PHẦN 2: PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG CHIẾN LƯỢC CỦA THACO AUTO
Môi trường bên ngoài.
Môi trường vĩ mô
Yếu tố khoa học kỹ thuật.
Năm 2010, THACO từng bước bắt đầu quá trình đầu tư lớn thứ 2 (2010-2015) tại - Chu Lai với mục đích mở rộng quy mô; đầu tư cho KH&CN để phát triển công nghiệp cùng với đó là phát triển logistics có quy mô thích hợp hướng đến một giá thành hợp lý với thị trường.
Năm 2014, THACO thực hiện dự án KH&CN cấp quốc gia “Nghiên cứu thiết kế; chế tạo xe khách giường nằm cao cấp mang thương hiệu Việt Nam” với tổng chi phí hơn 126,6 tỷ đồng; trong đó nguồn chi phí cho sự nghiệp khoa học là 37,2 tỷ đồng. Với dự án này, công ty đã tạo ra những thay đổi mang tính quan trọng trong việc ứng dụng tốt các công nghệ trên thế giới như: Công nghệ ép phun; công nghệ chuyển nhựa vào khuôn có hỗ trợ chân không; công nghệ composite định hình khung kim loại...
Trước tình hình phát triển và hội nhập khu vực cộng với tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, THACO đã tập trung đầu tư vào công nghệ sản xuất theo hướng tự động hoá, ứng dụng hoá trong quản trị điều hành. THACO đã đẩy mạnh đầu tư xây dựng nhà máy thông minh năm 2018, các nhà máy công nghiệp đều hỗ trợ các hệ thống điều hành sản xuất theo hướng số hoá, kết nối các dây chuyền tự động thông minh toàn bộ trong các bước sản xuất, từ đó nâng cao được năng lực sản xuất của nhà máy và giảm được giá thành sản phẩm, tạo cơ hội cạnh tranh xuất khẩu với các nước khu vực và quốc tế. Đặc biệt với công nghệ hiện đại này còn giúp cho công ty giới hạn được thời gian và sức lao động một cách đáng kể.
Chú trọng vào phát triển các hoạt động R&D, bao gồm việc tiếp nhận chuyển đổi và ứng dụng công nghệ mới; tập trung nghiên cứu các tiến bộ quy trình sản xuất; nghiên cứu sản xuất và công nghệ sản xuất mới; đồng thời phát triển và nâng cấp sản phẩm > giảm được chi - phí một cách tối đa; và nâng cao năng suất.
Robot sơn linh kiện tại nhà máy sản xuất ô tô của Thaco.
Thực hiện chiến lược phát triển cơ khí với quy mô lớn, THACO Industries đã đầu tư và nâng cấp các nhà máy với hệ thống dây chuyền công nghệ hiện đại, đồng bộ, được chuyển giao từ Đức, Thụy Sĩ, Nhật Bản, Hàn Quốc như: Máy cắt fiber laser 12 mét, máy cắt laser thép ống, thép hộp, máy ép thủy lực 1.000 tấn, máy chấn CNC 12 mét, máy tiện CNC, dây chuyền xi mạ, sơn tĩnh điện bột… Quy trình sản xuất theo chuỗi giá trị từ nghiên cứu và phát triển sản phẩm (R&D), cung cấp vật tư, gia công, xử lý bề mặt đến sản phẩm hoàn thiện.
Yếu tố công nghệ luôn chiếm vai trò quan trọng trong các hoạt động của doanh nghiệp; nó là chìa khoá giúp cho sự tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp được bền vững. Trong bối cánh đại dịch Covid 19, công nghệ càng thể hiện rõ vai trò trợ thủ chủ chốt của mình, giúp doanh nghiệp có thể nhanh chóng thích ứng, từng bước vượt qua những khó khăn trước mắt và tương lai, cũng như nắm bắt được cơ hội và có những trạng thái hoạt động mới thích hợp với tất cả các điều kiện sản xuất kinh doanh mới hiện nay.
Các mô hình máy học mới đang được thúc đẩy phát triển đóng vai trò giúp doanh nghiệp có thể hiểu sâu hơn về tâm lý khách hàng, đồng thời phân tích được hành vi mua hàng của khách hàng một cách nhanh nhất và đạt hiệu suất cao nhất, dựng lên mô hình kinh doanh thích hợp với thị trường mới ở hiện tại và cả trong tương lai.
(Cải tiến trong khoa học công nghệ góp phần thúc đẩy sự cạnh tranh và giúp công ty đấy mạnh tần suất hoạt động cải tiến, đồng thời chiếm lĩnh được thị phần.
➢ Cơ hội: Sự toàn cầu hóa giúp khoa học – công nghệ Việt Nam từng bước hội nhập giao lưu với thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam học tập và tiếp thu những kinh nghiệm, thành tựu của khoa học công nghệ trên thế giới góp phần đẩy nhanh sự phát triển của kinh tế- xã hội của đất nước, thu hẹp khoảng cách về kiến thức và khả năng giao tiếp với các nước khác. Hơn thế nữa, phát triển ở lĩnh vực này còn giúp các doanh nghiệp thu hút vốn đầu tư ở nước ngoài, đặc biệt là sự đầu tư của các nước lớn có khoa học phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc ...
- Thách thức: Toàn cầu hóa khiến cho các sản phẩm khoa học công nghệ của các nước tiên tiến như Hoa Kỳ, Nhật Bản và các nước Châu Âu tấn công mạnh mẽ vào thị trường nội địa khiến cho nền khoa học công nghệ Việt Nam bị cạnh tranh gay gắt Đặc biệt, nó làm nảy sinh các vấn đề tranh chấp mới liên quan đến sở hữu trí tuệ, bản quyền, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, kiểu dáng công nghiệp – những lĩnh vực mà nước ta đang ở trình độ phát triển rất thấp so với họ. Sự chênh lệch về trình độ phát triển KH&CN quá lớn trong một sân chơi có sự cạnh tranh gay gắt khiến cho sự thua thiệt và yếu thế luôn nằm về phía các nhà KH&CN Việt Nam. Đây là một thách thức rất lớn của không chỉ riêng ngành khoa học và công nghệ.
Yếu tố chính trị-pháp luật
Việt Nam là một trong những quốc gia có chế độ chính trị ổn định nhất trong khu vực và trên thế giới, điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nền kinh tế. Một tiến sĩ kinh tế người Pháp - ông Philippe Delalande đã từng nói rằng: “Sự ổn định chính trị là một trong những yếu tố không thể thiếu, góp phần giúp Việt Nam có thể kiên trì chính sách phát triển kinh tế. Nền chính trị ổn định tạo cho Việt Nam có được một nền hòa bình và thịnh vượng”. Chính trị ổn định giúp đất nước mở rộng quan hệ ngoại giao, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, từ đó có thể giúp các doanh nghiệp phát triển kinh doanh và mở rộng thị trường hoạt động.
Hệ thống các pháp luật và các văn bản pháp luật Việt Nam luôn rõ ràng, minh bạch. Đảng và Nhà nước đã đề ra nhiều chính sách nhằm điều chỉnh hành vi tiêu dùng, kinh doanh, mở rộng và nâng cao hơn nữa hiệu quả các hoạt động đối ngoại nhằm tạo nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp phát triển. Tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng ngày 14/12/2021, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh một số định hướng như: “Ưu tiên tìm kiếm và mở rộng thị trường cho hàng hoá, dịch vụ và lao động Việt Nam, thu hút nguồn vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản lý, nhất là FDI hướng vào các lĩnh vực ưu tiên của đất nước...”.
