giotdang_kcd
New Member
Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết Nối
MỞ ĐẦU
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Vốn đất đai mà chúng ta có được như ngày hôm nay là kết quả của quá trình đấu
tranh lâu dài và gian khổ của các thế hệ cha anh đi trước để chinh phục thiên nhiên, xây
dựng và bảo vệ đất nước. Chính vì vậy đất đai không chỉ là di sản thiêng liêng của nhiều
người, qua nhiều thế hệ, mà đối với người Việt Nam, đất đai còn là cơ sở vật chất của
hình tượng Tổ quốc, của lòng yêu nước, của sự hoài niệm và tình làng nghĩa xóm. Hơn
200 năm trước, Phan Huy Chú đã tổng kết được rằng “Của báu một nước không gì
bằng đất đai, nhân dân và của cải do đó mà sinh ra”.
Điều đó nói lên rằng, đất đai là tài sản quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản
xuất đặc biệt, là nguồn nội lực, là nguồn vốn to lớn của đất nước, là thành phần
quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố khu dân cư, xây dựng
các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng. Do đó sử dụng hợp lý, có
hiệu quả tài nguyên đất đai là mối quan tâm hàng đầu của mỗi quốc gia trong quá
trình xây dựng và phát triển đất nước. Tại điều 18 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 quy định: “Nhà nước thống nhất quản lý đất đai theo
quy hoạch và pháp luật, bảo đảm sử dụng đúng mục đích và có hiệu quả”.
Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nước ta từ một nền kinh tế
nông nghiệp lạc hậu từng bước chuyển thành một nước có công, nông nghiệp hiện
đại, dịch vụ văn minh. Cơ cấu các ngành sản xuất, dịch vụ đã có thay đổi rất cơ bản,
ngay bản thân ngành nông nghiệp cũng có những thay đổi quan trọng: Cơ cấu các
cây trồng, vật nuôi cũng chuyển hướng gắn kết với hướng phát triển của công
nghiệp, dịch vụ và sự phát triển của các đô thị.
Do đó, cơ cấu nhu cầu đất đai thay đổi: đất đai trước đây, dùng để trồng lương
thực, hoa màu, thì nay tuỳ từng trường hợp vào mức độ công nghiệp hoá và phát triển đô thị
phải chuyển sang thành đất chuyên dùng xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng các khu
công nghiệp tập trung, xây dựng các khu đô thị, hình thành các vùng nguyên liệu
cho công nghiệp…
1
Trước đòi hỏi của quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa việc thu hồi đất đai và
chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai theo hướng hiệu quả hơn là một tất yếu ở nước
ta. Đây là một vấn đề hết sức nhạy cảm, phức tạp, tác động tới mọi mặt của đời
sống kinh tế, chính trị - xã hội, của một vùng, hay một địa phương.
Trong thời gian qua, việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai diễn
ra nhanh chóng và quy mô ngày càng lớn. Tuy nhiên trên thực tế, tốc độ thu hồi và
chuyển đổi chậm chạp diễn ra ở nhiều nơi đã ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng; việc
thu hồi và giải quyết đền bù, cũng như bảo đảm chất lượng tái định cư của nhân dân
bị thu hồi đất còn nhiều vấn đề nảy sinh, ảnh hưởng tới an sinh xã hội.
Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chính sách tháo gỡ các vướng mắc kể trên.
Nhưng nhìn chung các chính sách còn chưa đầy đủ; cơ sở lý luận chưa vững vàng;
thực thi còn chưa đồng bộ; tổ chức triển khai còn nhiều bất cập, thậm chí còn tồn tại
không ít tiêu cực.
Vì vậy, nghiên cứu đề tài: “Tăng cường quản lý nhà nước về chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai ở thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình” là rất cần thiết
cả về mặt lý luận và thực tiễn để từ đó đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm tăng
cường quản lý nhà nước về chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai, phục vụ cho công
cuộc công nghiệp hóa – đô thị hóa của địa phương.
1.2. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
Tăng cường quản lý Nhà nước về đất đai trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện
đại hóa, đô thị hóa là một đề tài đã và đang thu hút sự quan tâm nghiên cứu của nhiều
nhà khoa học và quản lý. Tuy nhiên, chưa có nhiều công trình và đề tài nghiên cứu
chuyên sâu về vấn đề này. Đến nay mới có một số công trình tiêu biểu sau:
1- Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước về Thực trạng đời sống việc làm
của những người có đất bị thu hồi để phát triển các khu công nghiệp, khu đô thị, xây
dựng kết cấu hạ tầng và các công trình công cộng và phục vụ lợi ích quốc gia của
Đại học Kinh tế Quốc dân thực hiện năm 2005, đã cho thấy xu hướng tất yếu của
việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai trong quá trình công nghiệp
hóa, hiện đại hóa. Đề tài cũng đã chỉ ra nhiều tồn tại và những vấn đề đặt ra cần giải
quyết gắn liền với quá trình thu hồi đất đai.
2
2- Luận án tiến sỹ về tăng cường vai trò quản lý Nhà nước đối với đất đai
trong quá trình đô thị hóa ở thành phố Hà Nội của tác giả Trần Tú Cường thực hiện
năm 2006 đã đề cập đến vấn đề đô thị hóa và những vấn đề đặt ra đối với công tác
quản lý Nhà nước về đất đai trong quá trình đô thị hóa.
