ro trong nhập khẩu 53
2.2.2.5. Báo cáo và đánh giá về quản trị rủi ro trong hoạt động nhập khẩu 55
2.3. Đánh giá thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ phần
dược TW Mediplantex 56
2.3.1. Những ưu điểm trong quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty
cổ phần dược TW Mediplantex 56
2.3.1.1. Công ty đã nhận biết được tầm quan trọng của quản trị rủi ro trong nhập
khẩu hàng hóa 57
2.3.1.2. Quan tâm và chú trọng để hoàn thiện quy trình quản trị rủi ro trong hoạt
động nhập khẩu 57
2.3.2. Những tồn tại trong quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ
phần dược TW mediplantex 58
2.3.2.1. Quy trình quản trị rủi ro không có tính hệ thống, không phù hợp với
chiến lược tổng thể của công ty 58
2.3.2.2. Quy trình quản trị rủi ro chưa được thực hiện tốt và nghiêm ngặt 59
2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại trong quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng
hóa của công ty cổ phần dược TW Mediplantex 60
2.3.3.1. Nguyên nhân chủ quan 60
2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan 62
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
CHƯƠNG 3 65
CÁC GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG NHẬP KHẨU
HÀNG HOÁ CHO CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC TW MEDIPLANTEX 65
3.1. Căn cứ để đưa ra các giải pháp quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa 65
3.1.1. Định hướng phát triển chung của công ty cổ phần dược TW Mediplantex
trong những năm tới 65
3.1.2. Định hướng phát triển nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược TW
Mdiplantex 66
3.1.2.1. Định hướng phát triển nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược
TW Mdiplantex 66
3.1.2.2. Mục tiêu quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần
dược TW Mediplantex 67
3.1.3. Căn cứ vào các tồn tại quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty
cổ phần dược TW Mediplantex 67
3.2. Các giải pháp tăng cường quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa cho công ty cổ
phần dược TW Mediplantex 68
3.2.1. Thành lập bộ phận chuyên về quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh
thương mại 68
3.2.2. Bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn và nâng cao tinh thần
trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ nhân viên 69
3.2.3. Lựa chọn thị trường và nhà xuất khẩu đủ tin cậy 70
3.2.4. Xây dựng chiến lược quản trị rủi ro phù hợp với đặc điểm, qui mô, năng lực
quản trị kinh doanh của công ty 72
3.2.5. Tăng cường hơn nữa việc giám sát thực hiện các hợp đồng kinh doanh nhập
khẩu 73
3.2.6. Đầu tư các trang thiết bị hiện đại để bảo đảm việc thu thập thông tin đầy đủ,
cập nhật và chính xác phục vụ quản trị rủi ro 73
3.2.7. Tạo lập mối quan hệ với ngân hàng tốt hơn nữa nhằm nâng cao năng lực tài
chính 74
3.3. Một số kiến nghị với các Bộ ngành liên quan 74
3.3.1. Đầu tư xây dựng hệ thống kho bãi, bến cảng cho các đơn vị hỗ trợ hoạt động
kinh doanh thương mại quốc tế 75
3.3.2. Tập trung đầu tư phát triển ngành công nghiệp hoá dược 75
3.3.3. Hoàn thiện chính sách quản lý ngành tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh
cho thị trường thuốc nhập khẩu 75
KẾT LUẬN 77
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 78
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CP Cổ phần
EUR Đơn vị tiền châu Âu
GDP Tổng sản phẩm quốc nội
HĐ Hợp đồng
HSC Công ty cổ phần chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh
LNTT Lợi nhuận trước thuế
RR Rủi ro
TW Trung ương
USD Đơn vị tiền đô la Mỹ
VND Đơn vị tiền Việt Nam
WTO Tổ chức thương mại thế giới
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
DANH MỤC CÁC HÌNH, BẢNG
Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức công ty cổ phần dược TW Mediplantex 32
Bảng 2.1: Hoạt động nhập khẩu của Mediplantex giai đoạn 2006 - 2009 37
Bảng 2.2: Hoạt động nhập khẩu từ các nước của Mediplantex 39
giai đoạn 2006 - 2009 39
Bảng 2.3: Hoạt động nhập khẩu theo nhóm hàng của Medciplantex 39
giai đoạn 2006 - 2009 39
Bảng 2.4: Hoạt động nhập khẩu theo hình thức nhập khẩu của Mediplantex
40
giai đoạn 2006 - 2009 40
Bảng 2.5: Bảng tổng kết số hợp đồng rủi ro của Mediplantex giai đoạn 2006
– 2009 47
ĐVT: Hợp đồng 47
Bảng 2.6: Cơ cấu rủi ro giữa các loại rủi ro trong nhập khẩu của
Mediplantex giai đoạn 2006 - 2009 50
Bảng 2.7: Khả năng đo lường của các loại rủi ro trong hoạt động nhập khẩu
của Mediplantex giai đoạn 2006 – 2009 52
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với xu thế mở cửa và hội nhập với nền kinh tế thế giới, hoạt động
kinh tế nói chung, hoạt động kinh tế đối ngoại nói riêng ngày càng mở rộng. Sự
giao lưu buôn bán giữa các quốc gia khác nhau với khối lượng ngày càng lớn đòi
hỏi quá trình thị trường hàng hóa xuất nhập khẩu phải đảm bảo nhanh chóng,
thuận tiện cho các bên. Để đảm bảo các điều kiện đó, các doanh nghiệp kinh
doanh xuất nhập khẩu đã phải có những biện pháp, chiến lược nhằm kiểm soát,
hạn chế các loại rủi ro xảy ra.
Trên thế giới, các doanh nghiệp đã xây dựng các biện pháp đó thành chiến
lược có tính hệ thống, gọi là quản trị rủi ro từ những năm 80 và coi quản trị rủi ro
như một chức năng trong quản trị kinh doanh của doanh nghiệp. Còn ở Việt Nam,
khái niệm và việc vận dụng quản trị rủi ro chủ yếu mới chỉ dừng lại ở việc xử lý
những rủi ro đã xảy ra, còn việc nghiên cứu lý luận và đưa ra các giải pháp mang
tính nguyên tắc thì chưa được quan tâm nghiên cứu có tính hệ thống.
Công ty cổ phần dược TW Mediplantex đã cổ phần hoá được 6 năm nhưng
vẫn chưa thực sự chú trọng đến chức năng quản trị rủi ro trong hoạt động xuất nhập
khẩu của mình. Do đó, công ty đã thường gặp phải các rủi ro trong thanh toán quốc
tế, rủi ro trong quá trình chuyên chở hàng hóa, rủi ro vì giá cả hàng hóa tăng… Điều
đó đã làm thiệt hại về kinh tế rất nhiều cho công ty, nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng
trực tiếp đến uy tín của công ty. Trong điều kiện khủng hoảng kinh tế như hiện nay,
nếu tình trạng này còn kéo dài thì công ty sẽ phải đối mặt với rất nhiều rủi ro và có
xu hướng ngày càng gia tăng. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm quản trị rủi ro
trong hoạt động nhập khẩu tại công ty cổ phần dược trung ương Mediplantex tốt
hơn để nâng cao hiệu quả kinh doanh và tạo lập môi trường kinh doanh an toàn hơn
là vấn đề cần thiết. Vì vậy, tác giả chọn đề tài “Quản trị rủi ro trong nhập khẩu
1
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
hàng hoá của công ty cổ phần dược trung ương Mediplantex” để nghiên cứu cho
luận văn thạc sỹ của mình.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
- Mục đích nghiên cứu
Thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ phần
dược trung ương Mediplantex trong giai đoạn 2006 – 2009, qua đó đề xuất một số
giải pháp nhằm tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động nhập khẩu hàng hóa của
công ty cổ phần dược TW Mediplantex trong những năm sau.