Nhằm trợ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp không ngừng phát triển, đặc biệt đối với những doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp Ô tô, Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra các quyết định để hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp Ô tô ở Việt Nam như :Quyết định số 177/2004/QĐ TTg, Quyết - - định số 1211/QĐ TTg về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp Ô tô Việt Nam; Quyết định số 1168/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Theo đó, Chính phủ đã có các chính sách và giải pháp hỗ trợ ngành công nghiệp Ô tô Việt Nam như hỗ trợ về thuế nhập khẩu, thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ các khoản đầu tư chi phí,... Tận dụng được những cơ hội đó, THACO đã đưa ra những chính sách đầu tư và phát triển vào khu công nghiệp Chu Lai, kể từ sau năm 2004, THACO đã xây dựng thêm 1 trường cao đẳng và nhiều công ty, nhà máy, xưởng sản xuất.
➢ Cơ hội: Một thể chế chính trị ổn định sẽ tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi, đặc biệt trong vấn đề đầu tư nước ngoài. Pháp luật thống nhất, có nhiều chính sách ưu đãi, chính sách hỗ trợ giúp các doanh nghiệp có nhiều nguồn vốn, cơ hội để kinh doanh và phát triển. Đặc biệt trong thời kỳ dịch bệnh hiện nay, việc ban hành và triển khai kịp thời các nghị quyết của Chính phủ trên phạm vi toàn quốc đã góp phần quan trọng trong khôi phục sản xuất và thúc đẩy thị trường, từng bước tạo niềm tin cho các doanh nghiệp.
➢ Thách thức: Trong một thế giới luôn vận động và phát triển không ngừng, đặc biệt các quan hệ giao dịch kinh tế, thương mại sẽ ngày càng đa dạng và phức tạp, để có thể phát triển, Việt Nam cần vận động, tự hoàn thiện, nỗ lực để nắm bắt được các nguyên tắc chung cũng như các giá trị pháp lý tiên tiến trên thế giới để vận động và phát triển hơn nữa trong thời gian tới.
Việt Nam có quá nhiều loại văn bản pháp luật, điều này đã tạo nên sự phức tạp, khó hiểu, khó áp dụng và kém hiệu lực cho các doanh nghiệp. Trong một số lĩnh vực, các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành thiếu ổn định, thường xuyên phải sửa đổi. Nhiều nội dung trong các nghị quyết của Đảng về đổi mới kinh tế xã hội, văn hóa, - khoa học, giáo dục, an ninh, quốc phòng... chậm được thể chế hóa. Pháp luật thường xuyên thay đổi, gây khó khăn cho người thực hiện và tác động xấu đến sự ổn định của các quan hệ kinh tế xã hội.
Yếu tố văn hóa-xã hội
Là một doanh nghiệp bản địa, THACO có dễ dàng thấu hiểu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng nội địa và nắm rõ địa hình, lợi thế đó giúp THACO có thể liên tục cải tiến các mẫu mã, thiết kế cho các dòng xe nhằm cho ra đời những sản phẩm đáp ứng được những yêu cầu đa dạng và ngày càng nâng của khách hàng. Với đa số người dùng Việt Nam thì giá tiền, chức năng an toàn, khả năng vận hành, tiết kiệm nhiên liệu là những tiêu chí quan trọng khi chọn xe. Bên cạnh đó, xu hướng thay đổi theo từng vùng miền cũng là một vấn đề nên xem xét. Cụ thể, người tiêu dùng khu vực phía Bắc thường ưa chuộng phân xe sang, họ rất quan tâm đến hình thức, mẫu mã, giá trị thương hiệu; trong khi đó ở miền nam, mọi người thường ưu tiên tính thực dụng, họ dựa vào nhu cầu sử dụng của mình để quyết định dòng xe. Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tổng doanh số bán xe mới của tất cả loại xe giữa khu vực phía Bắc và khu vực phía Nam chênh lệch không nhiều. Trong 6 tháng đầu năm 2013, doanh số bán khu vực phía Bắc là 19.012 chiếc thì khu vực phía Nam là 18.259 chiếc; còn trong cả năm 2012, con số tương ứng là 34.419 và 34.692 chiếc. Nhìn chung thị trường ô tô Việt Nam thời gian gần đây có nhiều sự thay đổi đáng kể về thị hiếu chọn xe của người dùng. Nếu như trước đây một số lượng lớn người mua xe Việt Nam đề cao tiêu chí bền bỉ, phổ biến, tính thanh khoản cao thì sau nửa đầu 2021 những phân khúc xe có thiết kế hấp dẫn, nhiều trang bị lại được ưa chuộng hơn nhiều. Ngoài ra, các yếu tố thời cuộc như đại dịch Covid 19 cũng khiến cho xu hướng này ít - nhiều biến đổi. Nắm bắt được nhu cầu khách hàng trong nước và am hiểu địa hình, từ đó không ngừng thay đổi và cải tiến mẫu mã giúp THACO luôn theo kịp với từng biến đổi của thị trường hiện nay.
Xét đến khía cạnh dân số Việt Nam, tình hình dân số nước ta có xu hướng tăng, dân số hiện tại của Việt Nam là 98.563.316 người (31/12/2021) theo số liệu mới nhất từ Liên Hợp Quốc, đứng thứ 15 trên thế giới trong bảng xếp hạng dân số các nước và vùng lãnh thổ, trong đó hơn 37,34% dân số sống ở thành thị (danso.org). Dân số đông, tập trung nhiều ở thành thị, trong tổng dân có khoảng 67% trong độ tuổi lao động và có nhu cầu vận tải và vận chuyển hàng hóa đường bộ với tốc độ tăng trưởng trên 10%/năm, trong đó vận tải hành khách chiếm 91,4%, điều này cho thấy nhu cầu tiêu dùng và mua sắm cao, tạo cơ hội cho THACO mở rộng quy mô sản xuất. Tuy nhiên, xét đến mức độ thu nhập của người Việt Nam nói chung vẫn còn thấp, GDP bình quân đầu người Việt Nam là 2.786 USD/người vào năm 2020, thấp hơn so với con số 2.715/người của năm 2019 (theo solieukinhte.com), điều này cho thấy thị trường Việt Nam vẫn còn khá hạn hẹp, đó là con số quá thấp để người tiêu dùng có thể sở hữu thực tế một chiếc ô tô.
➢ Cơ hội: Am hiểu môi trường và văn hóa nội địa, cập nhật nhanh chóng sự thay đổi và có thể đa dạng đối tượng khách hàng, phát triển nhiều dòng sản phẩm đáp ứng với mong muốn và thu nhập của người dân.
➢ Thách thức: Thị trường ô tô Việt Nam so với thế giới vẫn phát triển chưa cao chủ yếu do mặt bằng người dân chưa sẵn sàng để chi trả cho giá trị một chiếc xe với mức thu nhập hiện tại.
Yếu tố kinh tế.
Tăng trưởng kinh tế
Năm 2020
Tháng 2/2020, THACO dẫn đầu thị trường ô tô Việt Nam với 34.1% thị phần và tổng số 5.684 ô tô các loại.
Hình 1: Hoạt động kinh doanh ô tô – Doanh số và thị phần THACO tháng 2 năm 2020
Theo báo cáo bán hàng của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tháng 2/2020 tổng doanh số của các thành viên đạt 17.616 xe, bao gồm 12.471 xe du lịch (giảm 3%); 4.812 xe thương mại (tăng 74%) và 333 xe chuyên dụng (tăng 49%). Trong đó, sản lượng của xe lắp ráp trong nước đạt 11.697 xe, tăng 22% so với tháng trước và số lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc là 5.919 xe, giảm 4%.
Trong các thành viên VAMA, THACO dẫn đầu thị trường với 34.1% thị phần và tổng số 5.684 chiếc ô tô các loại (xe du lịch, tải và bus), tăng 12% so với tháng trước đó. Cụ thể doanh số theo các thương hiệu do THACO sản xuất và phân phối như sau: 1.833 xe du lịch Kia, 1.663 xe du lịch Mazda, 178 xe du lịch Peugeot, 1960 xe tải và 50 xe bus
Năm 2021
Kết thúc 2 tháng đầu năm 2021, THACO AUTO đã có một kết quả xứng đáng khi dẫn đầu thị phần VAMA với 40,3%, riêng tháng 2 là 44,6%. Tổng doanh số đạt 5.769 xe, bao gồm 4.508 xe du lịch và 1.261 xe thương mại.