3- Một số bài viết trong hội thảo về quy hoạch sử dụng đất đai trong thời kỳ
công nghiệp hóa do Hội khoa học đất phối hợp với Viện nghiên cứu Địa chính thực
hiện năm 2007 cũng đã đề cập đến một số vấn đề về đánh giá hiệu quả của việc
chuyển đổi mục đích sử dụng trong quy hoạch đất đai phụ vụ cho phát triển các khu
công nghiệp, đô thị và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.
Ngoài ra, còn có một số công trình nghiên cứu liên quan đến chuyển đổi mục
đích sử dụng đất đai phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, song các
công trình này hầu như mới chỉ dừng lại nghiên cứu ở từng khía cạnh khác nhau và
ở các địa phương khác ngoài tỉnh Ninh Bình, hiện chưa có công trình nào nghiên
cứu về quản lý nhà nước ở địa phương cụ thể như tỉnh Ninh Bình. Chính vì vậy đề
tài nghiên cứu: Tăng cường quản lý Nhà nước về chuyển đổi mục đích sử dụng
đất đai ở thành phố Ninh Bình, sẽ là bước đi cụ thể hơn xung quanh vấn đề quản
lý nhà nước về chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại một địa phương cụ thể với kỳ
vọng sẽ đưa ra một bức tranh tổng quát và toàn diện hơn cho vấn đề nghiên cứu.
1.3. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
Luận văn nghiên cứu nhằm các mục đích cơ bản sau đây:
(1) - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai để tạo
nền tảng lý thuyết giúp tác giả phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai trên địa bàn thành phố Ninh Bình trong những năm qua.
(2) - Chỉ rõ những kết quả đạt được, những tồn tại, nguyên nhân và những bài
học kinh nghiệm rút ra.
(3) - Đề xuất các giải pháp tăng cường năng lực quản lý Nhà nước về chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai giúp công tác quản lý nhà nước về đất đai ở địa phương
đạt hiệu quả cao hơn.
3
1.4. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các vấn đề quản lý nhà nước về chuyển
đổi mục đích sử dụng đất đai.
- Phạm vi nghiên cứu của đề tài được giới hạn về không gian ở thành phố
Ninh Bình trong khoảng thời gian từ năm 2003 đến nay, hướng vào các hoạt động
chuyển đổi mục đích sử dụng về đất đai từ đất nông nghiệp sang đất công nghiệp,
đô thị và xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội.
1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở phương pháp luận của duy vật biên chứng, trong quá trình nghiên
cứu các phương pháp nghiên cứu cơ bản như phương pháp thống kê, phân tích, tổng
hợp, so sánh được sử dụng. Các phương pháp điều tra và chuyên gia chuyên gia
cũng được chú trọng sử dụng tăng cường thông tin và nhận định vấn đề.
1.6. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN
Kết quả của luận văn mang lại một số đóng góp sau đây:
Thứ nhất: Làm sáng tỏ thêm cơ sở lý luận vµ thùc tiÔn về quản lý Nhà nước
đối với chuyển đổi mục đích sử dụng về đất ®ai.
Thứ hai: Đánh giá có căn cứ khoa học, tìm ra xu hướng và những hạn chế
trong quản lý nhà nước về chuyển đổi mục đích sử dụng về đất đai ở thành phố
Ninh Bình trong những năm qua.
Thứ ba: Các giải pháp góp phần t¨ng cêng quản lý Nhà nước về chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai của luận văn sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cấp
lãnh đạo, quản lý ở thành phố Ninh Bình trong thời gian tới.
1.7. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu luận văn
được chia thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý Nhà nước đối với chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai tại Việt Nam.
Chương 2: Thực trạng quản lý Nhà nước đối với việc chuyển đổi mục đích sử
dụng đất đai ở thành phố Ninh Bình .
Chương 3: Phương hướng, giải pháp tăng cường quản lý Nhà nước đối với việc
chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai trong thời gian tới ở thành phố Ninh Bình.
4
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CHUYỂN ĐỔI MỤC ĐÍCH
SỬ DỤNG ĐẤT TẠI VIỆT NAM
1.1. BẢN CHẤT VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI CHUYỂN ĐỔI MỤC ĐÍCH SỬ
DỤNG ĐẤT TẠI VIỆT NAM
1.1.1. Bản chất của chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai là một tất yếu khách quan trong quá trình
thực hiện công nghiệp hóa, đô thị hóa.
Khi nghiên cứu quy luật chung tích lũy tư bản chủ nghĩa, đặc biệt nghiên cứu
về: bí mật của tích lũy nguyên thủy; về sự tước đoạt nông dân; đạo quân trù bị công
nghiệp ngày càng sản sinh nhiều hơn; giai cấp vô sản nông nghiệp Anh C.Mác đã
chỉ ra tính tất yếu phải thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai trong quá
trình công nghiệp hóa và hình thành các đô thị, khai sinh ra chủ nghĩa tư bản.