- Nhiệm vụ nghiên cứu
+ Hệ thống hoá những vấn đề cơ bản về rủi ro và quản trị rủi ro trong
nhập khẩu.
+ Phân tích thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của
công ty cổ phần dược TW Mediplantex và đưa ra những đánh giá về quản trị
rủi ro của công ty.
+ Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro của công ty cổ phần
dược TW Mediplantex trong nhập khẩu hàng hóa.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu
Nội dung quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ phần dược
TW Mediplantex.
- Phạm vi nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu nội dung quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa
của công ty cổ phần dược TW Mediplantex trong giai đoạn từ năm 2006 đến
hết năm 2009.
4. Phương pháp nghiên cứu
Tác giả sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử để phân
tích và đề xuất các biện pháp quản trị rủi ro trong nhập khẩu. Đề tài chú trọng sử
2
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
dụng các công cụ: thống kê, so sánh, phân tích và tổng hợp, suy luận logic…nhằm
tăng thêm cơ sở của vấn đề và giải quyết chúng có hệ thống.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Lý luận cơ bản về quản trị rủi ro trong nhập khẩu và sự cần thiết tăng
cường quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa.
Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ
phần dược TW Mediplantex giai đoạn 2006 – 2010.
Chương 3: Định hướng và các giải pháp tăng cường quản trị rủi ro trong nhập
khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược TW Mediplantex đến năm 2020.
3
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG
NHẬP KHẨU
1.1. Một số vấn đề chung về nhập khẩu
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế
1.1.1.1.Khái niệm nhập khẩu
Nhập khẩu là việc mua hàng hoá và dịch vụ của nước ngoài, nhập khẩu để bổ
sung hàng hoá mà trong nước không sản xuất được, hay sản xuất không đáp ứng
được nhu cầu. Nhập khẩu còn để thoả mãn mục đích kiếm lời, nghĩa là nhập khẩu
những hàng hoá mà sản xuất trong nước không có lợi bằng nhập khẩu.
Vậy thực chất kinh doanh nhập khẩu ở đây là nhập khẩu từ các tổ chức kinh
tế, các công ty nước ngoài, tiến hành tiêu thụ hàng hoá, vật tư ở thị trường nội địa
hay tái xuất với mục tiêu lợi nhuận và nối liền sản xuất giữa các quốc gia với nhau.
Mục tiêu hoạt động kinh doanh nhập khẩu là sử dụng có hiệu quả nguồn
ngoại tệ để nhập khẩu vật tư, thiết bị kỹ thuật và dịch vụ phục vụ cho quá trình tái
sản xuất mở rộng, nâng cao năng suất lao động, tăng giá trị ngày công, và giải quyết
sự khan hiếm hàng hoá, vật tư trên thị trường nội địa.
Mặt khác, kinh doanh nhập khẩu đảm bảo sự phát triển ổn định của các
ngành kinh tế mũi nhọn của mỗi nước mà khả năng sản xuất trong nước chưa đảm
bảo vật tư, thiết bị kỹ thuật đáp ứng nhu cầu phát triển, khai thác triệt để lợi thế so
sánh của quốc gia, góp phần thực hiện chuyên môn hoá trong phân công lao động
quốc tế, kết hợp hài hoà và có hiệu quả giữa nhập khẩu và cải thiện cán cân thanh
toán.
1.1.1.2. Đặc điểm và vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế
Đặc điểm của nhập khẩu
Những đặc điểm của nhập khẩu được xem xét dưới góc độ quản trị rủi ro, do
vậy chỉ những đặc điểm nào ảnh hưởng tới tình hình rủi ro của doanh nghiệp mới
được đề cập.
4
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
- Nhập khẩu diễn ra trong môi trường đa dạng và phức tạp
Nhập khẩu liên quan đến một hay nhiều thị trường bên ngoài quốc gia.
Những kinh nghiệm từ thị trường trong nước không thể áp dụng sang các thị trường
ngoài nước do sự khác biệt về điều kiện văn hoá, xã hội, chính trị. Sự khác biệt này
đòi hỏi doanh nghiệp phải thu thập thông tin không chỉ vì nhu cầu, sở thích, thói
quen… của khách hàng, về tình hình đối thủ cạnh tranh ở thị trường nước ngoài mà
cả các đặc điểm về môi trường tự nhiên, văn hoá, chính trị ở đó. Nhu cầu phải xử lý
một khối lượng thông tin nhiều như vậy không thể tránh khỏi tình trạng thông tin
sai lệch hay thiếu hụt. Đây chính là nguồn gốc tạo ra những loại rủi ro mà các
doanh nghiệp kinh doanh trong nước có thể không hay ít khi gặp phải.
- Nhập khẩu chịu sự điều tiết của đồng thời nhiều nguồn luật
Mỗi doanh nghiệp khi tham gia vào hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu
không chỉ chịu sự điều tiết của pháp luật trong nước mà còn cả pháp luật tại các
nước mà mình có hoạt động kinh doanh, các công ước, tập quán quốc tế. Vấn đề
này không chỉ đòi hỏi các doanh nghiệp phải nắm vững luật pháp nước sở tại, các
luật và tập quán quốc tế mà còn phải xử lý những xung đột giữa các nguồn luật này.
Đây chính là nguồn gốc dẫn đến những quan niệm khác nhau trong việc xử lý tranh
chấp trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu dễ rơi vào tình trạng bị kéo dài.
- Các đối tác trong nhập khẩu có quốc tịch khác nhau
Một đặc điểm trong nhập khẩu là các giao dịch sẽ được tiến hành với một
hay nhiều đối tác có quốc tịch nước ngoài. Đặc điểm này có thể dẫn tới các bất đồng
về ngôn ngữ, tập quán buôn bán, văn hoá… là nguồn gốc gây ra rủi ro.
- cách giao dịch gián tiếp và từ xa đóng vai trò chủ yếu
Giao dịch trong kinh doanh quốc tế chủ yếu thông qua các hình thức gián
tiếp như: thư tín, điện thoại, fax, thư điện tử, mạng internet. Các hình thức này giúp
giảm đáng kể chi phí và tăng nhanh tốc độ liên lạc. Tuy nhiên, việc sử dụng các
hình thức giao dịch gián tiếp này lại dễ gây ra những rủi ro do tính hạn chế của
chúng. Thông tin không đến đúng nơi kịp thời, có thể bị giả mạo là những nguyên
nhân làm tăng độ rủi ro cho các giao dịch.
5
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
- Hàng hoá và chứng từ liên quan phải chuyển giao trong thời gian dài và cự ly xa
Trong nhập khẩu, hàng hoá được chuyển giao từ người bán sang người mua
qua những không gian địa lý rất xa. Những rủi ro như bị mất trộm, cướp, bị đắm
chìm, bị va tàu… là những rủi ro dường như nằm ngoài tầm kiểm soát của người
chuyên chở.