Trong khi cả thị trường phải trải qua thời điểm khó khăn vì dịch Covid-19 bùng phát trở lại từ cuối tháng 1 (28/1), cộng với việc ưu đãi về lệ phí trước bạ đã kết thúc, Tết Nguyên đán cũng rơi vào đầu tháng 2 nên khách hàng đều đã mua xe từ trước đó. Doanh số của các thương hiệu xe du lịch theo đó bị suy giảm mạnh với mức -21% so với tháng 1/2021 và 52% so với cùng kỳ năm trước. THACO AUTO đã cho kết quả ngược lại với sự tăng trưởng của KIA và Peugeot.
Hình 2: Hoạt động kinh doanh ô tô – Doanh số và thị phần THACO tháng 2 năm 2021.
Đây là 2 thương hiệu duy nhất có tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm ngoái; còn so với tháng 1/2021 thì Peugeot là thương hiệu duy nhất tăng trưởng dương. Tháng 2/2021, doanh số Peugeot tăng 184% so với cùng kỳ năm trước và 30% so với tháng 1/2021. Sự thành công của Peugeot 2008 là nguyên nhân chính của các chỉ số ấn tượng này.
Doanh số của KIA mặc dù giảm so với tháng 1/2021 nhưng lại tăng 36% so với cùng kỳ năm trước. Tính theo thương hiệu xe, KIA là đơn vị dẫn đầu về thị phần VAMA với 2.488 xe, chiếm 19,2% thị phần VAMA trong tháng 2/2021.
Góp phần cho sự tăng trưởng ấn tượng này là Kia Seltos với doanh số là 1.012 xe, đứng thứ 2 trong bảng xếp hạng top 10 xe bán chạy tháng 2. Tính tổng 2 tháng đầu năm, mẫu xe này đã bán được 2.238 chiếc ra thị trường, tiếp tục là một trong số những sản phẩm chủ lực của THACO AUTO tại thị trường Việt Nam.
b. Lạm phát
Hình 3: Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam năm 2021
Nguồn: Tổng cục thống kê
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 1,84% so với năm trước, đây là mức tăng thấp nhất kể từ năm 2016. Năm qua, 4 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giảm và 7 nhóm có chỉ số tăng. Nhóm giao thông có mức giảm nhiều nhất với 1,71%; nhóm may mặc, mũ nón, giày dép có mức tăng cao nhất với 0,22%. Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2021 giảm 3,8% so với năm trước và nếu loại trừ yếu tố giá thì còn giảm tới 6,2%.
Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác kiềm chế mức độ tăng CPI là: Dịch vụ du lịch, vui chơi giải trí giảm mạnh; việc thực thi chính sách hỗ trợ các đối tượng gặp khó han do đại dịch COVID 19 như giảm giá tiền điện - , hỗ trợ dịch vụ viễn thông; một số địa phương tiếp tục miễn, giảm học phí…
Lạm phát cơ bản tháng 11/2021 tăng 0,11% so với tháng trước, tăng 0,58% so với cùng kỳ 2020. Bình quân 11 tháng năm 2021, lạm phát cơ bản tăng 0,82% so với cùng kỳ năm 2020, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 1,84%), điều này phản ánh biến động giá tiêu dùng chủ yếu do giá lương thực, giá xăng, dầu và giá gas tăng. Mức lạm phát cơ bản tháng 11 và 11 tháng năm 2021 so với cùng kỳ năm trước đều là mức thấp nhất kể từ năm 2011.
➢ CPI tăng lên đã phản ánh sự lạm phát của nền kinh tế, điều này có ảnh hưởng lớn đối với các doanh nghiệp nói chung và THACO nói riêng. Ngoài ra, lạm phát tăng đã làm cho giá trị của đồng tiền giảm đi, làm ảnh hưởng xấu đến các hoạt động kinh tế, đến việc tạo vốn và sử dụng vốn để kinh doanh.
c. Lãi suất
Năm 2020, doanh thu thuần Thaco đạt 63.560 tỷ đồng, tăng 12% so với năm 2019, lợi nhuận sau thuế năm 2020 đạt 3.817 tỷ đồng, giảm 21%. Năm 2021, Thaco đặt kế hoạch doanh thu thuần đạt 81.800 tỷ đồng, tăng 34% so với năm 2020 và lợi nhuận sau thuế đạt 5.380 tỷ đồng, tăng 59%.
Kế hoạch nộp ngân sách năm 2021 của Thaco là hơn 27.700 tỷ đồng, tăng 48% so với thực hiện năm 2020. Trong đó, nộp tại tỉnh Quảng Nam 21.300 tỷ đồng, tăng 47% so với năm 2020, bao gồm thuế nội địa là 13.800 tỷ đồng, thuế xuất nhập khẩu là 7.500 tỷ đồng.
Trong 4 tháng đầu năm 2021, Thaco đã đóng góp vào ngân sách nhà nước gần 8.400 tỷ đồng, trong đó nộp tại tỉnh Quảng Nam là 6.464 tỷ đồng, đạt hơn 30% kế hoạch nộp ngân sách cả năm 2021.
➢ Khuynh hướng: Trong bối cảnh đại dịch hiện nay, để phát triển nền kinh tế trở lại là một thách thức lớn đối Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung. Vậy nên để từng bước phục hồi nền kinh tế thì các doanh nghiệp cần thực hiện nghiêm túc công tác phòng chống dịch bệnh và cần có những chiến lược kinh doanh hợp lý và “nương” tình hình dịch bệnh.
Các yếu tố tự nhiên
Các yếu tố tự nhiên bao gồm môi trường sinh thái mà tồn tại xung quanh môi trường mà công ty hoạt động sản xuất, cho các yếu tố đầu vào công ty vì quá trình vận chuyển các nguyên liệu đầu vào của công ty, nhiên liệu như điện, khí đốt xăng dầu.Một số các nhân tố ảnh hưởng tới sản xuất của công ty qua yếu tố tự nhiên bao gồm: Rác công nghiệp sự ô nhiễm không khí, môi trường, tình trạng thiên tai, trong khi nước ta là một nước có khí hậu bất ổn hơn các nước khác.
Yếu tố tự nhiên khá quan trọng, với lợi thế tự nhiên của quốc gia, nhà nước đã tạo lên những khu quy hoạch, trung tâm công nghiệp quy mô lớn, điều đó đã tạo cho thaco xây dựng được khu liên hợp sản xuất hiện đại, quy mô lớn nhất cả nước. Bên cạnh đó yêu tố tự nhiên góp phần định hướng sản phẩm phải phù hợp với địa hình, khí hậu thời tiết của sản phẩm.
Yếu tố tự nhiên quốc gia với tài nguyên khá phong phú, cung cấp những nguồn nguyên liệu lớn, giá thấp đem lại nhiều lợi thế cho công ty trong sản xuất, định hướng quá trình nội địa hóa từ khâu sản xuất phụ tùng cho đến lắp ráp, phân phối sản phẩm thay cho nhập khẩu từ các nước cung cấp.
Môi trường cạnh tranh.
Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của M.Porter
Hình 4: Áp dụng mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Poter đối với Thaco Auto
Nguồn: Nhóm tác giả tự tổng hợp, 2022
Các đối thủ hiện tại
Các doanh nghiệp đang kinh doanh trong ngành sẽ cạnh tranh trực tiếp với nhau tạo ra sức ép trở lại lên ngành tạo nên một cường độ cạnh tranh. Trong một ngành các yếu tố sau sẽ làm gia tăng sức ép cạnh tranh trên các đối thủ.
Đối với các đối thủ nước ngoài, cạnh tranh lớn nhất của các doanh nghiệp Việt Nam trong khu vực ASEAN là với Thái Lan và Indonesia.