Ở Việt Nam trong vài chục năm lại đây (cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI) đã
diễn ra việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai có quy mô ngày càng
rộng lớn. Trong các văn bản, sách báo thường sử dụng một cụm từ "dân dã" để mô
tả quá trình này, đó là cụm từ: "Giải phóng mặt bằng". Cụm từ này nhằm mô tả quá
trình tạo mặt bằng để xây dựng các công trình kinh tế, xã hội, quân sự Nó chưa
thể hiện đúng thực chất của việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Nếu tiếp cận từ nội dung công việc thì chuyển đổi mục đích sử dụng đất bao
gồm các bước công việc: Thu hồi đất đai phục vụ các dự án đã được duyệt (theo
quy hoạch); bồi thường cho các đối tượng bị thu hồi đất; giải tỏa các công trình đã
có trên mặt đất; di chuyển dân cư bị thu hồi đất, tái tạo chỗ ở, việc làm, thu nhập, ổn
định cuộc sống; giao đất cho các chủ dự án để họ thực hiện các nhiệm vụ theo mục
đích đã được duyệt.
Nếu tiếp cận từ tiêu chí mục đích thì quá trình thu hồi và chuyển đổi mục đích
sử dụng đất đai nhằm tạo những điều kiện cần thiết cho sự phát triển. Ở buổi khai
sinh của chủ nghĩa tư bản, quá trình thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai
5
đã tạo nên những vùng nguyên liệu, những đồng cỏ chăn cừu rộng lớn, cơ sở để
phát triển ngành công nghiệp dệt, những công trường thủ công quy mô lớn và các
đô thị ở nước Anh; đặc biệt nó là cơ sở hình thành lực lượng lao động tự do bị tước
đoạt hết tư liệu sản xuất, để tồn tại, người dân mất tư liệu sản xuất sẵn sàng bán sức
lao động của mình. Chính nhờ có đội ngũ này mà các công trường thủ công, các cơ
sở công nghiệp có công nhân làm việc (tiền tệ mới thành tư bản).
Ở nước ta hiện nay, việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai là
nhằm phát triển công nghiệp, chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiệu quả hơn.
Xây dựng hệ thống đô thị là xây dựng những trung tâm kinh tế của một địa phương,
một vùng, trong cả nước; chuyển lao động nông nghiệp năng suất, hiệu quả thấp
sang những ngành nghề mới có năng suất và hiệu quả kinh tế cao hơn. Mục đích
của quá trình này có ý nghĩa kinh tế xã hội quan trọng mang tầm kinh tế quốc dân.
Do vậy khái niệm giải phóng mặt bằng mới chỉ biểu đạt một ý nghĩa nhỏ hẹp là tạo
mặt bằng cho việc thi công một công trình nào đó.
Nếu tiếp cận theo tiêu chí "tính chất" thì quá trình thu hồi và chuyển đổi mục
đích sử dụng đất đai không chỉ đơn thuần là quá trình có tính chất kỹ thuật: tạo mặt
bằng cho việc triển khai xây dựng một công trình mà đây là một quá trình có tính
chất kinh tế - xã hội thậm chí cả chính trị rộng lớn. Có thể nói quá trình thu hồi và
chuyển đổi mục đích sử dụng ruộng đất là tổng hòa của các quá trình sau:
Một là, quá trình vận động quần chúng kiên trì, gắn liền với thực thi pháp luật
công minh.
Hai là, quá trình giải quyết hài hòa quan hệ lợi ích giữa người bị thu hồi;
người được giao đất, giữa dân cư quanh vùng với những người mới đến, giữa dân
cư với chính quyền
Ba là, quá trình tái định cư, chăm lo việc làm thu nhập, ổn định đời sống dân
cư bị chuyển cư (bao gồm đời sống vật chất và tinh thần; kinh tế - xã hội, cho người
lớn và cho trẻ em cho hiện tại và tương lai).
Bốn là, quá trình thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai đi liền và phải
được tiến hành đồng bộ với quá trình xóa đói giảm nghèo; xóa bỏ tình trạng việc
xây dựng, chỉnh trang hay xây dựng mới tùy tiện trong các đô thị.
6
Năm là, quá trình thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất gắn liền với quá
trình đổi mới cơ cấu kinh tế, phân công lại lao động theo hướng hiệu quả kinh tế
cao và ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
Vậy, nhìn tổng quát chuyển đổi mục đích sử dụng đất là quá trình từ việc Nhà
nước ra quyết định hành chính để thu lại quyền sử dụng đất hay thu lại đất đã giao,
đến việc giao lại đất cho các chủ dự án để sử dụng cho các mục đích mới và giải
quyết có hiệu quả các vấn đề phát sinh trong quá trình đó, bằng các hình thức,
phương pháp thích hợp (bao gồm việc bồi thường đất, bồi thường và giải tỏa các tài
sản hiện diện trên đất, tái định cư, hỗ trợ đào tạo, giải quyết việc làm mới, hỗ trợ ổn
định thu nhập, đời sống của người bị thu hồi đất) nhằm mục tiêu thực hiện tốt quy
hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (đã được duyệt), ổn định và nâng cao đời
sống nhân dân, bảo đảm công bằng và an toàn xã hội.