Việc lưu chuyển chứng từ thanh toán bằng hình thức trực tiếp qua thuyền
trưởng đến thẳng người mua hay gián tiếp qua hệ thống ngân hang cũng thường gặp
phải không ít rủi ro như: động đất, bão lụt, thậm chí là sự thiếu trách nhiệm của các
bên liên quan trong giao dịch chứng từ.
- Hoạt động thanh toán phải trải qua bước chuyển đổi từ đồng tiền này sang đồng
tiền khác
Mỗi quốc gia đều có đồng tiền riêng, do vậy khi thực hiện thanh toán hợp
đồng, các doanh nghiệp đều phải đổi từ đồng tiền nước này sang đồng tiền nước
khác. Những rủi ro thường gặp là: tỷ giá hối đoái biến động bất thường hay giá trị
đồng tiền nắm giữ bị suy giảm nghiêm trọng.
Vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế
- Nhập khẩu là một hoạt động quan trọng của ngoại thương. Nhập khẩu tác
động một cách trực tiếp và quyết định đến sản xuất và đời sống trong nước; nhập
khẩu để bổ sung các hàng hoá trong nước không sản xuất được, hay sản xuất
không đáp ứng đủ nhu cầu; nhập khẩu còn để thay thế, nghĩa là nhập khẩu những
hàng hoá mà nếu sản xuất trong nước sẽ không có lợi bằng xuất khẩu. Nhập khẩu
bổ sung và nhập khẩu thay thế nếu được thực hiện tốt sẽ tác động tích cực đến sự
phát triển cân đối nền kinh tế quốc dân.
- Nhập khẩu tạo điều kiện thúc đẩy nhanh quá trình xây dựng cơ sở vật chất
kỹ thuật, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng từng bước công nghiệp hoá đất
nước, đuổi kịp các nước tiên tiến, bổ sung kịp thời những mặt mất cân đối của nền
kinh tế, đảm bảo phát triển kinh tế cân đối ổn định.
6
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
- Nhập khẩu góp phần cải thiện, nâng cao mức sống của nhân dân, vì nhập
khẩu vừa thoả mãn nhu cầu trực tiếp của nhân dân về hàng tiêu dùng, vừa đảm bảo
đầu vào cho sản xuất, tạo việc làm ổn định cho người lao động.
- Nhập khẩu có vai trò tích cực trong việc thúc đẩy xuất khẩu. Sự tác động
này thể hiện ở chỗ xuất khẩu tạo đầu vào cho sản xuất hàng xuất khẩu, tạo môi
trường thuận lợi cho việc xuất khẩu hàng sản xuất được trong nước ra nước ngoài,
đặc biệt là nước đối tác mà mình đã nhập hàng của họ.
Có thể nói, nhập khẩu tạo cầu nối giữa nền kinh tế trong nước với nền kinh
tế thế giới, biến nền kinh tế thế giới thành nơi cung cấp các “yếu tố đầu vào” và tiêu
thụ các “yếu tố đầu ra” cho nền kinh tế quốc dân trong hệ thống kinh tế quốc tế.
1.1.2. Các hình thức nhập khẩu
Ở Việt Nam, có khá nhiều hình thức nhập khẩu, tuy nhiên để sử dụng hình
thức nhập khẩu nào là phù hợp với doanh nghiệp mình để có hiệu quả cao nhất thì
doanh nghiệp nhập khẩu cần xem xét môi trường kinh doanh, lĩnh vực kinh
doanh, điều kiện giao dịch… Bên cạnh đó, doanh nghiệp nhập khẩu cũng cần
dựa vào khả năng tài chính, tiềm lực, thế mạnh của mình để lựa chọn hình thức
nhập khẩu thích hợp hay có thể kết hợp các hình thức nhập khẩu.
Dưới đây là hai hình thức nhập khẩu phổ biến:
1.1.2.1. Nhập khẩu trực tiếp
Nhập khẩu trực tiếp là hoạt động nhập khẩu độc lập của một doanh nghiệp,
doanh nghiệp trực tiếp nghiên cứu thị trường, tìm hiểu đối tác, lựa chọn đối tác, tính
toán chi phí, ký kết hợp đồng, thực hiện hợp đồng, chịu trách nhiệm về lỗ lãi… đảm
bảo đúng phương hướng, phù hợp luật pháp quốc gia và luật pháp quốc tế.
Nhập khẩu trực tiếp có các ưu điểm như:
- Nhập khẩu trực tiếp giúp doanh nghiệp nhập khẩu có thể biết rõ về thị trường xuất
khẩu, về giá cả, chất lượng, số lượng, quy cách…
- Nhập khẩu trực tiếp giúp doanh nghiệp nhập khẩu không bị chia sẻ lợi nhuận.
- Nhập khẩu trực tiếp giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược tiếp thị quốc tế
phù hợp.
7
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
Bên cạnh đó có những nhược điểm:
- Nhập khẩu trực tiếp sẽ phải chịu chi phí cao để tìm hiểu, nghiên cứu thị trường
nước ngoài nên không phù hợp với những doanh nghiệp có quy mô nhỏ, vốn ít.
- Kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp đòi hỏi doanh nghiệp phải có những cán bộ
nghiệp vụ kinh doanh xuất nhập khẩu giỏi, giỏi về nghiên cứu thị trường, giao dịch
đàm phán, am hiểu và có kinh nghiệm trong buôn bán quốc tế. Có như vậy mới đảm
bảo kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp có hiệu quả.
1.1.2.2. Nhập khẩu uỷ thác
Nhập khẩu ủy thác là hoạt động được hình thành giữa một doanh nghiệp
trong nước có vốn ngoại tệ riêng và có nhu cầu nhập khẩu một số hàng hoá nhưng
lại không tham gia nhập khẩu trực tiếp mà uỷ thác cho một doanh nghiệp khác (gọi
là thương nhân trung gian) chuyên nhập khẩu hàng theo yêu cầu của mình. Bên đặt
hàng (bên uỷ thác) giao đơn vị ngoại thương (bên nhận uỷ thác) tiến hành nhập
khẩu một số lô hàng nhất định. Theo đó, bên nhận uỷ thác phải ký hợp đồng nhập
khẩu với danh nghĩa của mình nhưng bằng chi phí của bên uỷ thác. Bên nhận uỷ
thác phải tiến hành đàm phán với doanh nghiệp nước ngoài để làm thủ tục nhập
hàng theo yêu cầu của bên uỷ thác và được hưởng một phần phí gọi là phí uỷ thác.
Trách nhiệm và quyền lợi của các bên như sau:
- Bên uỷ thác nhập khẩu: Đưa đơn hàng có kèm theo xác nhận của ngân hàng
về khả năng thanh toán cho bên nhận uỷ thác, tham gia giao dịch mua hàng, có
nghĩa vụ nhận hàng và thanh toán tiền hàng.
- Bên nhận uỷ thác: Ký hợp đồng nhập khẩu với điều kiện có lợi cho bên uỷ
thác, thực hiện các thủ tục hải quan, kiểm tra chất lượng hàng hoá… để bên uỷ thác
có thể nhận hàng, tiến hành các biện pháp hạn chế tổn thất.