Không khí đầu tư rầm rộ của các đối thủ chắc chắn sẽ mang tới những thách thức mới cho THACO, nhất là trên phân khúc ô tô du lịch khi áp lực so kè giữa các hãng đang rất quyết liệt (ThACO phân phối được 47.123 xe trong 9 tháng đầu năm, Toyota tiêu thụ 41.086 chiếc và Honda cũng bán được 17.579 chiếc)
Hình 5: Thị phần của các nhà sản xuất lớn trong Hiệp hội VAMA
Các đối thủ cạnh tranh với THACO như Toyota, Mercedes-Benz, Audi … thì việc quảng bá, thu hút khách hàng chưa mạnh …Tuy nhiên, trong thời điểm kinh tế thị trường phát triển như hiện nay, các công ty cạnh tranh luôn tạo ra những cái mới như : hàng mới, đẹp, mẫu mã đa dạng và mang một số chức năng vượt trội, và đặc biệt là giá cả thì các hãng cạnh tranh nhau về giá rất cao, các hãng ra sau có nhiều mẫu mã thời trang hơn, phù hợp với nhiều đối tượng người tiêu dùng hơn thì giá cả sẽ ưu đãi hơn. Trong khi đó, người tiêu dùng hiện nay đang rất có nhu cầu đổi xe theo xu hướng phát triển cao hơn trước, theo đuổi và chiếm thị phần mạnh mẽ.
Trong năm nay, THACO cũng đang đầu tư thêm tại các nhà máy linh kiện nhựa, nhà máy sản xuất máy lạnh xe tải, xe bus,..Đồng thời, mở rộng sản xuất các thiết bị cơ khí nông nghiệp, cơ khí xây dựng và thiết bị cơ khí công nghiệp khác. “Chỉ khi gia tăng tỉ lệ nội địa hóa mới đảm bảo cho doanh nghiệp làm chủ sản xuất, giảm giá thành, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm”, ông Phạm Văn Tài, CEO THACO, nhận định.
Hiện các sản phẩm ô tô do THACO sản xuất đã đạt tỷ lệ nội địa hóa từ 15-25% đối với xe con, 35 45% đối với xe tải và 60% đối với – bus.
( Đối thủ cạnh tranh hiện tại phát triển nhất là TOYOTA và HONDA. Đối thủ cạnh tranh trong ngành là tác lực mạnh.
Đối thủ tiềm ẩn
Hình 6: Doanh số thị trường ô tô Việt Nam tính đến tháng 5/2021.
Nguồn: Báo cáo VAMA.
Cuộc chiến trên thị trường ô tô bất ngờ nóng trở lại với việc xuất hiện của tân binh giàu tiềm năng là VINFAST công ty con của Tập đoàn Vingroup. VinFast kết thúc 6 tháng đầu năm với vị trí thứ 4 trong top các hãng xe bán chạy nhất thị trường, doanh số đạt 15.938 xe. Từ vị thế là một hãng xe mới, tìm kiếm chỗ đứng trên thị trường, hãng xe Việt đang dần khẳng định vị thế của hãng xe top đầu doanh số Là một doanh. Là một nghiệp Việt Nam với tầm nhìn quốc tế, VinFast thông qua hàng loạt các quyết định đầy quyết đoán như rót ngay 600 triệu USD xây dựng căn cứ địa sản xuất ở Hải Phòng, thâu tóm nhà máy GM Việt Nam, hợp tác cùng các công ty thiết kế, kỹ thuật và linh kiện hàng đầu châu Âu để tạo ra sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và kỳ vọng của khách hàng cả về mặt thiết kế, chất lượng, cơ năng, chức năng trong xe hơi lẫn trải nghiệm người lái. VinFast hướng tới mục tiêu trở thành nhà sản xuất xe hàng đầu Đông Nam Á cũng như trở thành một doanh nghiệp nặng ký trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.
Qua đó, VinFast cho thấy một tiềm năng cạnh tranh khá lớn, có thể thách thức thị phần của các hãng xe hàng đầu khác trong các năm tới.
Sản phẩm thay thế: Đối với ngành sản xuất và lắp ráp ô tô thì sản phẩm thay thế của công ty như tàu, xe máy, xe đạp…..vì trong quy mô của thị trường những người tiêu dùng thì cũng còn một phần lớn những người tiêu dùng có thu nhập trung bình và thấp, nên nhu cầu về các sản phẩm này sẽ không cao bằng các phương tiện khác…
( Sản phẩm thay thế là tác lực mạnh.
( Đối với một ngành hàng có tính cạnh tranh tập trung cao như sản xuất ô tô, việc gia tăng sản lượng sản xuất và kiểm soát tốt chi phí sẽ là chìa khóa để các hãng giành được ưu thế trên thị trường. Với quy mô và thị phần hiện có, nhiều khả năng Trường Hải vẫn là cái tên sáng giá nhất cho vị trí dẫn đầu, ít nhất là trong vòng 3-5 năm tới mặc dù một cuộc chiến nóng bỏng hơn đang gia tăng.
( Thách thức : Vì là doanh nghiệp sản xuất tư nhân trong nước nên nguồn lực tài chính không bằng được với các đối thủ có công ty mẹ là các tập đoàn đa quốc gia như TOYOTA, Mec, FORD,… Độ mạnh của thương hiệu không bằng các thương hiệu lâu đời như Toyota, Ford,.. vì THACO là doanh nghiệp mới, nội địa , thương hiệu KIA không được nhiều người tiêu dùng biết đến gây bất lợi cho THACO
( Khuynh hướng : Công ty đang không ngừng tăng tỷ lệ nội địa hóa trong sản xuất bằng cách xây dựng hoàn chỉnh hệ thống sản xuất kinh doanh các ô tô khép kín từ sản xuất linh kiện, phụ tùng, lắp ráp sản phẩm, vận chuyển ,… để giảm thiểu chi phí nhập khẩu các thiết bị , linh kiện ở bên ngoài. Từ đó cho ra những sản phẩm có giá thành rẻ nên đem lại giá trị cảm nhận cao hơn cho khách hàng nhằm thu được lợi nhuận.
Nhà cung ứng
Trong quá trình hình thành và phát triển, THACO đã thiết lập một mạng lưới các nhà cung ứng rộng khắp với nhiều doanh nghiệp, công ty uy tín trong và ngoài nước.
Với mục tiêu luôn hướng đến giá trị phục vụ tốt nhất cho khách hàng và cộng đồng thông qua chất lượng lượng sản phẩm và dịch vụ của mình, THACO luôn chú trọng quy trình chọn lọc nguồn nguyên vật liệu đầu vào đạt tiêu chuẩn chất lượng và đảm bảo an toàn.
Công ty đã ký kết hợp tác với nhiều công ty, tập đoàn uy tín hàng đầu, là những nhà cung ứng linh kiện, nguyên – nhiên vật liệu lớn trong nước như: Công ty Cổ phần Pin Ắc quy Miền Nam – cung cấp những bình ắc quy đạt tiêu chuẩn về chất lượng, dung lượng, tuổi thọ và có độ thẩm mỹ cao; Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) cung cấp - các sản phẩm xe chuyên dụng, dịch vụ vận tải và xăng dầu; Công ty Cổ phần Cao su Đà Nẵng; Công ty Cổ phần Công nghiệp Cao su Miền Nam; Tập đoàn Maxxis Việt Nam; Công ty TNHH Lốp Michelin Việt Nam – cung cấp những mẫu bánh xe đa dạng về mẫu mã nhưng vẫn luôn đảm bảo an toàn, chất lượng, hiệu quả và thân thiện với môi trường; Công ty TNHH ống thép Hòa Phát cung cấp các loại thép đảm bảo chất lượng vượt trội, khử sạch sâu tạp chất. Công
ty TNHH Nippon Paint Việt Nam cung cấp các loại - sơn với nhiều màu sắc, dễ dàng lau chùi
Môi trường bên ngoài.
Môi trường vĩ mô
Yếu tố khoa học kỹ thuật.
