Link tải luận văn miễn phí cho ae Kết nối
Luận văn ThS. Quan hệ quốc tế -- Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2012
Giới thiệu các khái niệm và những đặc điểm cơ bản của Địa chính trị (ĐCT), đặc biệt là luận điểm của bộ môn khoa học này về vấn đề liên kết khu vực. Phân tích động lực ĐCT của sự hình thành EU và của những lần mở rộng EU từ khi thành lập cho đến nay. Dự báo về triển vọng mở rộng của EU trong tương lai. Đánh giá tác động ĐCT của các chính sách mở rộng EU đối với tiến trình nhất thể hóa EU, tổ chức NATO, các nước lớn, các tổ chức quốc tế, các khu vực trên thế giới
MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Liên minh châu Âu (European Union - viết tắt là EU) xuất hiện từ năm 1993,
là một liên minh kinh tế, chính trị bao gồm 27 quốc gia thành viên thuộc châu Âu.
Tên gọi EU bắt đầu xuất hiện từ năm 1993, sau hiệp ước Mastricht (hiệp ước Liên
minh châu Âu. Trước đó, EU là Cộng đồng Kinh tế châu Âu (European Economic
Community - EEC), có tiền thân là tổ chức Cộng đồng than thép Châu Âu ( ECSC)
được thành lập từ năm 1957. Trải qua những giai đoạn liên kết và từng bước hội
nhập về nhiều mặt, đến nay EU với 27 quốc gia thành viên đã trở thành một trong
những trung tâm của thế giới về kinh tế cũng như chính trị, được coi là tổ chức liên
kết khu vực lớn nhất và thành công nhất trên thế giới.
Có rất nhiều cách nhìn khác nhau về nguyên nhân và động lực của sự mở rộng
EU. Khi nhìn từ góc độ địa chính trị (ĐCT), mở rộng EU như một xu hướng tất yếu
của lịch sử, thể hiện nhu cầu khách quan của chính trị nhìn từ sự gần gũi về địa lý
và mang tính chiến lược.
Tiến trình nhất thể hóa và mở rộng EU thể hiện xu thế tất yếu của thời đại, khi
mà chủ nghĩa khu vực trong quan hệ quốc tế và toàn cầu hoá trở thành một chủ đề
nghiên cứu thu hút sự quan tâm không chỉ của các học giả mà còn của các nhà
hoạch định chính sách. EU lại là một tổ chức khu vực điển hình thành công trên
nhiều mặt mà các khu vực khác trên thế giới cần học hỏi. Việt Nam, không nằm
ngoài xu thế chung của thời đại, cũng đang lần lượt gia nhập các tổ chức quốc tế và
khu vực trong đó phải kể đến ASEAN - một tổ chức của những quốc gia gần gũi về
mặt địa lý và cùng chia sẻ nhiều giá trị chung. Nghiên cứu EU và sự mở rộng EU là
một trong những yêu cầu bức thiết của chúng ta trong việc học tập mô hình hội
nhập khu vực và hoạch định chính sách đối ngoại. Với mong muốn được nghiên
cứu mảng đề tài còn mới mẻ này và hy vọng được góp một phần nhỏ cho quá trình
nhận thức cũng như hoạch định chính sách đối ngoại của Việt Nam hiện nay, tui đã
lựa chọn đề tài “Mở rộng Liên minh châu Âu nhìn từ góc độ địa chính trị” cho luận
văn tốt nghiệp của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
EU hiện nay là chủ thể có tác động rất lớn tới cục diện thế giới cũng như có tầm
ảnh hưởng không nhỏ đối với nhiều quốc gia và khu vực. Dưới tác động của quá
trình toàn cầu hóa, hội nhập xuyên quốc gia, các mối quan tâm về an ninh quốc tế,
ĐCT của biên giới châu Âu và khu vực biên giới đã trở thành chủ đề thu hút nhiều
sự quan tâm. Và quá trình mở rộng biên giới của EU trở thành trung tâm của các
cuộc thảo luận gần đây với các khía cạnh: bản chất thay đổi của EU, các ý nghĩa của
việc mở rộng EU xét về góc độ ĐCT và tương lai hiến pháp EU cho một liên minh
thống nhất hơn.