Nhập khẩu ủy thác có ưu điểm so với nhập khẩu trực tiếp là:
- Thương nhân trung gian thường là những người am hiểu thị trường nước ngoài,
pháp luật và tập quán buôn bán của các nước trên thế giới. Thương nhân trung gian
có khả năng làm giảm thiểu hay tránh bớt rủi ro cho bên uỷ thác.
8
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
- Thương nhân trung gian thường có cơ sỏ vật chất nên bên uỷ thác đỡ phải đầu tư
trực tiếp cho hoạt động ở nước ngoài.
Nhưng nhập khẩu ủy thác lại có những nhược điểm:
- Doanh nghiệp nhập khẩu không có sự lien hệ trực tiếp với thị trường nước ngoài.
- Vốn có thể sẽ bị bên thương nhân trung gian chiếm dụng.
- Lợi nhuận bị chia sẻ cho thương nhân trung gian.
- Doanh nghiệp nhập khẩu phải đáp ứng yêu cầu của thương nhân trung gian.
Ngoài ra, còn có một số hình thức nhập khẩu khác cũng thường được áp
dụng của các doanh nghiệp nhập khẩu ở Việt Nam như: nhập khẩu tái xuất, nhập
khẩu liên doanh, nhập khẩu đổi hàng, nhập khẩu đấu thầu…
1.2. Rủi ro trong hoạt động nhập khẩu
1.2.1. Khái niệm rủi ro
Rủi ro là sự kiện không may mắn, hết sức đa dạng, phức tạp luôn gắn liền
với môi trường hoạt động của con người.
Nói đến rủi ro là đề cập đến những sự kiện không may mắn bất ngờ đã xảy ra
gây những thiệt hại về lợi ích của con người gồm: sức khỏe, tinh thần, sự nghiệp, tài
sản, nguồn lợi mất hưởng. Với cách tiếp cận này có thể cho rằng:
Rủi ro là những sự kiện bất lợi, bất ngờ đã xảy ra gây tổn thất cho con người.
Qua khái niệm về rủi ro cho thấy, rủi ro có 3 tính chất quan trọng, đó là:
- Rủi ro là sự kiện bất ngờ đã xảy ra
- Rủi ro là những sự cố gây ra tổn thất và mức độ tổn thất là khác nhau
- Kết quả không mong muốn
Tuy nhiên, khái niệm này đều có điểm không rõ ràng và không phù hợp với
lĩnh vực quản trị rủi ro. Điểm hạn chế của khái niệm nêu trên là chỉ gắn rủi ro với
tổn thất, mà trong kinh doanh, khả năng kết quả cuối cùng có thể sai lệch so với dự
tính ban đầu theo hướng bất lợi cũng được xem là rủi ro. Khái niệm nêu trên không
nói lên được loại rủi ro này. Do vậy, có thể đưa ra một khái niệm về rủi ro thích hợp
hơn cho lĩnh vực quản trị nói chung và quản trị rủi ro nói riêng như sau:
9
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
Rủi ro là một tình huống của thế giới khách quan trong đó tồn tại khả năng
xảy ra một sự sai lệch bất lợi so với kết quả được dự tính hay mong đợi.
Từ khái niệm này, chúng ta có thể rút ra những đặc điểm cơ bản của rủi ro
như sau:
Thứ nhất, với việc cho rằng rủi ro là “một tình huống của thế giới khách
quan”, khái niệm đã khẳng định tính chất khách quan của rủi ro, đó là rủi ro chịu sự
ảnh hưởng của các nhân tố từ môi trường khách quan chứ không phải chịu sự tác
động bởi nhận thức chủ quan của con người.
Thứ hai, với quan niệm kết quả không mong muốn của rủi ro chính là sự sai
lệch bất lợi so với kết quả được dự tính hay mong đợi, khái niệm bao hàm cả những
rủi ro gắn với các tổn thất và những rủi ro gắn với sự sai lệch so với dự tính. Nếu
trong một tình huống cụ thể tồn tại khả năng xảy ra một sự sai lệch bất lợi so với
mong muốn, thì tình huống đó được coi là rủi ro bởi vì nó tồn tại khả năng xảy ra
tổn thất hay thiệt hại. Nhưng nếu một tình huống xảy ra một sự sai lệch so với dự
tính mặc dù không gây ra tổn thất hay thiệt hại mà chỉ theo chiều hướng không có
lợi thì cũng được coi là rủi ro, chẳng hạn giá cả tăng không như dự tính khiến lợi
nhuận sẽ không cao như mong đợi.
Thứ ba, khái niệm cho thấy nguyên nhân gây ra sự sai lệch là khách quan
nhưng dự tính của con người là nhân tố chủ quan và nó khác nhau trong từng tình
huống cụ thể. Vì vậy, con người có thể vận dụng một cách linh hoạt các công cụ
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược trung ương Mediplantex
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG, HÌNH
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 4
PHẦN MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 4
LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG NHẬP KHẨU 4
1.1. Một số vấn đề chung về nhập khẩu 4
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế 4
1.1.1.1.Khái niệm nhập khẩu 4
1.1.1.2. Đặc điểm và vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế 4
1.1.2. Các hình thức nhập khẩu 7
1.1.2.1. Nhập khẩu trực tiếp 7
1.1.2.2. Nhập khẩu uỷ thác 8
1.2. Rủi ro trong hoạt động nhập khẩu 9
1.2.1. Khái niệm rủi ro 9
1.2.2. Phân loại rủi ro 11
1.2.2.1. Phân loại rủi ro nói chung 11
Theo tính chất của rủi ro 11
Theo nguyên nhân của rủi ro 11
Theo phạm vi ảnh hưởng của rủi ro 11
Theo tác động của môi trường vĩ mô 12
Ngoài các cách phân loại rủi ro nói chung như trên, rủi ro trong nhập khẩu còn
có một số cách phân loại theo các tiêu chí sau: 12
Theo quá trình nhập khẩu 12
1.3. Quản trị rủi ro trong nhập khẩu 13
1.3.1. Khái niệm quản trị rủi ro trong nhập khẩu 13
1.3.2. Nội dung quản trị rủi ro trong nhập khẩu 15
Sơ đồ 1.1: Nội dung quản trị rủi ro trong hoạt động nhập khẩu 15
1.3.2.1. Nhận biết các rủi ro có thể xảy ra trong nhập khẩu 16
1.3.2.2. Đo lường rủi ro xảy ra trong nhập khẩu 17
1.3.2.3. Giám sát rủi ro trong nhập khẩu 19
1.3.2.4. Kiểm soát rủi ro trong nhập khẩu 19
1.3.2.5. Báo cáo và đánh giá về quản trị rủi ro trong nhập khẩu 20
1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng tới quản trị rủi ro trong nhập khẩu 20
1.3.3.1. Các nhân tố chủ quan ảnh hưởng tới quản trị rủi ro trong hoạt động nhập
khẩu 20
1.3.3.2. Các nhân tố khách quan ảnh hưởng tới quản trị rủi ro trong nhập khẩu. 22
1.4. Sự cần thiết tăng cường quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa tại công ty cổ
phần dược TW Mediplantex 25
1.4.1. Xuất phát từ vai trò của quản trị rủi ro trong nhập khẩu 25
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
1.4.2. Nhập khẩu chứa đựng nhiều rủi ro 27
1.4.3. Tổn thất từ các rủi ro xảy ra trong nhập khẩu thường lớn 27
1.4.4. Năng lực quản trị rủi ro tốt là điều kiện quan trọng để nâng cao chất lượng và
hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp 28
1.4.5. Xu thế hội nhập quốc tế và toàn cầu hóa đòi hỏi phải nâng cao năng lực quản
