Download miễn phí Đề tài Bài học từ gói kích cầu – hướng đi cho Việt Nam đối phó với khủng hoảng
MỤC LỤC
TÓM TẮT ĐỀ TÀI . 1
MỤC LỤC . 3
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ ĐỒ THỊ . 5
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU . 7
LỜI MỞ ĐẦU . 8
CHưƠNG 1: KHỦNG HOẢNG KINH TẾ THẾ GIỚI VÀ ẢNH HưỞNG TỚI VIỆT NAM –
SỰ CẦN THIẾT CỦA GÓI KÍCH CẦU . 9
1.1 Xu hướng tác động của khủng hoảng thế giới – So sánh mức độ tác động của Đại suy thoái
và Khủng hoảng toàn cầu hiện nay . 9
1.2 Tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới đến Việt Nam trên phương diện lý thuyết . 12
1.3 Phân tích tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới đến Việt Nam qua các chỉ tiêu cụ thể. 14
1.3.1 Tác động đến hệ thống tài chính . 14
1.3.2 Tác động đến nền kinh tế . 14
1.3.2.1 Tăng trưởng kinh tế . 14
1.3.2.2 Xuất khẩu . 15
1.3.2.3 Đầu tư nước ngoài . 19
1.3.2.4 Tiêu dùng . 21
1.3.2.5 Doanh nghiệp . 21
1.3.2.6 Lao động . 21
1.3.2.7 Tác động khác . 22
1.4 Sự cần thiết của gói kích cầu . 22
CHưƠNG 2: CÁC PHẢN ỨNG CHÍNH SÁCH CỦA CHÍNH PHỦ ĐỐI PHÓ VỚI KHỦNG
HOẢNG . 24
2.1 Xu hướng các phản ứng chính sách chính phủ các nước thế giới đối phó với khủng hoảng
– một bước tiến mới từ bài học Đại suy thoái . 24
2.2 Các phản ứng chính sách của Chính Phủ Việt Nam đối phó với khủng hoảng. 25
2.2.1 Chính sách tiền tệ . 26
2.2.2 Chính sách tài khóa . 27
2.2.2.1 Chi tiêu của chính phủ . 27
2.2.2.2 Chính sách giảm thuế . 34
CHưƠNG 3: KÍCH CẦU VÀO ĐÂU LÀ HỢP LÝ . 39
3.1 Xem xét ảnh hưởng về kích cầu trong thành phần tổng cầu . 39
3.2 Xem xét ảnh hưởng về kích cầu theo ngành kinh tế . 39
3.3 Xem xét ảnh hưởng về kích cầu theo vùng . 40
3.4 Xem xét ảnh hưởng về kích cầu theo đối tượng . 42
3.4.1 Đối với người dân . 43
3.4.2 Đối với khu vực doanh nghiệp . 45
3.4.3 Đối với các hạng mục chi tiêu của chính phủ trong gói kích cầu . 45
CHưƠNG 4: ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ GÓI KÍCH CẦU . 49
4.1 Đo lường tác động các phản ứng chính sách của các nước trên thế giới . 49
4.2 Đánh giá hiệu quả gói kích cầu Việt Nam . 57
4.2.1 Xét về tính kịp thời . 58
4.2.1.1 Về mặt chính sách . 58
4.2.1.2 Về mặt thực thi . 60
4.2.2 Xét về mặt đúng đối tượng . 62
4.2.3 Xét về tính chất ngắn hạn . 63
4.2.4 Những thành tựu từ gói kích cầu . 65
4.2.5 Những mặt tiêu cực của gói kích cầu . 66
CHưƠNG 5 : BÀI HỌC – ĐỀ XUẤT NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỂ VIỆT NAM CHỐNG KHỦNG
HOẢNG TRONG TưƠNG LAI . 67
5.1 Bài học 1 - Căn bệnh bất ổn kinh tế vĩ mô . 67
5.1.1 Nhìn lại bất ổn kinh tế 2008 - Nguồn gốc sâu xa suy thoái Việt Nam . 67
5.1.2 Giải quyết những bất ổn vĩ mô . 68
5.2 Bài học 2 - Căn bệnh mô hình tăng trưởng dựa trên xuất khẩu – thu hút vốn nước ngoài 70
5.2.1 Chuyển đổi mô hình tăng trưởng xuất khẩu sang chú trọng thị trường nội địa . 70
5.2.2 Cơ cấu lại xuất khẩu . 71
5.3 Bài học 3 - Bài học từ gói kích cầu các nước - một bước đổi mới trong tư duy . 72
5.3.1 Các biện pháp chống suy thoái ở một số nước . 72
5.3.2 Bài học từ biện pháp chống khủng hoảng các nước- một bước đổi mới trong tư duy 76
5.3.3 Bài học định hướng phân bổ vốn. 78
5.3.4 Bài học từ cuộc chống suy thoái ở Việt Nam . 82
KẾT LUẬN . 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 90
PHỤ LỤC 1 . 91
PHỤ LỤC 2 .