1.1.2. Sự cần thiết phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất trong điều kiện
Việt Nam
1.1.2.1. Sự cần thiết phải thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất phục
vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, đô thị hóa ở Việt Nam hiện nay
Ở nước ta, theo Hiến pháp năm 1980 đất đai thuộc quyền sở hữu toàn dân. Nhà
nước đã giao quyền sử dụng từng lô đất cho các đối tượng cụ thể để khai thác, sử
dụng. Việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai ở từng lô đất cụ thể có
những lí do khách quan chung xuất phát từ: cơ cấu nhu cầu đất đai thay đổi, do yêu
cầu phải sử dụng đất có hiệu quả hơn, do sự đổi mới phân công lao động xã hội và
tốc độ đô thị hóa nhanh trong quá trình công nghiệp hóa
Đất đai là yếu tố cần cho nhiều loại nhu cầu: xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển
các ngành sản xuất, dịch vụ phục vụ nhu cầu đời sống xã hội phù hợp với trình độ
phát triển kinh tế - xã hội, ở từng thời kỳ nhu cầu sử dụng đất có cơ cấu khác nhau.
Trong điều kiện đất đai có hạn, khi cơ cấu nhu cầu đất đai thay đổi, muốn thỏa mãn
các nhu cầu mới thì việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai là tất yếu,
không thể khác được.
7
1.1.2.2. Sự cần thiết phải tăng cường quản lý Nhà nước đối với chuyển đổi
mục đích sử dụng đất
* Thực hiện quyền sở hữu toàn dân về đất đai mà Nhà nước là chủ đại diện
Luật Đất đai năm 2003 quy định Nhà nước thực hiện quyền thay mặt chủ sử
hữu toàn dân về đất đai và thống nhất quản lý Nhà nước về đất đai. Luật Đất đai và
các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo hành lang pháp lý đưa công tác quản lý đất
đai dần vào nề nếp, việc sử dụng đất đai ngày càng có hiệu quả hơn. Tuy nhiên,
trong thời gian qua, một số nơi còn xảy ra tình trạng chuyển mục đích sử dụng đất
nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp trái phép, không đúng quy hoạch; nhiều dự
án “treo”, dự án không phát huy được hiệu quả; tình trạng khiếu kiện trong công tác
đền bù, Giải phóng mặt bằng còn diễn ra phổ biến… làm cho tình hình quản lý đất
đai tại các địa phương diễn biến phức tạp, gây khó khăn cho công tác thu hồi đất,
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng mặt bằng giữa Nhà nước, doanh nghiệp
và người có đất bị thu hồi.
Trước tình trạng nêu trên, để chấn chỉnh một bước và tăng cường hơn nữa
công tác quản lý đất đai trong thời gian tới; đồng thời có biện pháp xử lý nghiêm
đối với những hành vi lợi dụng chính sách, pháp luật trong thu hồi đất, chuyển mục
đích sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân để trục lợi bất chính.
Nhà nước cần có chính sách đầu tư cho việc thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà
nước về đất đai, xây dựng hệ thống quản lý đất đai hiện đại, đủ năng lực, bảo đảm
quản lý đất đai có hiệu lực và hiệu quả.
* Do yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
Tăng cường quản lý chặt chẽ việc chuyển đổi mục đích sử dụng giữa các loại
đất có nội dung quan trọng là chuyển dịch cơ cấu kinh tế, muốn chuyển dịch cơ cấu
kinh tế đương nhiên phải chuyển dịch mục đích sử dụng đất và các hoạt động phải
gắn liền với đất. Các hoạt động đó là:
+ Chuyển dịch đất nông nghiệp sang đất phát triển các khu, cụm công nghiệp,
các khu chế xuất, các khu côn
2.2.3. Nguyên nhân của các hạn chế và yếu kém .....................................................71
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CHUYỂN ĐỔI MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT
TRONG THỜI GIAN TỚI Ở THÀNH PHỐ NINH BÌNH .....................78
3.1.
PHƯƠNG HƯỚNG TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CHUYỂN ĐỔI
MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT
.................................................................................
78
3.1.1. Phương hướng, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội .......................................78
3.1.2. Các quan điểm khai thác và định hướng sử dụng đất dài hạn.........................81
3.1.3. Tổng hợp và dự báo nhu cầu sử dụng đất .......................................................85
3.1.4. Các nguyên tắc đảm bảo thực hiện tốt việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất .....95
3.1.5. Hướng đổi mới quản lý nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà
nước đối với chuyển đổi mục đích sử dụng ®Êt ............................................97
3.2.
CÁC GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CHUYỂN ĐỔI
MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT
...............................................................................
100
3.2.1. Tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật và phát huy dân chủ trong
quản lý đất đai...............................................................................................100
3.2.2. Nâng cao chất lượng qui hoạch, kế hoạch về sử dụng đất đai ......................102
3.2.3 Hoàn thiện chính sách chuyển đổi mục đích sử dụng vÒ đất đai. .................105
3.2.4. Phát hiện và xử lý nghiêm minh những sai phạm luật pháp có liên quan
đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất đó là: ................................................110
3.2.5. Nâng cao năng lực và hiệu lực tổ chức bộ máy quản lý chuyển đổi mục
đích sử dụng đất............................................................................................112
KẾT LUẬN............................................................................................................114
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................116
PHỤ LỤC...............................................................................................................118
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
MỞ ĐẦU
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Vốn đất đai mà chúng ta có được như ngày hôm nay là kết quả của quá trình đấu
tranh lâu dài và gian khổ của các thế hệ cha anh đi trước để chinh phục thiên nhiên, xây
dựng và bảo vệ đất nước. Chính vì vậy đất đai không chỉ là di sản thiêng liêng của nhiều
người, qua nhiều thế hệ, mà đối với người Việt Nam, đất đai còn là cơ sở vật chất của
hình tượng Tổ quốc, của lòng yêu nước, của sự hoài niệm và tình làng nghĩa xóm. Hơn
200 năm trước, Phan Huy Chú đã tổng kết được rằng “Của báu một nước không gì
bằng đất đai, nhân dân và của cải do đó mà sinh ra”.