trị rủi ro 29
CHƯƠNG 2 30
THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG NHẬP KHẨU HÀNG HOÁ CỦA
CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC TW MEDIPLANTEX GIAI ĐOẠN 2006 - 2009 30
2.1. Giới thiệu về công ty cổ phần dược TW Mediplantex 30
2.1.1. Lịch sử ra đời 30
2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng hoạt động 31
2.1.2.1. Cơ cấu tổ chức 31
2.1.2.2. Chức năng hoạt động 33
2.1.3. Các nhân tố tác động đến quản trị rủi ro trong hoạt động nhập khẩu hàng hoá
của công ty cổ phẩn dược TW Mediplantex giai đoạn 2006 - 2009 35
2.1.3.1. Nhân tố con người 35
2.1.3.2. Điều kiện cơ sở vật chất, công nghệ thông tin của công ty 36
2.2. Thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ phần dược
TW Mediplantex 37
2.2.1. Sơ lược về nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược TW Mediplantex
trong những năm gần đây (2006 – 2009) 37
2.2.2. Thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần
dược TW Mediplantex 40
2.2.2.1. Nhận biết rủi ro có thể xảy ra trong nhập khẩu hàng hoá 40
2.2.2.2. Đo lường rủi ro trong nhập khẩu 49
2.2.2.3. Giám sát rủi ro trong nhập khẩu 52
2.2.2.4. Kiểm soát rủi ro trong nhập khẩu 53
2.2.2.5. Báo cáo và đánh giá về quản trị rủi ro trong hoạt động nhập khẩu 55
2.3. Đánh giá thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ phần
dược TW Mediplantex 56
2.3.1. Những ưu điểm trong quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty
cổ phần dược TW Mediplantex 56
2.3.1.1. Công ty đã nhận biết được tầm quan trọng của quản trị rủi ro trong nhập
khẩu hàng hóa 57
2.3.1.2. Quan tâm và chú trọng để hoàn thiện quy trình quản trị rủi ro trong hoạt
động nhập khẩu 57
2.3.2. Những tồn tại trong quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ
phần dược TW mediplantex 58
2.3.2.1. Quy trình quản trị rủi ro không có tính hệ thống, không phù hợp với
chiến lược tổng thể của công ty 58
2.3.2.2. Quy trình quản trị rủi ro chưa được thực hiện tốt và nghiêm ngặt 59
2.3.3. Nguyên nhân của những tồn tại trong quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng
hóa của công ty cổ phần dược TW Mediplantex 60
2.3.3.1. Nguyên nhân chủ quan 60
2.3.3.2. Nguyên nhân khách quan 62
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
CHƯƠNG 3 65
CÁC GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG NHẬP KHẨU
HÀNG HOÁ CHO CÔNG TY CỔ PHẦN DƯỢC TW MEDIPLANTEX 65
3.1. Căn cứ để đưa ra các giải pháp quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa 65
3.1.1. Định hướng phát triển chung của công ty cổ phần dược TW Mediplantex
trong những năm tới 65
3.1.2. Định hướng phát triển nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược TW
Mdiplantex 66
3.1.2.1. Định hướng phát triển nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược
TW Mdiplantex 66
3.1.2.2. Mục tiêu quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hoá của công ty cổ phần
dược TW Mediplantex 67
3.1.3. Căn cứ vào các tồn tại quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty
cổ phần dược TW Mediplantex 67
3.2. Các giải pháp tăng cường quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa cho công ty cổ
phần dược TW Mediplantex 68
3.2.1. Thành lập bộ phận chuyên về quản trị rủi ro trong hoạt động kinh doanh
thương mại 68
3.2.2. Bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ chuyên môn và nâng cao tinh thần
trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ nhân viên 69
3.2.3. Lựa chọn thị trường và nhà xuất khẩu đủ tin cậy 70
3.2.4. Xây dựng chiến lược quản trị rủi ro phù hợp với đặc điểm, qui mô, năng lực
quản trị kinh doanh của công ty 72
3.2.5. Tăng cường hơn nữa việc giám sát thực hiện các hợp đồng kinh doanh nhập
khẩu 73
3.2.6. Đầu tư các trang thiết bị hiện đại để bảo đảm việc thu thập thông tin đầy đủ,
cập nhật và chính xác phục vụ quản trị rủi ro 73
3.2.7. Tạo lập mối quan hệ với ngân hàng tốt hơn nữa nhằm nâng cao năng lực tài
chính 74
3.3. Một số kiến nghị với các Bộ ngành liên quan 74
3.3.1. Đầu tư xây dựng hệ thống kho bãi, bến cảng cho các đơn vị hỗ trợ hoạt động
kinh doanh thương mại quốc tế 75
3.3.2. Tập trung đầu tư phát triển ngành công nghiệp hoá dược 75
3.3.3. Hoàn thiện chính sách quản lý ngành tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh
cho thị trường thuốc nhập khẩu 75
KẾT LUẬN 77
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 78
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CP Cổ phần
EUR Đơn vị tiền châu Âu
GDP Tổng sản phẩm quốc nội
HĐ Hợp đồng
HSC Công ty cổ phần chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh
LNTT Lợi nhuận trước thuế
RR Rủi ro
TW Trung ương
USD Đơn vị tiền đô la Mỹ
VND Đơn vị tiền Việt Nam
WTO Tổ chức thương mại thế giới
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
DANH MỤC CÁC HÌNH, BẢNG
Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức công ty cổ phần dược TW Mediplantex 32
Bảng 2.1: Hoạt động nhập khẩu của Mediplantex giai đoạn 2006 - 2009 37
Bảng 2.2: Hoạt động nhập khẩu từ các nước của Mediplantex 39
giai đoạn 2006 - 2009 39
Bảng 2.3: Hoạt động nhập khẩu theo nhóm hàng của Medciplantex 39
giai đoạn 2006 - 2009 39
Bảng 2.4: Hoạt động nhập khẩu theo hình thức nhập khẩu của Mediplantex
40
giai đoạn 2006 - 2009 40
Bảng 2.5: Bảng tổng kết số hợp đồng rủi ro của Mediplantex giai đoạn 2006
– 2009 47
ĐVT: Hợp đồng 47
Bảng 2.6: Cơ cấu rủi ro giữa các loại rủi ro trong nhập khẩu của
Mediplantex giai đoạn 2006 - 2009 50
Bảng 2.7: Khả năng đo lường của các loại rủi ro trong hoạt động nhập khẩu
của Mediplantex giai đoạn 2006 – 2009 52
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cùng với xu thế mở cửa và hội nhập với nền kinh tế thế giới, hoạt động
kinh tế nói chung, hoạt động kinh tế đối ngoại nói riêng ngày càng mở rộng. Sự
giao lưu buôn bán giữa các quốc gia khác nhau với khối lượng ngày càng lớn đòi
hỏi quá trình thị trường hàng hóa xuất nhập khẩu phải đảm bảo nhanh chóng,
thuận tiện cho các bên. Để đảm bảo các điều kiện đó, các doanh nghiệp kinh
doanh xuất nhập khẩu đã phải có những biện pháp, chiến lược nhằm kiểm soát,
hạn chế các loại rủi ro xảy ra.