Trên thế giới:
Từ những năm đầu thế kỷ XXI, chủ đề về mở rộng EU đã thu hút được nhiều sự
quan tâm của các học giả và các nhà nghiên cứu chính sách ở nhiều nước. Hầu hết
các tác phẩm về chủ đề mở rộng EU nhìn từ góc độ ĐCT là các bài bình luận ngắn
hay trung bình mang tính thời sự trên các báo, tạp chí và tài liệu nghiên cứu
chuyên ngành. Tuy vậy, trong các năm gần đây, sách nghiên cứu về chính sách mở
rộng EU có xét từ góc độ đia chính trị cũng liên tục được phát hành, ví dụ như:
- “Geopolitics of European Union Enlargement The fortress empire”
(ĐCT của Liên minh châu Âu mở rộng), cuốn sách tập hợp nhiều bài nghiên cứu của
các học giả, Warwick Amstrong và James Anderson biên soạn, xuất bản năm 2007,
nhà xuất bản Routledge (thuộc Taylor & Francis Group). Trong cuốn sách, thông
qua việc phân tích quá trình mở rộng EU, các tác giả của cuốn sách đã xây dựng
một hình ảnh không thể tách rời của biên giới nội bộ và bên ngoài của EU và các
vùng đất biên giới phản ánh rõ nhất quá trình thay đổi biên giới và xã hội đang diễn
ra ở châu Âu. Họ nghiên cứu các vấn đề như an ninh, nhập cư, phát triển kinh tế và
những thay đổi về văn hóa, xã hội và chính trị, cũng như mối quan hệ của EU với
thế giới Hồi giáo và các cường quốc khác. Cuốn sách bao trùm một loạt các quan
điểm tư tưởng và lý thuyết, đưa ra các nghiên cứu trường hợp chi tiết các khu vực
biên giới khác nhau và những mối quan tâm của người dân địa phương, trong khi
tham gia vào các cuộc thảo luận rộng lớn hơn của sự phát triển trên khắp châu Âu,
chính sách của nhà nước và các mối quan hệ của EU với các nước láng giềng. Các
tác giả cũng đưa ra đoán rằng EU mở rộng phải xây dựng chiến lược đối mặt với
một thế giới cạnh tranh khốc liệt - và xây dựng pháo đài phòng thủ chống lại những
khó khăn phát sinh từ việc văn hóa châu Âu bị pha trộn và các mối đe dọa như
khủng bố… Đây là một tài liệu bổ ích cho sinh viên và các nhà nghiên cứu trong
các lĩnh vực chính trị châu Âu, địa lý, các nghiên cứu quốc tế, xã hội học và nhân
chủng học.
- “Europe as Empire: The Nature of the Enlarged European Union”
(Châu Âu như Đế chế: Bản chất của Liên minh châu Âu Mở rộng), tác giả Jan
Zielonka, xuất bản năm 2006, nhà xuất bản Oxford. Cuốn sách được đánh giá như
là một tham vọng và là một công trình quan trọng trong đó trình bày về khả năng
căn bản cho một châu Âu mở rộng vĩnh viễn, vĩnh viễn phân cấp và việc tìm kiếm
cách thức mới để mang lại trách nhiệm và tính hợp pháp... Với cách viết rõ ràng và
thanh lịch, tránh lý thuyết quá phức tạp nhưng đã chứng minh được bản chất phát
triển của EU sau sự sụp đổ của Bức tường Berlin và sự thất bại của Hiến pháp châu
Âu. Nội dung chính của nó tập trung vào phân tích đánh giá việc mở rộng EU lần
thứ 5 đã là biến đổi sâu sắc EU. Tác giả so sánh và đưa ra nhiều điểm tương đồng
giữa quá trình hội nhập châu Âu và quá trình xây dựng nhà nước, EU không có gì
giống như một trạng thái siêu quốc gia Westphalia mà đang nổi lên giống như một
loại chủ nghĩa đế quốc thời Trung cổ với một hệ thống đa trung tâm, chính phủ và
khu vực pháp lý chồng chéo, gây ấn tượng không đồng nhất văn hóa và kinh tế, biên
giới bị mờ dần, và chủ quyền bị chia sẻ. Cuốn sách này cố gắng giải thích rõ ràng
nguồn gốc, hình dạng, và ảnh hưởng của “đế chế EU” với mục đích của cuốn sách
này là để đề nghị một cách tư duy mới về EU và quá trình hội nhập châu Âu. Cuốn
sách cũng đề xuất một hệ thống quản lý kinh tế và dân chủ đáp ứng những thách
thức to lớn hơn nữa của hiện đại hóa và sự phụ thuộc lẫn nhau trong xu thế toàn cầu
hóa. Nó xác định kịch bản đáng tin cậy nhất của việc thúc đẩy thay đổi hòa bình ở
châu Âu và xa hơn nữa. Tác giả cho rằng suy nghĩ về hội nhập châu Âu là dựa trên
giả định sai lầm và cho thấy cách hiệu quả hơn và hợp pháp hơn trong việc quản lý
châu Âu là thông qua một Hiến pháp châu Âu, tạo ra một đội quân châu Âu, hoặc
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
Luận văn ThS. Quan hệ quốc tế -- Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Đại học Quốc gia Hà Nội, 2012
Giới thiệu các khái niệm và những đặc điểm cơ bản của Địa chính trị (ĐCT), đặc biệt là luận điểm của bộ môn khoa học này về vấn đề liên kết khu vực. Phân tích động lực ĐCT của sự hình thành EU và của những lần mở rộng EU từ khi thành lập cho đến nay. Dự báo về triển vọng mở rộng của EU trong tương lai. Đánh giá tác động ĐCT của các chính sách mở rộng EU đối với tiến trình nhất thể hóa EU, tổ chức NATO, các nước lớn, các tổ chức quốc tế, các khu vực trên thế giới
MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Liên minh châu Âu (European Union - viết tắt là EU) xuất hiện từ năm 1993,
là một liên minh kinh tế, chính trị bao gồm 27 quốc gia thành viên thuộc châu Âu.