Điều đó nói lên rằng, đất đai là tài sản quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản
xuất đặc biệt, là nguồn nội lực, là nguồn vốn to lớn của đất nước, là thành phần
quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố khu dân cư, xây dựng
các cơ sở kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng. Do đó sử dụng hợp lý, có
hiệu quả tài nguyên đất đai là mối quan tâm hàng đầu của mỗi quốc gia trong quá
trình xây dựng và phát triển đất nước. Tại điều 18 Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội
chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 quy định: “Nhà nước thống nhất quản lý đất đai theo
quy hoạch và pháp luật, bảo đảm sử dụng đúng mục đích và có hiệu quả”.
Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nước ta từ một nền kinh tế
nông nghiệp lạc hậu từng bước chuyển thành một nước có công, nông nghiệp hiện
đại, dịch vụ văn minh. Cơ cấu các ngành sản xuất, dịch vụ đã có thay đổi rất cơ bản,
ngay bản thân ngành nông nghiệp cũng có những thay đổi quan trọng: Cơ cấu các
cây trồng, vật nuôi cũng chuyển hướng gắn kết với hướng phát triển của công
nghiệp, dịch vụ và sự phát triển của các đô thị.
Do đó, cơ cấu nhu cầu đất đai thay đổi: đất đai trước đây, dùng để trồng lương
thực, hoa màu, thì nay tuỳ từng trường hợp vào mức độ công nghiệp hoá và phát triển đô thị
phải chuyển sang thành đất chuyên dùng xây dựng cơ sở hạ tầng, xây dựng các khu
công nghiệp tập trung, xây dựng các khu đô thị, hình thành các vùng nguyên liệu
cho công nghiệp…
1
Trước đòi hỏi của quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa việc thu hồi đất đai và
chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai theo hướng hiệu quả hơn là một tất yếu ở nước
ta. Đây là một vấn đề hết sức nhạy cảm, phức tạp, tác động tới mọi mặt của đời
sống kinh tế, chính trị - xã hội, của một vùng, hay một địa phương.
Trong thời gian qua, việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai diễn
ra nhanh chóng và quy mô ngày càng lớn. Tuy nhiên trên thực tế, tốc độ thu hồi và
chuyển đổi chậm chạp diễn ra ở nhiều nơi đã ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng; việc
thu hồi và giải quyết đền bù, cũng như bảo đảm chất lượng tái định cư của nhân dân
bị thu hồi đất còn nhiều vấn đề nảy sinh, ảnh hưởng tới an sinh xã hội.
Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chính sách tháo gỡ các vướng mắc kể trên.
Nhưng nhìn chung các chính sách còn chưa đầy đủ; cơ sở lý luận chưa vững vàng;
thực thi còn chưa đồng bộ; tổ chức triển khai còn nhiều bất cập, thậm chí còn tồn tại
không ít tiêu cực.
Vì vậy, nghiên cứu đề tài: “Tăng cường quản lý nhà nước về chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai ở thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình” là rất cần thiết
cả về mặt lý luận và thực tiễn để từ đó đề xuất phương hướng, giải pháp nhằm tăng
cường quản lý nhà nước về chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai, phục vụ cho công
cuộc công nghiệp hóa – đô thị hóa của địa phương.
1.2. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
Tăng cường quản lý Nhà nước về đất đai trong thời kỳ công nghiệp hóa - hiện
đại hóa, đô thị hóa là một đề tài đã và đang thu hút sự quan tâm nghiên cứu của nhiều
nhà khoa học và quản lý. Tuy nhiên, chưa có nhiều công trình và đề tài nghiên cứu
chuyên sâu về vấn đề này. Đến nay mới có một số công trình tiêu biểu sau:
1- Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước về Thực trạng đời sống việc làm
của những người có đất bị thu hồi để phát triển các khu công nghiệp, khu đô thị, xây
dựng kết cấu hạ tầng và các công trình công cộng và phục vụ lợi ích quốc gia của
Đại học Kinh tế Quốc dân thực hiện năm 2005, đã cho thấy xu hướng tất yếu của
việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai trong quá trình công nghiệp
hóa, hiện đại hóa. Đề tài cũng đã chỉ ra nhiều tồn tại và những vấn đề đặt ra cần giải
quyết gắn liền với quá trình thu hồi đất đai.
2
2- Luận án tiến sỹ về tăng cường vai trò quản lý Nhà nước đối với đất đai
trong quá trình đô thị hóa ở thành phố Hà Nội của tác giả Trần Tú Cường thực hiện
năm 2006 đã đề cập đến vấn đề đô thị hóa và những vấn đề đặt ra đối với công tác
quản lý Nhà nước về đất đai trong quá trình đô thị hóa.