Năm 2010, THACO từng bước bắt đầu quá trình đầu tư lớn thứ 2 (2010-2015) tại - Chu Lai với mục đích mở rộng quy mô; đầu tư cho KH&CN để phát triển công nghiệp cùng với đó là phát triển logistics có quy mô thích hợp hướng đến một giá thành hợp lý với thị trường.
Năm 2014, THACO thực hiện dự án KH&CN cấp quốc gia “Nghiên cứu thiết kế; chế tạo xe khách giường nằm cao cấp mang thương hiệu Việt Nam” với tổng chi phí hơn 126,6 tỷ đồng; trong đó nguồn chi phí cho sự nghiệp khoa học là 37,2 tỷ đồng. Với dự án này, công ty đã tạo ra những thay đổi mang tính quan trọng trong việc ứng dụng tốt các công nghệ trên thế giới như: Công nghệ ép phun; công nghệ chuyển nhựa vào khuôn có hỗ trợ chân không; công nghệ composite định hình khung kim loại...
Trước tình hình phát triển và hội nhập khu vực cộng với tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, THACO đã tập trung đầu tư vào công nghệ sản xuất theo hướng tự động hoá, ứng dụng hoá trong quản trị điều hành. THACO đã đẩy mạnh đầu tư xây dựng nhà máy thông minh năm 2018, các nhà máy công nghiệp đều hỗ trợ các hệ thống điều hành sản xuất theo hướng số hoá, kết nối các dây chuyền tự động thông minh toàn bộ trong các bước sản xuất, từ đó nâng cao được năng lực sản xuất của nhà máy và giảm được giá thành sản phẩm, tạo cơ hội cạnh tranh xuất khẩu với các nước khu vực và quốc tế. Đặc biệt với công nghệ hiện đại này còn giúp cho công ty giới hạn được thời gian và sức lao động một cách đáng kể.
Chú trọng vào phát triển các hoạt động R&D, bao gồm việc tiếp nhận chuyển đổi và ứng dụng công nghệ mới; tập trung nghiên cứu các tiến bộ quy trình sản xuất; nghiên cứu sản xuất và công nghệ sản xuất mới; đồng thời phát triển và nâng cấp sản phẩm > giảm được chi - phí một cách tối đa; và nâng cao năng suất.
Robot sơn linh kiện tại nhà máy sản xuất ô tô của Thaco.
Thực hiện chiến lược phát triển cơ khí với quy mô lớn, THACO Industries đã đầu tư và nâng cấp các nhà máy với hệ thống dây chuyền công nghệ hiện đại, đồng bộ, được chuyển giao từ Đức, Thụy Sĩ, Nhật Bản, Hàn Quốc như: Máy cắt fiber laser 12 mét, máy cắt laser thép ống, thép hộp, máy ép thủy lực 1.000 tấn, máy chấn CNC 12 mét, máy tiện CNC, dây chuyền xi mạ, sơn tĩnh điện bột… Quy trình sản xuất theo chuỗi giá trị từ nghiên cứu và phát triển sản phẩm (R&D), cung cấp vật tư, gia công, xử lý bề mặt đến sản phẩm hoàn thiện.
Yếu tố công nghệ luôn chiếm vai trò quan trọng trong các hoạt động của doanh nghiệp; nó là chìa khoá giúp cho sự tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp được bền vững. Trong bối cánh đại dịch Covid 19, công nghệ càng thể hiện rõ vai trò trợ thủ chủ chốt của mình, giúp doanh nghiệp có thể nhanh chóng thích ứng, từng bước vượt qua những khó khăn trước mắt và tương lai, cũng như nắm bắt được cơ hội và có những trạng thái hoạt động mới thích hợp với tất cả các điều kiện sản xuất kinh doanh mới hiện nay.
Các mô hình máy học mới đang được thúc đẩy phát triển đóng vai trò giúp doanh nghiệp có thể hiểu sâu hơn về tâm lý khách hàng, đồng thời phân tích được hành vi mua hàng của khách hàng một cách nhanh nhất và đạt hiệu suất cao nhất, dựng lên mô hình kinh doanh thích hợp với thị trường mới ở hiện tại và cả trong tương lai.
(Cải tiến trong khoa học công nghệ góp phần thúc đẩy sự cạnh tranh và giúp công ty đấy mạnh tần suất hoạt động cải tiến, đồng thời chiếm lĩnh được thị phần.
➢ Cơ hội: Sự toàn cầu hóa giúp khoa học – công nghệ Việt Nam từng bước hội nhập giao lưu với thế giới, tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam học tập và tiếp thu những kinh nghiệm, thành tựu của khoa học công nghệ trên thế giới góp phần đẩy nhanh sự phát triển của kinh tế- xã hội của đất nước, thu hẹp khoảng cách về kiến thức và khả năng giao tiếp với các nước khác. Hơn thế nữa, phát triển ở lĩnh vực này còn giúp các doanh nghiệp thu hút vốn đầu tư ở nước ngoài, đặc biệt là sự đầu tư của các nước lớn có khoa học phát triển như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc ...
- Thách thức: Toàn cầu hóa khiến cho các sản phẩm khoa học công nghệ của các nước tiên tiến như Hoa Kỳ, Nhật Bản và các nước Châu Âu tấn công mạnh mẽ vào thị trường nội địa khiến cho nền khoa học công nghệ Việt Nam bị cạnh tranh gay gắt Đặc biệt, nó làm nảy sinh các vấn đề tranh chấp mới liên quan đến sở hữu trí tuệ, bản quyền, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, kiểu dáng công nghiệp – những lĩnh vực mà nước ta đang ở trình độ phát triển rất thấp so với họ. Sự chênh lệch về trình độ phát triển KH&CN quá lớn trong một sân chơi có sự cạnh tranh gay gắt khiến cho sự thua thiệt và yếu thế luôn nằm về phía các nhà KH&CN Việt Nam. Đây là một thách thức rất lớn của không chỉ riêng ngành khoa học và công nghệ.
Yếu tố chính trị-pháp luật
Việt Nam là một trong những quốc gia có chế độ chính trị ổn định nhất trong khu vực và trên thế giới, điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nền kinh tế. Một tiến sĩ kinh tế người Pháp - ông Philippe Delalande đã từng nói rằng: “Sự ổn định chính trị là một trong những yếu tố không thể thiếu, góp phần giúp Việt Nam có thể kiên trì chính sách phát triển kinh tế. Nền chính trị ổn định tạo cho Việt Nam có được một nền hòa bình và thịnh vượng”. Chính trị ổn định giúp đất nước mở rộng quan hệ ngoại giao, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, từ đó có thể giúp các doanh nghiệp phát triển kinh doanh và mở rộng thị trường hoạt động.
Hệ thống các pháp luật và các văn bản pháp luật Việt Nam luôn rõ ràng, minh bạch. Đảng và Nhà nước đã đề ra nhiều chính sách nhằm điều chỉnh hành vi tiêu dùng, kinh doanh, mở rộng và nâng cao hơn nữa hiệu quả các hoạt động đối ngoại nhằm tạo nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp phát triển. Tại Hội nghị Đối ngoại toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng ngày 14/12/2021, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh một số định hướng như: “Ưu tiên tìm kiếm và mở rộng thị trường cho hàng hoá, dịch vụ và lao động Việt Nam, thu hút nguồn vốn, công nghệ và kinh nghiệm quản lý, nhất là FDI hướng vào các lĩnh vực ưu tiên của đất nước...”.