Trên thế giới, các doanh nghiệp đã xây dựng các biện pháp đó thành chiến
lược có tính hệ thống, gọi là quản trị rủi ro từ những năm 80 và coi quản trị rủi ro
như một chức năng trong quản trị kinh doanh của doanh nghiệp. Còn ở Việt Nam,
khái niệm và việc vận dụng quản trị rủi ro chủ yếu mới chỉ dừng lại ở việc xử lý
những rủi ro đã xảy ra, còn việc nghiên cứu lý luận và đưa ra các giải pháp mang
tính nguyên tắc thì chưa được quan tâm nghiên cứu có tính hệ thống.
Công ty cổ phần dược TW Mediplantex đã cổ phần hoá được 6 năm nhưng
vẫn chưa thực sự chú trọng đến chức năng quản trị rủi ro trong hoạt động xuất nhập
khẩu của mình. Do đó, công ty đã thường gặp phải các rủi ro trong thanh toán quốc
tế, rủi ro trong quá trình chuyên chở hàng hóa, rủi ro vì giá cả hàng hóa tăng… Điều
đó đã làm thiệt hại về kinh tế rất nhiều cho công ty, nghiêm trọng hơn là ảnh hưởng
trực tiếp đến uy tín của công ty. Trong điều kiện khủng hoảng kinh tế như hiện nay,
nếu tình trạng này còn kéo dài thì công ty sẽ phải đối mặt với rất nhiều rủi ro và có
xu hướng ngày càng gia tăng. Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm quản trị rủi ro
trong hoạt động nhập khẩu tại công ty cổ phần dược trung ương Mediplantex tốt
hơn để nâng cao hiệu quả kinh doanh và tạo lập môi trường kinh doanh an toàn hơn
là vấn đề cần thiết. Vì vậy, tác giả chọn đề tài “Quản trị rủi ro trong nhập khẩu
1
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
hàng hoá của công ty cổ phần dược trung ương Mediplantex” để nghiên cứu cho
luận văn thạc sỹ của mình.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
- Mục đích nghiên cứu
Thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ phần
dược trung ương Mediplantex trong giai đoạn 2006 – 2009, qua đó đề xuất một số
giải pháp nhằm tăng cường quản trị rủi ro trong hoạt động nhập khẩu hàng hóa của
công ty cổ phần dược TW Mediplantex trong những năm sau.
- Nhiệm vụ nghiên cứu
+ Hệ thống hoá những vấn đề cơ bản về rủi ro và quản trị rủi ro trong
nhập khẩu.
+ Phân tích thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của
công ty cổ phần dược TW Mediplantex và đưa ra những đánh giá về quản trị
rủi ro của công ty.
+ Đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản trị rủi ro của công ty cổ phần
dược TW Mediplantex trong nhập khẩu hàng hóa.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu
Nội dung quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ phần dược
TW Mediplantex.
- Phạm vi nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu nội dung quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa
của công ty cổ phần dược TW Mediplantex trong giai đoạn từ năm 2006 đến
hết năm 2009.
4. Phương pháp nghiên cứu
Tác giả sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử để phân
tích và đề xuất các biện pháp quản trị rủi ro trong nhập khẩu. Đề tài chú trọng sử
2
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
dụng các công cụ: thống kê, so sánh, phân tích và tổng hợp, suy luận logic…nhằm
tăng thêm cơ sở của vấn đề và giải quyết chúng có hệ thống.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Lý luận cơ bản về quản trị rủi ro trong nhập khẩu và sự cần thiết tăng
cường quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa.
Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro trong nhập khẩu hàng hóa của công ty cổ
phần dược TW Mediplantex giai đoạn 2006 – 2010.
Chương 3: Định hướng và các giải pháp tăng cường quản trị rủi ro trong nhập
khẩu hàng hoá của công ty cổ phần dược TW Mediplantex đến năm 2020.
3
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TRONG
NHẬP KHẨU
1.1. Một số vấn đề chung về nhập khẩu
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế
1.1.1.1.Khái niệm nhập khẩu
Nhập khẩu là việc mua hàng hoá và dịch vụ của nước ngoài, nhập khẩu để bổ
sung hàng hoá mà trong nước không sản xuất được, hay sản xuất không đáp ứng
được nhu cầu. Nhập khẩu còn để thoả mãn mục đích kiếm lời, nghĩa là nhập khẩu
những hàng hoá mà sản xuất trong nước không có lợi bằng nhập khẩu.
Vậy thực chất kinh doanh nhập khẩu ở đây là nhập khẩu từ các tổ chức kinh
tế, các công ty nước ngoài, tiến hành tiêu thụ hàng hoá, vật tư ở thị trường nội địa
hay tái xuất với mục tiêu lợi nhuận và nối liền sản xuất giữa các quốc gia với nhau.
Mục tiêu hoạt động kinh doanh nhập khẩu là sử dụng có hiệu quả nguồn
ngoại tệ để nhập khẩu vật tư, thiết bị kỹ thuật và dịch vụ phục vụ cho quá trình tái
sản xuất mở rộng, nâng cao năng suất lao động, tăng giá trị ngày công, và giải quyết
sự khan hiếm hàng hoá, vật tư trên thị trường nội địa.
Mặt khác, kinh doanh nhập khẩu đảm bảo sự phát triển ổn định của các
ngành kinh tế mũi nhọn của mỗi nước mà khả năng sản xuất trong nước chưa đảm
bảo vật tư, thiết bị kỹ thuật đáp ứng nhu cầu phát triển, khai thác triệt để lợi thế so
sánh của quốc gia, góp phần thực hiện chuyên môn hoá trong phân công lao động
quốc tế, kết hợp hài hoà và có hiệu quả giữa nhập khẩu và cải thiện cán cân thanh
toán.
1.1.1.2. Đặc điểm và vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế
Đặc điểm của nhập khẩu
Những đặc điểm của nhập khẩu được xem xét dưới góc độ quản trị rủi ro, do
vậy chỉ những đặc điểm nào ảnh hưởng tới tình hình rủi ro của doanh nghiệp mới
được đề cập.
4
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
- Nhập khẩu diễn ra trong môi trường đa dạng và phức tạp
Nhập khẩu liên quan đến một hay nhiều thị trường bên ngoài quốc gia.
Những kinh nghiệm từ thị trường trong nước không thể áp dụng sang các thị trường
ngoài nước do sự khác biệt về điều kiện văn hoá, xã hội, chính trị. Sự khác biệt này
đòi hỏi doanh nghiệp phải thu thập thông tin không chỉ vì nhu cầu, sở thích, thói
quen… của khách hàng, về tình hình đối thủ cạnh tranh ở thị trường nước ngoài mà
cả các đặc điểm về môi trường tự nhiên, văn hoá, chính trị ở đó. Nhu cầu phải xử lý
một khối lượng thông tin nhiều như vậy không thể tránh khỏi tình trạng thông tin
sai lệch hay thiếu hụt. Đây chính là nguồn gốc tạo ra những loại rủi ro mà các
doanh nghiệp kinh doanh trong nước có thể không hay ít khi gặp phải.