3- Một số bài viết trong hội thảo về quy hoạch sử dụng đất đai trong thời kỳ
công nghiệp hóa do Hội khoa học đất phối hợp với Viện nghiên cứu Địa chính thực
hiện năm 2007 cũng đã đề cập đến một số vấn đề về đánh giá hiệu quả của việc
chuyển đổi mục đích sử dụng trong quy hoạch đất đai phụ vụ cho phát triển các khu
công nghiệp, đô thị và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.
Ngoài ra, còn có một số công trình nghiên cứu liên quan đến chuyển đổi mục
đích sử dụng đất đai phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, song các
công trình này hầu như mới chỉ dừng lại nghiên cứu ở từng khía cạnh khác nhau và
ở các địa phương khác ngoài tỉnh Ninh Bình, hiện chưa có công trình nào nghiên
cứu về quản lý nhà nước ở địa phương cụ thể như tỉnh Ninh Bình. Chính vì vậy đề
tài nghiên cứu: Tăng cường quản lý Nhà nước về chuyển đổi mục đích sử dụng
đất đai ở thành phố Ninh Bình, sẽ là bước đi cụ thể hơn xung quanh vấn đề quản
lý nhà nước về chuyển đổi mục đích sử dụng đất tại một địa phương cụ thể với kỳ
vọng sẽ đưa ra một bức tranh tổng quát và toàn diện hơn cho vấn đề nghiên cứu.
1.3. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
Luận văn nghiên cứu nhằm các mục đích cơ bản sau đây:
(1) - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai để tạo
nền tảng lý thuyết giúp tác giả phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai trên địa bàn thành phố Ninh Bình trong những năm qua.
(2) - Chỉ rõ những kết quả đạt được, những tồn tại, nguyên nhân và những bài
học kinh nghiệm rút ra.
(3) - Đề xuất các giải pháp tăng cường năng lực quản lý Nhà nước về chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai giúp công tác quản lý nhà nước về đất đai ở địa phương
đạt hiệu quả cao hơn.
3
1.4. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các vấn đề quản lý nhà nước về chuyển
đổi mục đích sử dụng đất đai.
- Phạm vi nghiên cứu của đề tài được giới hạn về không gian ở thành phố
Ninh Bình trong khoảng thời gian từ năm 2003 đến nay, hướng vào các hoạt động
chuyển đổi mục đích sử dụng về đất đai từ đất nông nghiệp sang đất công nghiệp,
đô thị và xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội.
1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở phương pháp luận của duy vật biên chứng, trong quá trình nghiên
cứu các phương pháp nghiên cứu cơ bản như phương pháp thống kê, phân tích, tổng
hợp, so sánh được sử dụng. Các phương pháp điều tra và chuyên gia chuyên gia
cũng được chú trọng sử dụng tăng cường thông tin và nhận định vấn đề.
1.6. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN
Kết quả của luận văn mang lại một số đóng góp sau đây:
Thứ nhất: Làm sáng tỏ thêm cơ sở lý luận vµ thùc tiÔn về quản lý Nhà nước
đối với chuyển đổi mục đích sử dụng về đất ®ai.
Thứ hai: Đánh giá có căn cứ khoa học, tìm ra xu hướng và những hạn chế
trong quản lý nhà nước về chuyển đổi mục đích sử dụng về đất đai ở thành phố
Ninh Bình trong những năm qua.
Thứ ba: Các giải pháp góp phần t¨ng cêng quản lý Nhà nước về chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai của luận văn sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cấp
lãnh đạo, quản lý ở thành phố Ninh Bình trong thời gian tới.
1.7. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu luận văn
được chia thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn quản lý Nhà nước đối với chuyển đổi
mục đích sử dụng đất đai tại Việt Nam.
Chương 2: Thực trạng quản lý Nhà nước đối với việc chuyển đổi mục đích sử
dụng đất đai ở thành phố Ninh Bình .
Chương 3: Phương hướng, giải pháp tăng cường quản lý Nhà nước đối với việc
chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai trong thời gian tới ở thành phố Ninh Bình.
4
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CHUYỂN ĐỔI MỤC ĐÍCH
SỬ DỤNG ĐẤT TẠI VIỆT NAM
1.1. BẢN CHẤT VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI CHUYỂN ĐỔI MỤC ĐÍCH SỬ
DỤNG ĐẤT TẠI VIỆT NAM
1.1.1. Bản chất của chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai là một tất yếu khách quan trong quá trình
thực hiện công nghiệp hóa, đô thị hóa.
Khi nghiên cứu quy luật chung tích lũy tư bản chủ nghĩa, đặc biệt nghiên cứu
về: bí mật của tích lũy nguyên thủy; về sự tước đoạt nông dân; đạo quân trù bị công
nghiệp ngày càng sản sinh nhiều hơn; giai cấp vô sản nông nghiệp Anh C.Mác đã
chỉ ra tính tất yếu phải thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai trong quá
trình công nghiệp hóa và hình thành các đô thị, khai sinh ra chủ nghĩa tư bản.