Tên gọi EU bắt đầu xuất hiện từ năm 1993, sau hiệp ước Mastricht (hiệp ước Liên
minh châu Âu. Trước đó, EU là Cộng đồng Kinh tế châu Âu (European Economic
Community - EEC), có tiền thân là tổ chức Cộng đồng than thép Châu Âu ( ECSC)
được thành lập từ năm 1957. Trải qua những giai đoạn liên kết và từng bước hội
nhập về nhiều mặt, đến nay EU với 27 quốc gia thành viên đã trở thành một trong
những trung tâm của thế giới về kinh tế cũng như chính trị, được coi là tổ chức liên
kết khu vực lớn nhất và thành công nhất trên thế giới.
Có rất nhiều cách nhìn khác nhau về nguyên nhân và động lực của sự mở rộng
EU. Khi nhìn từ góc độ địa chính trị (ĐCT), mở rộng EU như một xu hướng tất yếu
của lịch sử, thể hiện nhu cầu khách quan của chính trị nhìn từ sự gần gũi về địa lý
và mang tính chiến lược.
Tiến trình nhất thể hóa và mở rộng EU thể hiện xu thế tất yếu của thời đại, khi
mà chủ nghĩa khu vực trong quan hệ quốc tế và toàn cầu hoá trở thành một chủ đề
nghiên cứu thu hút sự quan tâm không chỉ của các học giả mà còn của các nhà
hoạch định chính sách. EU lại là một tổ chức khu vực điển hình thành công trên
nhiều mặt mà các khu vực khác trên thế giới cần học hỏi. Việt Nam, không nằm
ngoài xu thế chung của thời đại, cũng đang lần lượt gia nhập các tổ chức quốc tế và
khu vực trong đó phải kể đến ASEAN - một tổ chức của những quốc gia gần gũi về
mặt địa lý và cùng chia sẻ nhiều giá trị chung. Nghiên cứu EU và sự mở rộng EU là
một trong những yêu cầu bức thiết của chúng ta trong việc học tập mô hình hội
nhập khu vực và hoạch định chính sách đối ngoại. Với mong muốn được nghiên
cứu mảng đề tài còn mới mẻ này và hy vọng được góp một phần nhỏ cho quá trình
nhận thức cũng như hoạch định chính sách đối ngoại của Việt Nam hiện nay, tui đã
lựa chọn đề tài “Mở rộng Liên minh châu Âu nhìn từ góc độ địa chính trị” cho luận
văn tốt nghiệp của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
EU hiện nay là chủ thể có tác động rất lớn tới cục diện thế giới cũng như có tầm
ảnh hưởng không nhỏ đối với nhiều quốc gia và khu vực. Dưới tác động của quá
trình toàn cầu hóa, hội nhập xuyên quốc gia, các mối quan tâm về an ninh quốc tế,
ĐCT của biên giới châu Âu và khu vực biên giới đã trở thành chủ đề thu hút nhiều
sự quan tâm. Và quá trình mở rộng biên giới của EU trở thành trung tâm của các
cuộc thảo luận gần đây với các khía cạnh: bản chất thay đổi của EU, các ý nghĩa của
việc mở rộng EU xét về góc độ ĐCT và tương lai hiến pháp EU cho một liên minh
thống nhất hơn.