- Nhập khẩu chịu sự điều tiết của đồng thời nhiều nguồn luật
Mỗi doanh nghiệp khi tham gia vào hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu
không chỉ chịu sự điều tiết của pháp luật trong nước mà còn cả pháp luật tại các
nước mà mình có hoạt động kinh doanh, các công ước, tập quán quốc tế. Vấn đề
này không chỉ đòi hỏi các doanh nghiệp phải nắm vững luật pháp nước sở tại, các
luật và tập quán quốc tế mà còn phải xử lý những xung đột giữa các nguồn luật này.
Đây chính là nguồn gốc dẫn đến những quan niệm khác nhau trong việc xử lý tranh
chấp trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu dễ rơi vào tình trạng bị kéo dài.
- Các đối tác trong nhập khẩu có quốc tịch khác nhau
Một đặc điểm trong nhập khẩu là các giao dịch sẽ được tiến hành với một
hay nhiều đối tác có quốc tịch nước ngoài. Đặc điểm này có thể dẫn tới các bất đồng
về ngôn ngữ, tập quán buôn bán, văn hoá… là nguồn gốc gây ra rủi ro.
- cách giao dịch gián tiếp và từ xa đóng vai trò chủ yếu
Giao dịch trong kinh doanh quốc tế chủ yếu thông qua các hình thức gián
tiếp như: thư tín, điện thoại, fax, thư điện tử, mạng internet. Các hình thức này giúp
giảm đáng kể chi phí và tăng nhanh tốc độ liên lạc. Tuy nhiên, việc sử dụng các
hình thức giao dịch gián tiếp này lại dễ gây ra những rủi ro do tính hạn chế của
chúng. Thông tin không đến đúng nơi kịp thời, có thể bị giả mạo là những nguyên
nhân làm tăng độ rủi ro cho các giao dịch.
5
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
- Hàng hoá và chứng từ liên quan phải chuyển giao trong thời gian dài và cự ly xa
Trong nhập khẩu, hàng hoá được chuyển giao từ người bán sang người mua
qua những không gian địa lý rất xa. Những rủi ro như bị mất trộm, cướp, bị đắm
chìm, bị va tàu… là những rủi ro dường như nằm ngoài tầm kiểm soát của người
chuyên chở.
Việc lưu chuyển chứng từ thanh toán bằng hình thức trực tiếp qua thuyền
trưởng đến thẳng người mua hay gián tiếp qua hệ thống ngân hang cũng thường gặp
phải không ít rủi ro như: động đất, bão lụt, thậm chí là sự thiếu trách nhiệm của các
bên liên quan trong giao dịch chứng từ.
- Hoạt động thanh toán phải trải qua bước chuyển đổi từ đồng tiền này sang đồng
tiền khác
Mỗi quốc gia đều có đồng tiền riêng, do vậy khi thực hiện thanh toán hợp
đồng, các doanh nghiệp đều phải đổi từ đồng tiền nước này sang đồng tiền nước
khác. Những rủi ro thường gặp là: tỷ giá hối đoái biến động bất thường hay giá trị
đồng tiền nắm giữ bị suy giảm nghiêm trọng.
Vai trò của nhập khẩu với nền kinh tế
- Nhập khẩu là một hoạt động quan trọng của ngoại thương. Nhập khẩu tác
động một cách trực tiếp và quyết định đến sản xuất và đời sống trong nước; nhập
khẩu để bổ sung các hàng hoá trong nước không sản xuất được, hay sản xuất
không đáp ứng đủ nhu cầu; nhập khẩu còn để thay thế, nghĩa là nhập khẩu những
hàng hoá mà nếu sản xuất trong nước sẽ không có lợi bằng xuất khẩu. Nhập khẩu
bổ sung và nhập khẩu thay thế nếu được thực hiện tốt sẽ tác động tích cực đến sự
phát triển cân đối nền kinh tế quốc dân.
- Nhập khẩu tạo điều kiện thúc đẩy nhanh quá trình xây dựng cơ sở vật chất
kỹ thuật, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng từng bước công nghiệp hoá đất
nước, đuổi kịp các nước tiên tiến, bổ sung kịp thời những mặt mất cân đối của nền
kinh tế, đảm bảo phát triển kinh tế cân đối ổn định.
6
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
- Nhập khẩu góp phần cải thiện, nâng cao mức sống của nhân dân, vì nhập
khẩu vừa thoả mãn nhu cầu trực tiếp của nhân dân về hàng tiêu dùng, vừa đảm bảo
đầu vào cho sản xuất, tạo việc làm ổn định cho người lao động.
- Nhập khẩu có vai trò tích cực trong việc thúc đẩy xuất khẩu. Sự tác động
này thể hiện ở chỗ xuất khẩu tạo đầu vào cho sản xuất hàng xuất khẩu, tạo môi
trường thuận lợi cho việc xuất khẩu hàng sản xuất được trong nước ra nước ngoài,
đặc biệt là nước đối tác mà mình đã nhập hàng của họ.
Có thể nói, nhập khẩu tạo cầu nối giữa nền kinh tế trong nước với nền kinh
tế thế giới, biến nền kinh tế thế giới thành nơi cung cấp các “yếu tố đầu vào” và tiêu
thụ các “yếu tố đầu ra” cho nền kinh tế quốc dân trong hệ thống kinh tế quốc tế.
1.1.2. Các hình thức nhập khẩu
Ở Việt Nam, có khá nhiều hình thức nhập khẩu, tuy nhiên để sử dụng hình
thức nhập khẩu nào là phù hợp với doanh nghiệp mình để có hiệu quả cao nhất thì
doanh nghiệp nhập khẩu cần xem xét môi trường kinh doanh, lĩnh vực kinh
doanh, điều kiện giao dịch… Bên cạnh đó, doanh nghiệp nhập khẩu cũng cần
dựa vào khả năng tài chính, tiềm lực, thế mạnh của mình để lựa chọn hình thức
nhập khẩu thích hợp hay có thể kết hợp các hình thức nhập khẩu.
Dưới đây là hai hình thức nhập khẩu phổ biến:
1.1.2.1. Nhập khẩu trực tiếp
Nhập khẩu trực tiếp là hoạt động nhập khẩu độc lập của một doanh nghiệp,
doanh nghiệp trực tiếp nghiên cứu thị trường, tìm hiểu đối tác, lựa chọn đối tác, tính
toán chi phí, ký kết hợp đồng, thực hiện hợp đồng, chịu trách nhiệm về lỗ lãi… đảm
bảo đúng phương hướng, phù hợp luật pháp quốc gia và luật pháp quốc tế.
Nhập khẩu trực tiếp có các ưu điểm như:
- Nhập khẩu trực tiếp giúp doanh nghiệp nhập khẩu có thể biết rõ về thị trường xuất
khẩu, về giá cả, chất lượng, số lượng, quy cách…
- Nhập khẩu trực tiếp giúp doanh nghiệp nhập khẩu không bị chia sẻ lợi nhuận.
- Nhập khẩu trực tiếp giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược tiếp thị quốc tế
phù hợp.