Để tải bản Đầy Đủ của tài liệu, xin Trả lời bài viết này, Mods sẽ gửi Link download cho bạn sớm nhất qua hòm tin nhắn.
Ai cần download tài liệu gì mà không tìm thấy ở đây, thì đăng yêu cầu down tại đây nhé:
Nhận download tài liệu miễn phí
Tóm tắt nội dung tài liệu:
2010 sau khi doanh nghiệp, ngƣời lao độngvà Chính phủ mỗi bên đã đóng góp khoản phí bằng 1% tiền lƣơng đƣợc ít nhất 12 tháng. Đây là
điều đáng tiếc vì cơ hội sử dụng cơ chế này vào thời điểm hiện nay bị bỏ lỡ. Tuy nhiên, Chính
phủ có thể cân nhắc đƣa vào gói kích cầu của mình khoản trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp cho
những công nhân mất việc và có lƣơng bình quân thấp, ví dụ bình quân dƣới 1 triệu đồng/1 tháng
trong vòng 6 tháng (hay 1 năm cuối). Đây là những ngƣời nhiều khả năng không có tích lũy nên
rất cần đƣợc giúp đỡ (giúp tăng tính công bằng) và chắc chắn sẽ chi tiêu ngay để đáp ứng nhu
cầu cấp thiết (giúp tăng hiệu quả của kích cầu theo Nguyên tắc số 2). Về mặt tài chính, điều này
cũng có thể nhìn nhận nhƣ việc Chính phủ thông qua gói kích cầu ứng trƣớc phần đóng góp 1%
của mình vào quĩ bảo hiểm thất nghiệp. Nếu đƣợc thực hiện, về cơ bản, giải pháp này cũng đáp
ứng đƣợc cả 3 nguyên tắc kích cầu.
Gần đây Bộ Lao động Thƣơng Binh và Xã hội có Thông tƣ số 04 cho phép ngƣời thất
nghiệp đƣợc hƣởng 60% lƣơng đóng bảo hiểm xã hội và có số chính sách hỗ trợ ngƣời lao động
bị thất nghiệp nhƣ đƣợc học nghề, đƣợc đào tạo miễn phí. Chúng tui đánh giá đây là một chính
sách đúng đắn, vừa đảm bảo đƣợc an sinh xã hội, vừa thực hiện đƣợc mục tiêu kích cầu đúng
hiệu quả và đúng đối tƣợng.
Người dân nói chung
Một trong những biện pháp hay đƣợc các nƣớc thực hiện để kích thích ngƣời dân tiêu
dung là tiến hành giảm/hoàn thuế đối với ngƣời dân. Trên thực tế, ở Việt Nam tồn tại nhiều loại
thuế khác nhau và điều hiển nhiên là các loại thuế khác nhau sẽ có ảnh hƣởng khác nhau tới mức
tiêu dùng của ngƣời dân. Hiện nay Bộ Tài chính đã có quyết định giãn thuế thu nhập cá nhân.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu trƣớc đây đã chỉ ra rằng việc giảm/hoàn thuế thu nhập không đem
lại hiệu quả kích cầu lớn, vì có đến tới 80% số tiền đƣợc giảm/hoàn thuế đƣợc ngƣời dân tiết
kiệm chứ không chi tiêu. Trong trƣờng hợp của Việt Nam, mặc dù hệ thống thuế thu nhập cá
nhân còn chƣa hoàn chỉnh, việc áp dụng biện pháp giảm/hoàn thuế sẽ không dễ dàng và hiệu quả
cũng sẽ không cao, nhƣng việc Chính phủ thực hiện việc miễn hay hoãn thực hiện Luật thuế thu
nhập cá nhân có thể tạo ra những hiệu ứng tâm lý tích cực, có thể làm ngƣời dân tăng chi tiêu.
Ngoài thuế thu nhập cá nhân, Chính phủ có thể tạm hoãn việc thực hiện thuế thu nhập từ chứng
khoán. Chính phủ đã có quyết định hoãn thuế thu nhập đến tháng 5/2009, tuy nhiên theo chúng
tôi, việc hoãn thực hiện thuế thu nhập cá nhân có thể và nên đƣợc kéo dài hơn nữa, tùy theo diễn
45
biến của suy thoái kinh tế.
Gần đây chính phủ cũng đã thực hiện việc cắt giảm thuế VAT đối với một số mặt hàng để
khuyến khích tiêu dùng. Theo tiến sĩ Lê Hồng Giang thì nên cắt VAT cho những mặt hàng thiết
yếu và có tỷ lệ nội địa hóa cao. Tuy nhiên, gần đây khi thực hiện chính sách giảm thuế VAT, có
thể nhận thấy hiệu ứng kích cầu của việc giảm thuế VAT đối với một số mặt hàng sẽ không cao,
ví dụ nhƣ mặt hàng linh kiện ô-tô (vi phạm nguyên tắc số 4 là ít rò rỉ ra hàng ngoại nhập).
3.4.2 Đối với khu vực doanh nghiệp
Đối với khu vực này, chính phủ đã có một số động thái nhƣ giảm thuế, bù lãi suất ở mức
4%, gia hạn thuế thu nhập doanh nghiệp trong năm 2009. Tuy nhiên, nhƣ đã trình bày ở trên,
kích cầu đối với nền kinh tế trong ngắn hạn thông qua các biện pháp khuyến khích doanh nghiệp
thƣờng rất khó khăn. Điều này là do các doanh nghiệp sẽ chỉ tiến hành mua sắm, đầu tƣ, thuê
tuyển thêm nhân công mới nếu nhƣ họ thấy có lợi, thấy có cầu đối với hàng hóa mà họ sản xuất
ra, chứ không chỉ dựa trên các khuyến khích về thuế. Gần đây có một số sáng kiến để kích cầu
trong khối doanh nghiệp đã đƣợc các nhà nghiên cứu đƣa ra, và Việt Nam có thể tham khảo để
giúp cho gói kích cầu của chính phủ đạt hiệu quả hơn. Đó là: (i) Giảm đóng góp của doanh
nghiệp vào quỹ bảo hiểm xã hội; (ii) Hoãn hay tạm dừng việc đóng góp vào các quĩ nhƣ quĩ bảo
hiểm thất nghiệp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, đồng thời tăng chi từ các quĩ này. Ý tƣởng là
giảm chi phí lao động của doanh nghiệp để qua đó khuyến khích họ không sa thải công nhân.
Ngoài các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp thông qua giảm thuế và hỗ trợ lãi suất, chính
phủ có thể cân nhắc một số biện pháp nhằm vào một số đối tƣợng nhƣ sau:
Đối với các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động: Có các biện pháp hỗ trợ ngắn hạn
cho các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động để họ hạn chế hay không sa thải lao động.
Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu: Có các biện pháp hỗ trợ và khuyến khích
doanh nghiệp tìm các thị trƣờng XK mới. Trong năm 2008, trong khi Việt Nam gặp khá nhiều
khó khăn tại các thị trƣờng truyền thống, thì tại các thị trƣờng mới, hàng xuất khẩu của Việt
Nam lại khá thành công.
3.4.3 Đối với các hạng mục chi tiêu của chính phủ trong gói kích cầu
Cho đến nay vẫn chƣa có các thông tin cụ thể và rõ ràng về cấu phần chi tiêu trực tiếp của
chính phủ trong gói kích cầu. Tuy nhiên chúng tui cho rằng chính phủ nên đầu tƣ vào các lĩnh
vực sau:
Đầu tƣ cho đào tạo và giáo dục, đặc biệt là những dự án có thể giải ngân ngay và sử
dụng nguồn lực trong nƣớc. Nhƣ vậy, chúng ta vừa đảm bảo đƣợc yếu tố thời gian nhằm kích
46
thích nền kinh tế trong ngắn hạn, vừa đảm bảo đƣợc tầm nhìn dài hạn thông qua việc nâng cao
nguồn nhân lực để khi nền kinh tế suy thoái chúng ta có thể duy trì đƣợc một lực lƣợng sản
xuất có tay nghề để phục vụ phát triển kinh tế. Đồng thời khi đầu tƣ vào lĩnh vực giáo dục,
thì ta sẽ hạn chế đƣợc việc kích cầu đối với hàng hóa và dịch vụ của nƣớc khác. Do đó, chúng
tui đề xuất trong gói kích cầu nên dành một ngân sách đáng kể chi cho việc nâng cấp các cơ
sở vật chất của ngành giáo dục (đặc biệt là các vùng xa, vùng cao, vùng nông thôn), tăng
lƣơng cho giáo viên, tăng học bổng, miễn giảm học phí cho sinh viên, cung cấp sách sách vở
và các phƣơng tiện học tập miễn phí cho học sinh tại các vùng khó khăn.
Đầu tƣ cho cơ sở hạ tầng nông thôn, đặc biệt là các dự án nhỏ, có khả năng triển khai
nhanh và hoàn thành sớm: Các dự án cơ sở hạ tầng nông thôn có vai trò hết sức quan trọng
trong việc cải thiện năng lực cạnh tranh của hàng hóa nông sản của Việt Nam (cả khi bán
trong nƣớc cũng nhƣ khi xuất khẩu). Trong thời gian kinh tế suy thoái, việc đầu tƣ vào xây
dựng các dự án cơ sở hạ tầng và giao thông ở qui mô nhỏ ở nông thôn sẽ đảm bảo đƣợc yếu tố
thời gian, đúng đối tƣợng và về lâu dài sẽ hỗ trợ việc sản xuất và XK hàng hóa của Việt
Nam. Gần đây việc nhà nƣớc tăng cƣờng mua lƣơng thực của nông dân để phục vụ mục đích
dự trữ quốc gia cũng có thể đƣợc coi là một chính sách kích cầu tốt và hiệu quả. Ngoài việc mua
lƣơng thực của nông dân, một giải pháp...