Trên thế giới:
Từ những năm đầu thế kỷ XXI, chủ đề về mở rộng EU đã thu hút được nhiều sự
quan tâm của các học giả và các nhà nghiên cứu chính sách ở nhiều nước. Hầu hết
các tác phẩm về chủ đề mở rộng EU nhìn từ góc độ ĐCT là các bài bình luận ngắn
hay trung bình mang tính thời sự trên các báo, tạp chí và tài liệu nghiên cứu
chuyên ngành. Tuy vậy, trong các năm gần đây, sách nghiên cứu về chính sách mở
rộng EU có xét từ góc độ đia chính trị cũng liên tục được phát hành, ví dụ như:
- “Geopolitics of European Union Enlargement The fortress empire”
(ĐCT của Liên minh châu Âu mở rộng), cuốn sách tập hợp nhiều bài nghiên cứu của
các học giả, Warwick Amstrong và James Anderson biên soạn, xuất bản năm 2007,
nhà xuất bản Routledge (thuộc Taylor & Francis Group). Trong cuốn sách, thông
qua việc phân tích quá trình mở rộng EU, các tác giả của cuốn sách đã xây dựng
một hình ảnh không thể tách rời của biên giới nội bộ và bên ngoài của EU và các
vùng đất biên giới phản ánh rõ nhất quá trình thay đổi biên giới và xã hội đang diễn
ra ở châu Âu. Họ nghiên cứu các vấn đề như an ninh, nhập cư, phát triển kinh tế và
những thay đổi về văn hóa, xã hội và chính trị, cũng như mối quan hệ của EU với
thế giới Hồi giáo và các cường quốc khác. Cuốn sách bao trùm một loạt các quan
điểm tư tưởng và lý thuyết, đưa ra các nghiên cứu trường hợp chi tiết các khu vực
biên giới khác nhau và những mối quan tâm của người dân địa phương, trong khi
tham gia vào các cuộc thảo luận rộng lớn hơn của sự phát triển trên khắp châu Âu,
chính sách của nhà nước và các mối quan hệ của EU với các nước láng giềng. Các
tác giả cũng đưa ra đoán rằng EU mở rộng phải xây dựng chiến lược đối mặt với
một thế giới cạnh tranh khốc liệt - và xây dựng pháo đài phòng thủ chống lại những
khó khăn phát sinh từ việc văn hóa châu Âu bị pha trộn và các mối đe dọa như
khủng bố… Đây là một tài liệu bổ ích cho sinh viên và các nhà nghiên cứu trong
các lĩnh vực chính trị châu Âu, địa lý, các nghiên cứu quốc tế, xã hội học và nhân
chủng học.
- “Europe as Empire: The Nature of the Enlarged European Union”
(Châu Âu như Đế chế: Bản chất của Liên minh châu Âu Mở rộng), tác giả Jan
Zielonka, xuất bản năm 2006, nhà xuất bản Oxford. Cuốn sách được đánh giá như
là một tham vọng và là một công trình quan trọng trong đó trình bày về khả năng
căn bản cho một châu Âu mở rộng vĩnh viễn, vĩnh viễn phân cấp và việc tìm kiếm
cách thức mới để mang lại trách nhiệm và tính hợp pháp... Với cách viết rõ ràng và
thanh lịch, tránh lý thuyết quá phức tạp nhưng đã chứng minh được bản chất phát
triển của EU sau sự sụp đổ của Bức tường Berlin và sự thất bại của Hiến pháp châu
Âu. Nội dung chính của nó tập trung vào phân tích đánh giá việc mở rộng EU lần
thứ 5 đã là biến đổi sâu sắc EU. Tác giả so sánh và đưa ra nhiều điểm tương đồng
giữa quá trình hội nhập châu Âu và quá trình xây dựng nhà nước, EU không có gì
giống như một trạng thái siêu quốc gia Westphalia mà đang nổi lên giống như một
loại chủ nghĩa đế quốc thời Trung cổ với một hệ thống đa trung tâm, chính phủ và
khu vực pháp lý chồng chéo, gây ấn tượng không đồng nhất văn hóa và kinh tế, biên
giới bị mờ dần, và chủ quyền bị chia sẻ. Cuốn sách này cố gắng giải thích rõ ràng
nguồn gốc, hình dạng, và ảnh hưởng của “đế chế EU” với mục đích của cuốn sách
này là để đề nghị một cách tư duy mới về EU và quá trình hội nhập châu Âu. Cuốn
sách cũng đề xuất một hệ thống quản lý kinh tế và dân chủ đáp ứng những thách
thức to lớn hơn nữa của hiện đại hóa và sự phụ thuộc lẫn nhau trong xu thế toàn cầu
hóa. Nó xác định kịch bản đáng tin cậy nhất của việc thúc đẩy thay đổi hòa bình ở
châu Âu và xa hơn nữa. Tác giả cho rằng suy nghĩ về hội nhập châu Âu là dựa trên
giả định sai lầm và cho thấy cách hiệu quả hơn và hợp pháp hơn trong việc quản lý
châu Âu là thông qua một Hiến pháp châu Âu, tạo ra một đội quân châu Âu, hoặc
Do Drive thay đổi chính sách, nên một số link cũ yêu cầu duyệt download. các bạn chỉ cần làm theo hướng dẫn.
Password giải nén nếu cần: ket-noi.com | Bấm trực tiếp vào Link để tải:
You must be registered for see links