Nhằm trợ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp không ngừng phát triển, đặc biệt đối với những doanh nghiệp hoạt động trong ngành công nghiệp Ô tô, Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra các quyết định để hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp Ô tô ở Việt Nam như :Quyết định số 177/2004/QĐ TTg, Quyết - - định số 1211/QĐ TTg về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp Ô tô Việt Nam; Quyết định số 1168/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Theo đó, Chính phủ đã có các chính sách và giải pháp hỗ trợ ngành công nghiệp Ô tô Việt Nam như hỗ trợ về thuế nhập khẩu, thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ các khoản đầu tư chi phí,... Tận dụng được những cơ hội đó, THACO đã đưa ra những chính sách đầu tư và phát triển vào khu công nghiệp Chu Lai, kể từ sau năm 2004, THACO đã xây dựng thêm 1 trường cao đẳng và nhiều công ty, nhà máy, xưởng sản xuất.
➢ Cơ hội: Một thể chế chính trị ổn định sẽ tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi, đặc biệt trong vấn đề đầu tư nước ngoài. Pháp luật thống nhất, có nhiều chính sách ưu đãi, chính sách hỗ trợ giúp các doanh nghiệp có nhiều nguồn vốn, cơ hội để kinh doanh và phát triển. Đặc biệt trong thời kỳ dịch bệnh hiện nay, việc ban hành và triển khai kịp thời các nghị quyết của Chính phủ trên phạm vi toàn quốc đã góp phần quan trọng trong khôi phục sản xuất và thúc đẩy thị trường, từng bước tạo niềm tin cho các doanh nghiệp.
➢ Thách thức: Trong một thế giới luôn vận động và phát triển không ngừng, đặc biệt các quan hệ giao dịch kinh tế, thương mại sẽ ngày càng đa dạng và phức tạp, để có thể phát triển, Việt Nam cần vận động, tự hoàn thiện, nỗ lực để nắm bắt được các nguyên tắc chung cũng như các giá trị pháp lý tiên tiến trên thế giới để vận động và phát triển hơn nữa trong thời gian tới.
Việt Nam có quá nhiều loại văn bản pháp luật, điều này đã tạo nên sự phức tạp, khó hiểu, khó áp dụng và kém hiệu lực cho các doanh nghiệp. Trong một số lĩnh vực, các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành thiếu ổn định, thường xuyên phải sửa đổi. Nhiều nội dung trong các nghị quyết của Đảng về đổi mới kinh tế xã hội, văn hóa, - khoa học, giáo dục, an ninh, quốc phòng... chậm được thể chế hóa. Pháp luật thường xuyên thay đổi, gây khó khăn cho người thực hiện và tác động xấu đến sự ổn định của các quan hệ kinh tế xã hội.
Yếu tố văn hóa-xã hội
Là một doanh nghiệp bản địa, THACO có dễ dàng thấu hiểu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng nội địa và nắm rõ địa hình, lợi thế đó giúp THACO có thể liên tục cải tiến các mẫu mã, thiết kế cho các dòng xe nhằm cho ra đời những sản phẩm đáp ứng được những yêu cầu đa dạng và ngày càng nâng của khách hàng. Với đa số người dùng Việt Nam thì giá tiền, chức năng an toàn, khả năng vận hành, tiết kiệm nhiên liệu là những tiêu chí quan trọng khi chọn xe. Bên cạnh đó, xu hướng thay đổi theo từng vùng miền cũng là một vấn đề nên xem xét. Cụ thể, người tiêu dùng khu vực phía Bắc thường ưa chuộng phân xe sang, họ rất quan tâm đến hình thức, mẫu mã, giá trị thương hiệu; trong khi đó ở miền nam, mọi người thường ưu tiên tính thực dụng, họ dựa vào nhu cầu sử dụng của mình để quyết định dòng xe. Theo số liệu của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tổng doanh số bán xe mới của tất cả loại xe giữa khu vực phía Bắc và khu vực phía Nam chênh lệch không nhiều. Trong 6 tháng đầu năm 2013, doanh số bán khu vực phía Bắc là 19.012 chiếc thì khu vực phía Nam là 18.259 chiếc; còn trong cả năm 2012, con số tương ứng là 34.419 và 34.692 chiếc. Nhìn chung thị trường ô tô Việt Nam thời gian gần đây có nhiều sự thay đổi đáng kể về thị hiếu chọn xe của người dùng. Nếu như trước đây một số lượng lớn người mua xe Việt Nam đề cao tiêu chí bền bỉ, phổ biến, tính thanh khoản cao thì sau nửa đầu 2021 những phân khúc xe có thiết kế hấp dẫn, nhiều trang bị lại được ưa chuộng hơn nhiều. Ngoài ra, các yếu tố thời cuộc như đại dịch Covid 19 cũng khiến cho xu hướng này ít - nhiều biến đổi. Nắm bắt được nhu cầu khách hàng trong nước và am hiểu địa hình, từ đó không ngừng thay đổi và cải tiến mẫu mã giúp THACO luôn theo kịp với từng biến đổi của thị trường hiện nay.
Xét đến khía cạnh dân số Việt Nam, tình hình dân số nước ta có xu hướng tăng, dân số hiện tại của Việt Nam là 98.563.316 người (31/12/2021) theo số liệu mới nhất từ Liên Hợp Quốc, đứng thứ 15 trên thế giới trong bảng xếp hạng dân số các nước và vùng lãnh thổ, trong đó hơn 37,34% dân số sống ở thành thị (danso.org). Dân số đông, tập trung nhiều ở thành thị, trong tổng dân có khoảng 67% trong độ tuổi lao động và có nhu cầu vận tải và vận chuyển hàng hóa đường bộ với tốc độ tăng trưởng trên 10%/năm, trong đó vận tải hành khách chiếm 91,4%, điều này cho thấy nhu cầu tiêu dùng và mua sắm cao, tạo cơ hội cho THACO mở rộng quy mô sản xuất. Tuy nhiên, xét đến mức độ thu nhập của người Việt Nam nói chung vẫn còn thấp, GDP bình quân đầu người Việt Nam là 2.786 USD/người vào năm 2020, thấp hơn so với con số 2.715/người của năm 2019 (theo solieukinhte.com), điều này cho thấy thị trường Việt Nam vẫn còn khá hạn hẹp, đó là con số quá thấp để người tiêu dùng có thể sở hữu thực tế một chiếc ô tô.
➢ Cơ hội: Am hiểu môi trường và văn hóa nội địa, cập nhật nhanh chóng sự thay đổi và có thể đa dạng đối tượng khách hàng, phát triển nhiều dòng sản phẩm đáp ứng với mong muốn và thu nhập của người dân.
➢ Thách thức: Thị trường ô tô Việt Nam so với thế giới vẫn phát triển chưa cao chủ yếu do mặt bằng người dân chưa sẵn sàng để chi trả cho giá trị một chiếc xe với mức thu nhập hiện tại.
Yếu tố kinh tế.
Tăng trưởng kinh tế
Năm 2020
Tháng 2/2020, THACO dẫn đầu thị trường ô tô Việt Nam với 34.1% thị phần và tổng số 5.684 ô tô các loại.
Hình 1: Hoạt động kinh doanh ô tô – Doanh số và thị phần THACO tháng 2 năm 2020
Theo báo cáo bán hàng của Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tháng 2/2020 tổng doanh số của các thành viên đạt 17.616 xe, bao gồm 12.471 xe du lịch (giảm 3%); 4.812 xe thương mại (tăng 74%) và 333 xe chuyên dụng (tăng 49%). Trong đó, sản lượng của xe lắp ráp trong nước đạt 11.697 xe, tăng 22% so với tháng trước và số lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc là 5.919 xe, giảm 4%.
Trong các thành viên VAMA, THACO dẫn đầu thị trường với 34.1% thị phần và tổng số 5.684 chiếc ô tô các loại (xe du lịch, tải và bus), tăng 12% so với tháng trước đó. Cụ thể doanh số theo các thương hiệu do THACO sản xuất và phân phối như sau: 1.833 xe du lịch Kia, 1.663 xe du lịch Mazda, 178 xe du lịch Peugeot, 1960 xe tải và 50 xe bus
Năm 2021
Kết thúc 2 tháng đầu năm 2021, THACO AUTO đã có một kết quả xứng đáng khi dẫn đầu thị phần VAMA với 40,3%, riêng tháng 2 là 44,6%. Tổng doanh số đạt 5.769 xe, bao gồm 4.508 xe du lịch và 1.261 xe thương mại.
Trong khi cả thị trường phải trải qua thời điểm khó khăn vì dịch Covid-19 bùng phát trở lại từ cuối tháng 1 (28/1), cộng với việc ưu đãi về lệ phí trước bạ đã kết thúc, Tết Nguyên đán cũng rơi vào đầu tháng 2 nên khách hàng đều đã mua xe từ trước đó. Doanh số của các thương hiệu xe du lịch theo đó bị suy giảm mạnh với mức -21% so với tháng 1/2021 và 52% so với cùng kỳ năm trước. THACO AUTO đã cho kết quả ngược lại với sự tăng trưởng của KIA và Peugeot.
Hình 2: Hoạt động kinh doanh ô tô – Doanh số và thị phần THACO tháng 2 năm 2021.
Đây là 2 thương hiệu duy nhất có tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm ngoái; còn so với tháng 1/2021 thì Peugeot là thương hiệu duy nhất tăng trưởng dương. Tháng 2/2021, doanh số Peugeot tăng 184% so với cùng kỳ năm trước và 30% so với tháng 1/2021. Sự thành công của Peugeot 2008 là nguyên nhân chính của các chỉ số ấn tượng này.
Doanh số của KIA mặc dù giảm so với tháng 1/2021 nhưng lại tăng 36% so với cùng kỳ năm trước. Tính theo thương hiệu xe, KIA là đơn vị dẫn đầu về thị phần VAMA với 2.488 xe, chiếm 19,2% thị phần VAMA trong tháng 2/2021.
Góp phần cho sự tăng trưởng ấn tượng này là Kia Seltos với doanh số là 1.012 xe, đứng thứ 2 trong bảng xếp hạng top 10 xe bán chạy tháng 2. Tính tổng 2 tháng đầu năm, mẫu xe này đã bán được 2.238 chiếc ra thị trường, tiếp tục là một trong số những sản phẩm chủ lực của THACO AUTO tại thị trường Việt Nam.
b. Lạm phát
Hình 3: Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam năm 2021
Nguồn: Tổng cục thống kê
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 1,84% so với năm trước, đây là mức tăng thấp nhất kể từ năm 2016. Năm qua, 4 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giảm và 7 nhóm có chỉ số tăng. Nhóm giao thông có mức giảm nhiều nhất với 1,71%; nhóm may mặc, mũ nón, giày dép có mức tăng cao nhất với 0,22%. Tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2021 giảm 3,8% so với năm trước và nếu loại trừ yếu tố giá thì còn giảm tới 6,2%.
Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác kiềm chế mức độ tăng CPI là: Dịch vụ du lịch, vui chơi giải trí giảm mạnh; việc thực thi chính sách hỗ trợ các đối tượng gặp khó han do đại dịch COVID 19 như giảm giá tiền điện - , hỗ trợ dịch vụ viễn thông; một số địa phương tiếp tục miễn, giảm học phí…
Lạm phát cơ bản tháng 11/2021 tăng 0,11% so với tháng trước, tăng 0,58% so với cùng kỳ 2020. Bình quân 11 tháng năm 2021, lạm phát cơ bản tăng 0,82% so với cùng kỳ năm 2020, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 1,84%), điều này phản ánh biến động giá tiêu dùng chủ yếu do giá lương thực, giá xăng, dầu và giá gas tăng. Mức lạm phát cơ bản tháng 11 và 11 tháng năm 2021 so với cùng kỳ năm trước đều là mức thấp nhất kể từ năm 2011.
➢ CPI tăng lên đã phản ánh sự lạm phát của nền kinh tế, điều này có ảnh hưởng lớn đối với các doanh nghiệp nói chung và THACO nói riêng. Ngoài ra, lạm phát tăng đã làm cho giá trị của đồng tiền giảm đi, làm ảnh hưởng xấu đến các hoạt động kinh tế, đến việc tạo vốn và sử dụng vốn để kinh doanh.
c. Lãi suất
Năm 2020, doanh thu thuần Thaco đạt 63.560 tỷ đồng, tăng 12% so với năm 2019, lợi nhuận sau thuế năm 2020 đạt 3.817 tỷ đồng, giảm 21%. Năm 2021, Thaco đặt kế hoạch doanh thu thuần đạt 81.800 tỷ đồng, tăng 34% so với năm 2020 và lợi nhuận sau thuế đạt 5.380 tỷ đồng, tăng 59%.
Kế hoạch nộp ngân sách năm 2021 của Thaco là hơn 27.700 tỷ đồng, tăng 48% so với thực hiện năm 2020. Trong đó, nộp tại tỉnh Quảng Nam 21.300 tỷ đồng, tăng 47% so với năm 2020, bao gồm thuế nội địa là 13.800 tỷ đồng, thuế xuất nhập khẩu là 7.500 tỷ đồng.
Trong 4 tháng đầu năm 2021, Thaco đã đóng góp vào ngân sách nhà nước gần 8.400 tỷ đồng, trong đó nộp tại tỉnh Quảng Nam là 6.464 tỷ đồng, đạt hơn 30% kế hoạch nộp ngân sách cả năm 2021.
➢ Khuynh hướng: Trong bối cảnh đại dịch hiện nay, để phát triển nền kinh tế trở lại là một thách thức lớn đối Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung. Vậy nên để từng bước phục hồi nền kinh tế thì các doanh nghiệp cần thực hiện nghiêm túc công tác phòng chống dịch bệnh và cần có những chiến lược kinh doanh hợp lý và “nương” tình hình dịch bệnh.
Các yếu tố tự nhiên
Các yếu tố tự nhiên bao gồm môi trường sinh thái mà tồn tại xung quanh môi trường mà công ty hoạt động sản xuất, cho các yếu tố đầu vào công ty vì quá trình vận chuyển các nguyên liệu đầu vào của công ty, nhiên liệu như điện, khí đốt xăng dầu.Một số các nhân tố ảnh hưởng tới sản xuất của công ty qua yếu tố tự nhiên bao gồm: Rác công nghiệp sự ô nhiễm không khí, môi trường, tình trạng thiên tai, trong khi nước ta là một nước có khí hậu bất ổn hơn các nước khác.
Yếu tố tự nhiên khá quan trọng, với lợi thế tự nhiên của quốc gia, nhà nước đã tạo lên những khu quy hoạch, trung tâm công nghiệp quy mô lớn, điều đó đã tạo cho thaco xây dựng được khu liên hợp sản xuất hiện đại, quy mô lớn nhất cả nước. Bên cạnh đó yêu tố tự nhiên góp phần định hướng sản phẩm phải phù hợp với địa hình, khí hậu thời tiết của sản phẩm.
Yếu tố tự nhiên quốc gia với tài nguyên khá phong phú, cung cấp những nguồn nguyên liệu lớn, giá thấp đem lại nhiều lợi thế cho công ty trong sản xuất, định hướng quá trình nội địa hóa từ khâu sản xuất phụ tùng cho đến lắp ráp, phân phối sản phẩm thay cho nhập khẩu từ các nước cung cấp.
Môi trường cạnh tranh.
Mô hình 5 lực lượng cạnh tranh của M.Porter
Hình 4: Áp dụng mô hình 5 áp lực cạnh tranh của Michael Poter đối với Thaco Auto
Nguồn: Nhóm tác giả tự tổng hợp, 2022
Các đối thủ hiện tại
Các doanh nghiệp đang kinh doanh trong ngành sẽ cạnh tranh trực tiếp với nhau tạo ra sức ép trở lại lên ngành tạo nên một cường độ cạnh tranh. Trong một ngành các yếu tố sau sẽ làm gia tăng sức ép cạnh tranh trên các đối thủ.
Đối với các đối thủ nước ngoài, cạnh tranh lớn nhất của các doanh nghiệp Việt Nam trong khu vực ASEAN là với Thái Lan và Indonesia.
Không khí đầu tư rầm rộ của các đối thủ chắc chắn sẽ mang tới những thách thức mới cho THACO, nhất là trên phân khúc ô tô du lịch khi áp lực so kè giữa các hãng đang rất quyết liệt (ThACO phân phối được 47.123 xe trong 9 tháng đầu năm, Toyota tiêu thụ 41.086 chiếc và Honda cũng bán được 17.579 chiếc)
Hình 5: Thị phần của các nhà sản xuất lớn trong Hiệp hội VAMA
Các đối thủ cạnh tranh với THACO như Toyota, Mercedes-Benz, Audi … thì việc quảng bá, thu hút khách hàng chưa mạnh …Tuy nhiên, trong thời điểm kinh tế thị trường phát triển như hiện nay, các công ty cạnh tranh luôn tạo ra những cái mới như : hàng mới, đẹp, mẫu mã đa dạng và mang một số chức năng vượt trội, và đặc biệt là giá cả thì các hãng cạnh tranh nhau về giá rất cao, các hãng ra sau có nhiều mẫu mã thời trang hơn, phù hợp với nhiều đối tượng người tiêu dùng hơn thì giá cả sẽ ưu đãi hơn. Trong khi đó, người tiêu dùng hiện nay đang rất có nhu cầu đổi xe theo xu hướng phát triển cao hơn trước, theo đuổi và chiếm thị phần mạnh mẽ.
Trong năm nay, THACO cũng đang đầu tư thêm tại các nhà máy linh kiện nhựa, nhà máy sản xuất máy lạnh xe tải, xe bus,..Đồng thời, mở rộng sản xuất các thiết bị cơ khí nông nghiệp, cơ khí xây dựng và thiết bị cơ khí công nghiệp khác. “Chỉ khi gia tăng tỉ lệ nội địa hóa mới đảm bảo cho doanh nghiệp làm chủ sản xuất, giảm giá thành, nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm”, ông Phạm Văn Tài, CEO THACO, nhận định.
Hiện các sản phẩm ô tô do THACO sản xuất đã đạt tỷ lệ nội địa hóa từ 15-25% đối với xe con, 35 45% đối với xe tải và 60% đối với – bus.
( Đối thủ cạnh tranh hiện tại phát triển nhất là TOYOTA và HONDA. Đối thủ cạnh tranh trong ngành là tác lực mạnh.
Đối thủ tiềm ẩn
Hình 6: Doanh số thị trường ô tô Việt Nam tính đến tháng 5/2021.
Nguồn: Báo cáo VAMA.
Cuộc chiến trên thị trường ô tô bất ngờ nóng trở lại với việc xuất hiện của tân binh giàu tiềm năng là VINFAST công ty con của Tập đoàn Vingroup. VinFast kết thúc 6 tháng đầu năm với vị trí thứ 4 trong top các hãng xe bán chạy nhất thị trường, doanh số đạt 15.938 xe. Từ vị thế là một hãng xe mới, tìm kiếm chỗ đứng trên thị trường, hãng xe Việt đang dần khẳng định vị thế của hãng xe top đầu doanh số Là một doanh. Là một nghiệp Việt Nam với tầm nhìn quốc tế, VinFast thông qua hàng loạt các quyết định đầy quyết đoán như rót ngay 600 triệu USD xây dựng căn cứ địa sản xuất ở Hải Phòng, thâu tóm nhà máy GM Việt Nam, hợp tác cùng các công ty thiết kế, kỹ thuật và linh kiện hàng đầu châu Âu để tạo ra sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và kỳ vọng của khách hàng cả về mặt thiết kế, chất lượng, cơ năng, chức năng trong xe hơi lẫn trải nghiệm người lái. VinFast hướng tới mục tiêu trở thành nhà sản xuất xe hàng đầu Đông Nam Á cũng như trở thành một doanh nghiệp nặng ký trong ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.
Qua đó, VinFast cho thấy một tiềm năng cạnh tranh khá lớn, có thể thách thức thị phần của các hãng xe hàng đầu khác trong các năm tới.
Sản phẩm thay thế: Đối với ngành sản xuất và lắp ráp ô tô thì sản phẩm thay thế của công ty như tàu, xe máy, xe đạp…..vì trong quy mô của thị trường những người tiêu dùng thì cũng còn một phần lớn những người tiêu dùng có thu nhập trung bình và thấp, nên nhu cầu về các sản phẩm này sẽ không cao bằng các phương tiện khác…
( Sản phẩm thay thế là tác lực mạnh.
( Đối với một ngành hàng có tính cạnh tranh tập trung cao như sản xuất ô tô, việc gia tăng sản lượng sản xuất và kiểm soát tốt chi phí sẽ là chìa khóa để các hãng giành được ưu thế trên thị trường. Với quy mô và thị phần hiện có, nhiều khả năng Trường Hải vẫn là cái tên sáng giá nhất cho vị trí dẫn đầu, ít nhất là trong vòng 3-5 năm tới mặc dù một cuộc chiến nóng bỏng hơn đang gia tăng.
( Thách thức : Vì là doanh nghiệp sản xuất tư nhân trong nước nên nguồn lực tài chính không bằng được với các đối thủ có công ty mẹ là các tập đoàn đa quốc gia như TOYOTA, Mec, FORD,… Độ mạnh của thương hiệu không bằng các thương hiệu lâu đời như Toyota, Ford,.. vì THACO là doanh nghiệp mới, nội địa , thương hiệu KIA không được nhiều người tiêu dùng biết đến gây bất lợi cho THACO
( Khuynh hướng : Công ty đang không ngừng tăng tỷ lệ nội địa hóa trong sản xuất bằng cách xây dựng hoàn chỉnh hệ thống sản xuất kinh doanh các ô tô khép kín từ sản xuất linh kiện, phụ tùng, lắp ráp sản phẩm, vận chuyển ,… để giảm thiểu chi phí nhập khẩu các thiết bị , linh kiện ở bên ngoài. Từ đó cho ra những sản phẩm có giá thành rẻ nên đem lại giá trị cảm nhận cao hơn cho khách hàng nhằm thu được lợi nhuận.
Nhà cung ứng
Trong quá trình hình thành và phát triển, THACO đã thiết lập một mạng lưới các nhà cung ứng rộng khắp với nhiều doanh nghiệp, công ty uy tín trong và ngoài nước.
Với mục tiêu luôn hướng đến giá trị phục vụ tốt nhất cho khách hàng và cộng đồng thông qua chất lượng lượng sản phẩm và dịch vụ của mình, THACO luôn chú trọng quy trình chọn lọc nguồn nguyên vật liệu đầu vào đạt tiêu chuẩn chất lượng và đảm bảo an toàn.
Công ty đã ký kết hợp tác với nhiều công ty, tập đoàn uy tín hàng đầu, là những nhà cung ứng linh kiện, nguyên – nhiên vật liệu lớn trong nước như: Công ty Cổ phần Pin Ắc quy Miền Nam – cung cấp những bình ắc quy đạt tiêu chuẩn về chất lượng, dung lượng, tuổi thọ và có độ thẩm mỹ cao; Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) cung cấp - các sản phẩm xe chuyên dụng, dịch vụ vận tải và xăng dầu; Công ty Cổ phần Cao su Đà Nẵng; Công ty Cổ phần Công nghiệp Cao su Miền Nam; Tập đoàn Maxxis Việt Nam; Công ty TNHH Lốp Michelin Việt Nam – cung cấp những mẫu bánh xe đa dạng về mẫu mã nhưng vẫn luôn đảm bảo an toàn, chất lượng, hiệu quả và thân thiện với môi trường; Công ty TNHH ống thép Hòa Phát cung cấp các loại thép đảm bảo chất lượng vượt trội, khử sạch sâu tạp chất. Công
ty TNHH Nippon Paint Việt Nam cung cấp các loại - sơn với nhiều màu sắc, dễ dàng lau chùi