7
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
Bên cạnh đó có những nhược điểm:
- Nhập khẩu trực tiếp sẽ phải chịu chi phí cao để tìm hiểu, nghiên cứu thị trường
nước ngoài nên không phù hợp với những doanh nghiệp có quy mô nhỏ, vốn ít.
- Kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp đòi hỏi doanh nghiệp phải có những cán bộ
nghiệp vụ kinh doanh xuất nhập khẩu giỏi, giỏi về nghiên cứu thị trường, giao dịch
đàm phán, am hiểu và có kinh nghiệm trong buôn bán quốc tế. Có như vậy mới đảm
bảo kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp có hiệu quả.
1.1.2.2. Nhập khẩu uỷ thác
Nhập khẩu ủy thác là hoạt động được hình thành giữa một doanh nghiệp
trong nước có vốn ngoại tệ riêng và có nhu cầu nhập khẩu một số hàng hoá nhưng
lại không tham gia nhập khẩu trực tiếp mà uỷ thác cho một doanh nghiệp khác (gọi
là thương nhân trung gian) chuyên nhập khẩu hàng theo yêu cầu của mình. Bên đặt
hàng (bên uỷ thác) giao đơn vị ngoại thương (bên nhận uỷ thác) tiến hành nhập
khẩu một số lô hàng nhất định. Theo đó, bên nhận uỷ thác phải ký hợp đồng nhập
khẩu với danh nghĩa của mình nhưng bằng chi phí của bên uỷ thác. Bên nhận uỷ
thác phải tiến hành đàm phán với doanh nghiệp nước ngoài để làm thủ tục nhập
hàng theo yêu cầu của bên uỷ thác và được hưởng một phần phí gọi là phí uỷ thác.
Trách nhiệm và quyền lợi của các bên như sau:
- Bên uỷ thác nhập khẩu: Đưa đơn hàng có kèm theo xác nhận của ngân hàng
về khả năng thanh toán cho bên nhận uỷ thác, tham gia giao dịch mua hàng, có
nghĩa vụ nhận hàng và thanh toán tiền hàng.
- Bên nhận uỷ thác: Ký hợp đồng nhập khẩu với điều kiện có lợi cho bên uỷ
thác, thực hiện các thủ tục hải quan, kiểm tra chất lượng hàng hoá… để bên uỷ thác
có thể nhận hàng, tiến hành các biện pháp hạn chế tổn thất.
Nhập khẩu ủy thác có ưu điểm so với nhập khẩu trực tiếp là:
- Thương nhân trung gian thường là những người am hiểu thị trường nước ngoài,
pháp luật và tập quán buôn bán của các nước trên thế giới. Thương nhân trung gian
có khả năng làm giảm thiểu hay tránh bớt rủi ro cho bên uỷ thác.
8
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
- Thương nhân trung gian thường có cơ sỏ vật chất nên bên uỷ thác đỡ phải đầu tư
trực tiếp cho hoạt động ở nước ngoài.
Nhưng nhập khẩu ủy thác lại có những nhược điểm:
- Doanh nghiệp nhập khẩu không có sự lien hệ trực tiếp với thị trường nước ngoài.
- Vốn có thể sẽ bị bên thương nhân trung gian chiếm dụng.
- Lợi nhuận bị chia sẻ cho thương nhân trung gian.
- Doanh nghiệp nhập khẩu phải đáp ứng yêu cầu của thương nhân trung gian.
Ngoài ra, còn có một số hình thức nhập khẩu khác cũng thường được áp
dụng của các doanh nghiệp nhập khẩu ở Việt Nam như: nhập khẩu tái xuất, nhập
khẩu liên doanh, nhập khẩu đổi hàng, nhập khẩu đấu thầu…
1.2. Rủi ro trong hoạt động nhập khẩu
1.2.1. Khái niệm rủi ro
Rủi ro là sự kiện không may mắn, hết sức đa dạng, phức tạp luôn gắn liền
với môi trường hoạt động của con người.
Nói đến rủi ro là đề cập đến những sự kiện không may mắn bất ngờ đã xảy ra
gây những thiệt hại về lợi ích của con người gồm: sức khỏe, tinh thần, sự nghiệp, tài
sản, nguồn lợi mất hưởng. Với cách tiếp cận này có thể cho rằng:
Rủi ro là những sự kiện bất lợi, bất ngờ đã xảy ra gây tổn thất cho con người.
Qua khái niệm về rủi ro cho thấy, rủi ro có 3 tính chất quan trọng, đó là:
- Rủi ro là sự kiện bất ngờ đã xảy ra
- Rủi ro là những sự cố gây ra tổn thất và mức độ tổn thất là khác nhau
- Kết quả không mong muốn
Tuy nhiên, khái niệm này đều có điểm không rõ ràng và không phù hợp với
lĩnh vực quản trị rủi ro. Điểm hạn chế của khái niệm nêu trên là chỉ gắn rủi ro với
tổn thất, mà trong kinh doanh, khả năng kết quả cuối cùng có thể sai lệch so với dự
tính ban đầu theo hướng bất lợi cũng được xem là rủi ro. Khái niệm nêu trên không
nói lên được loại rủi ro này. Do vậy, có thể đưa ra một khái niệm về rủi ro thích hợp
hơn cho lĩnh vực quản trị nói chung và quản trị rủi ro nói riêng như sau:
9
Hạ Thị Thu Hải Khoa Thương mại & Kinh tế quốc tế
Rủi ro là một tình huống của thế giới khách quan trong đó tồn tại khả năng
xảy ra một sự sai lệch bất lợi so với kết quả được dự tính hay mong đợi.
Từ khái niệm này, chúng ta có thể rút ra những đặc điểm cơ bản của rủi ro
như sau:
Thứ nhất, với việc cho rằng rủi ro là “một tình huống của thế giới khách
quan”, khái niệm đã khẳng định tính chất khách quan của rủi ro, đó là rủi ro chịu sự
ảnh hưởng của các nhân tố từ môi trường khách quan chứ không phải chịu sự tác
động bởi nhận thức chủ quan của con người.
Thứ hai, với quan niệm kết quả không mong muốn của rủi ro chính là sự sai
lệch bất lợi so với kết quả được dự tính hay mong đợi, khái niệm bao hàm cả những
rủi ro gắn với các tổn thất và những rủi ro gắn với sự sai lệch so với dự tính. Nếu
trong một tình huống cụ thể tồn tại khả năng xảy ra một sự sai lệch bất lợi so với
mong muốn, thì tình huống đó được coi là rủi ro bởi vì nó tồn tại khả năng xảy ra
tổn thất hay thiệt hại. Nhưng nếu một tình huống xảy ra một sự sai lệch so với dự
tính mặc dù không gây ra tổn thất hay thiệt hại mà chỉ theo chiều hướng không có
lợi thì cũng được coi là rủi ro, chẳng hạn giá cả tăng không như dự tính khiến lợi
nhuận sẽ không cao như mong đợi.
Thứ ba, khái niệm cho thấy nguyên nhân gây ra sự sai lệch là khách quan
nhưng dự tính của con người là nhân tố chủ quan và nó khác nhau trong từng tình
huống cụ thể. Vì vậy, con người có thể vận dụng một cách linh hoạt các công cụ
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links