Ở Việt Nam trong vài chục năm lại đây (cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI) đã
diễn ra việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai có quy mô ngày càng
rộng lớn. Trong các văn bản, sách báo thường sử dụng một cụm từ "dân dã" để mô
tả quá trình này, đó là cụm từ: "Giải phóng mặt bằng". Cụm từ này nhằm mô tả quá
trình tạo mặt bằng để xây dựng các công trình kinh tế, xã hội, quân sự Nó chưa
thể hiện đúng thực chất của việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Nếu tiếp cận từ nội dung công việc thì chuyển đổi mục đích sử dụng đất bao
gồm các bước công việc: Thu hồi đất đai phục vụ các dự án đã được duyệt (theo
quy hoạch); bồi thường cho các đối tượng bị thu hồi đất; giải tỏa các công trình đã
có trên mặt đất; di chuyển dân cư bị thu hồi đất, tái tạo chỗ ở, việc làm, thu nhập, ổn
định cuộc sống; giao đất cho các chủ dự án để họ thực hiện các nhiệm vụ theo mục
đích đã được duyệt.
Nếu tiếp cận từ tiêu chí mục đích thì quá trình thu hồi và chuyển đổi mục đích
sử dụng đất đai nhằm tạo những điều kiện cần thiết cho sự phát triển. Ở buổi khai
sinh của chủ nghĩa tư bản, quá trình thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai
5
đã tạo nên những vùng nguyên liệu, những đồng cỏ chăn cừu rộng lớn, cơ sở để
phát triển ngành công nghiệp dệt, những công trường thủ công quy mô lớn và các
đô thị ở nước Anh; đặc biệt nó là cơ sở hình thành lực lượng lao động tự do bị tước
đoạt hết tư liệu sản xuất, để tồn tại, người dân mất tư liệu sản xuất sẵn sàng bán sức
lao động của mình. Chính nhờ có đội ngũ này mà các công trường thủ công, các cơ
sở công nghiệp có công nhân làm việc (tiền tệ mới thành tư bản).
Ở nước ta hiện nay, việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai là
nhằm phát triển công nghiệp, chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiệu quả hơn.
Xây dựng hệ thống đô thị là xây dựng những trung tâm kinh tế của một địa phương,
một vùng, trong cả nước; chuyển lao động nông nghiệp năng suất, hiệu quả thấp
sang những ngành nghề mới có năng suất và hiệu quả kinh tế cao hơn. Mục đích
của quá trình này có ý nghĩa kinh tế xã hội quan trọng mang tầm kinh tế quốc dân.
Do vậy khái niệm giải phóng mặt bằng mới chỉ biểu đạt một ý nghĩa nhỏ hẹp là tạo
mặt bằng cho việc thi công một công trình nào đó.
Nếu tiếp cận theo tiêu chí "tính chất" thì quá trình thu hồi và chuyển đổi mục
đích sử dụng đất đai không chỉ đơn thuần là quá trình có tính chất kỹ thuật: tạo mặt
bằng cho việc triển khai xây dựng một công trình mà đây là một quá trình có tính
chất kinh tế - xã hội thậm chí cả chính trị rộng lớn. Có thể nói quá trình thu hồi và
chuyển đổi mục đích sử dụng ruộng đất là tổng hòa của các quá trình sau:
Một là, quá trình vận động quần chúng kiên trì, gắn liền với thực thi pháp luật
công minh.
Hai là, quá trình giải quyết hài hòa quan hệ lợi ích giữa người bị thu hồi;
người được giao đất, giữa dân cư quanh vùng với những người mới đến, giữa dân
cư với chính quyền
Ba là, quá trình tái định cư, chăm lo việc làm thu nhập, ổn định đời sống dân
cư bị chuyển cư (bao gồm đời sống vật chất và tinh thần; kinh tế - xã hội, cho người
lớn và cho trẻ em cho hiện tại và tương lai).
Bốn là, quá trình thu hồi, chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai đi liền và phải
được tiến hành đồng bộ với quá trình xóa đói giảm nghèo; xóa bỏ tình trạng việc
xây dựng, chỉnh trang hay xây dựng mới tùy tiện trong các đô thị.
6
Năm là, quá trình thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất gắn liền với quá
trình đổi mới cơ cấu kinh tế, phân công lại lao động theo hướng hiệu quả kinh tế
cao và ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
Vậy, nhìn tổng quát chuyển đổi mục đích sử dụng đất là quá trình từ việc Nhà
nước ra quyết định hành chính để thu lại quyền sử dụng đất hay thu lại đất đã giao,
đến việc giao lại đất cho các chủ dự án để sử dụng cho các mục đích mới và giải
quyết có hiệu quả các vấn đề phát sinh trong quá trình đó, bằng các hình thức,
phương pháp thích hợp (bao gồm việc bồi thường đất, bồi thường và giải tỏa các tài
sản hiện diện trên đất, tái định cư, hỗ trợ đào tạo, giải quyết việc làm mới, hỗ trợ ổn
định thu nhập, đời sống của người bị thu hồi đất) nhằm mục tiêu thực hiện tốt quy
hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (đã được duyệt), ổn định và nâng cao đời
sống nhân dân, bảo đảm công bằng và an toàn xã hội.
1.1.2. Sự cần thiết phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất trong điều kiện
Việt Nam
1.1.2.1. Sự cần thiết phải thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất phục
vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, đô thị hóa ở Việt Nam hiện nay
Ở nước ta, theo Hiến pháp năm 1980 đất đai thuộc quyền sở hữu toàn dân. Nhà
nước đã giao quyền sử dụng từng lô đất cho các đối tượng cụ thể để khai thác, sử
dụng. Việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai ở từng lô đất cụ thể có
những lí do khách quan chung xuất phát từ: cơ cấu nhu cầu đất đai thay đổi, do yêu
cầu phải sử dụng đất có hiệu quả hơn, do sự đổi mới phân công lao động xã hội và
tốc độ đô thị hóa nhanh trong quá trình công nghiệp hóa
Đất đai là yếu tố cần cho nhiều loại nhu cầu: xây dựng cơ sở hạ tầng phát triển
các ngành sản xuất, dịch vụ phục vụ nhu cầu đời sống xã hội phù hợp với trình độ
phát triển kinh tế - xã hội, ở từng thời kỳ nhu cầu sử dụng đất có cơ cấu khác nhau.
Trong điều kiện đất đai có hạn, khi cơ cấu nhu cầu đất đai thay đổi, muốn thỏa mãn
các nhu cầu mới thì việc thu hồi và chuyển đổi mục đích sử dụng đất đai là tất yếu,
không thể khác được.
7
1.1.2.2. Sự cần thiết phải tăng cường quản lý Nhà nước đối với chuyển đổi
mục đích sử dụng đất
* Thực hiện quyền sở hữu toàn dân về đất đai mà Nhà nước là chủ đại diện
Luật Đất đai năm 2003 quy định Nhà nước thực hiện quyền thay mặt chủ sử
hữu toàn dân về đất đai và thống nhất quản lý Nhà nước về đất đai. Luật Đất đai và
các văn bản hướng dẫn thi hành đã tạo hành lang pháp lý đưa công tác quản lý đất
đai dần vào nề nếp, việc sử dụng đất đai ngày càng có hiệu quả hơn. Tuy nhiên,
trong thời gian qua, một số nơi còn xảy ra tình trạng chuyển mục đích sử dụng đất
nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp trái phép, không đúng quy hoạch; nhiều dự
án “treo”, dự án không phát huy được hiệu quả; tình trạng khiếu kiện trong công tác
đền bù, Giải phóng mặt bằng còn diễn ra phổ biến… làm cho tình hình quản lý đất
đai tại các địa phương diễn biến phức tạp, gây khó khăn cho công tác thu hồi đất,
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và giải phóng mặt bằng giữa Nhà nước, doanh nghiệp
và người có đất bị thu hồi.
Trước tình trạng nêu trên, để chấn chỉnh một bước và tăng cường hơn nữa
công tác quản lý đất đai trong thời gian tới; đồng thời có biện pháp xử lý nghiêm
đối với những hành vi lợi dụng chính sách, pháp luật trong thu hồi đất, chuyển mục
đích sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân để trục lợi bất chính.
Nhà nước cần có chính sách đầu tư cho việc thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà
nước về đất đai, xây dựng hệ thống quản lý đất đai hiện đại, đủ năng lực, bảo đảm
quản lý đất đai có hiệu lực và hiệu quả.
* Do yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước
Tăng cường quản lý chặt chẽ việc chuyển đổi mục đích sử dụng giữa các loại
đất có nội dung quan trọng là chuyển dịch cơ cấu kinh tế, muốn chuyển dịch cơ cấu
kinh tế đương nhiên phải chuyển dịch mục đích sử dụng đất và các hoạt động phải
gắn liền với đất. Các hoạt động đó là:
+ Chuyển dịch đất nông nghiệp sang đất phát triển các khu, cụm công nghiệp,
các khu chế xuất, các khu côn
2.2.3. Nguyên nhân của các hạn chế và yếu kém .....................................................71
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ
NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CHUYỂN ĐỔI MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT
TRONG THỜI GIAN TỚI Ở THÀNH PHỐ NINH BÌNH .....................78
3.1.
PHƯƠNG HƯỚNG TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CHUYỂN ĐỔI
MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT
.................................................................................
78
3.1.1. Phương hướng, mục tiêu phát triển kinh tế xã hội .......................................78
3.1.2. Các quan điểm khai thác và định hướng sử dụng đất dài hạn.........................81
3.1.3. Tổng hợp và dự báo nhu cầu sử dụng đất .......................................................85
3.1.4. Các nguyên tắc đảm bảo thực hiện tốt việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất .....95
3.1.5. Hướng đổi mới quản lý nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà
nước đối với chuyển đổi mục đích sử dụng ®Êt ............................................97
3.2.
CÁC GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CHUYỂN ĐỔI
MỤC ĐÍCH SỬ DỤNG ĐẤT
...............................................................................
100
3.2.1. Tăng cường quản lý nhà nước bằng pháp luật và phát huy dân chủ trong
quản lý đất đai...............................................................................................100
3.2.2. Nâng cao chất lượng qui hoạch, kế hoạch về sử dụng đất đai ......................102
3.2.3 Hoàn thiện chính sách chuyển đổi mục đích sử dụng vÒ đất đai. .................105
3.2.4. Phát hiện và xử lý nghiêm minh những sai phạm luật pháp có liên quan
đến chuyển đổi mục đích sử dụng đất đó là: ................................................110
3.2.5. Nâng cao năng lực và hiệu lực tổ chức bộ máy quản lý chuyển đổi mục
đích sử dụng đất............................................................................................112
KẾT LUẬN............................................................................................................114
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................116
PHỤ LỤC...............................................................................................................118
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links
Last edited by a moderator: