quangtu20022001

New Member
Lòng biết ơn đối với người khác từ xưa đến nay vốn là truyền thống của dân tộc ta. Ông cha ta luôn nhắc nhở, dạy bảo con cháu phải sống ân nghĩa thuỷ chung, vừa nhận ơn của ai thì không bao giờ quên. Truyền thống đạo đức đó được thể hiện rõ nét qua câu tục ngữ "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây".





Đây là một lời giáo huấn vô cùng sâu sắc. Khi ăn những trái cây chín mọng với hương vị ngọt ngào ta phải nhớ tới công lao vun xới, chăm bón của người trồng nên cây ấy. Từ hình ảnh ấy, người xưa luôn nhắc nhở chúng ta một vấn đề đạo đức sâu xa hơn: Người được hưởng thành quả lao động thì phải biết ơn người tạo ra nó. Hay nói cách khác: Ta phải biết ơn những người mang lại cho ta cuộc sống ấm no hạnh phúc như hôm nay.

Tại sao như vậy? Bởi vì tất cả những thành quả lao động từ của cải vật chất đến của cải tinh thần mà chúng ta đang hưởng thụ không phải tự nhiên có được. Những thành quả đó là mồ hôi, nước mắt và cả xương máu của biết bao lớp người vừa đổ xuống để tạo nên. Bát cơm ta ăn là do công lao khó nhọc vất vả "một nắng hai sương" của người nông dân trên đồng ruộng. Tấm áo ta mặc, ngôi nhà ta ở, cả những vật dụng hàng ngày ta tiêu dùng là do sức lao động cần cù, miệt mài của những người thợ, những chú công nhân. Cũng như những thành tựu văn hoá nghệ thuật, những di sản của dân tộc còn để lại cho đời sau hôm nay là do công sức, bàn tay, khối óc của những nghệ nhân lao động sáng tạo không ngừng... Còn rất nhiều, nhiều nữa những công trình vĩ đại... mà ông cha ta làm nên nhằm phục vụ cho con người. Chúng ta là lớp người đi sau, thừa hưởng những thành quả ấy, lẽ nào chúng ta lại lãng quên, vô tâm không cần biết đến người vừa tạo ra chúng ư? Một thời (gian) gian đằng đẵng sống trong những đêm dài nô lệ, chúng ta phải hiểu rằng vừa có biết bao lớp người ngã xuống quyết tâm đánh đuổi kẻ thù... để cho ta có được cuộc sống độc lập, tự do như hôm nay. Chính vì vậy, ta không thể nào được quên những hi sinh to lớn và cao cả ấy.



Có lòng biết ơn, sống ân nghĩ thuỷ chung là đạo lí làm người, đó cũng là bổn phận, nhiêm vụ của chúng ta đối với đời. Tuy nhiên, lòng biết ơn không phải là lời nói suông mà phải thể hiện bằng hành động cụ thể. Nhà nước ta vừa có những phong trào đền ơn đáp nghĩa, xã dựng những ngôi nhà tình nghĩa cho các bà mẹ anh hùng, các gia đình thương binh liệt sĩ. Việc đền ơn đáp nghĩa này vừa trở thành phong trào, là chính sách lan rộng lớn trên cả nước. Đây không chỉ là sự đền đáp công ơn đơn thuần mà nó trở thành bài học giáo dục thiết thực về đạo lí làm người của chúng ta. Cho nên mỗi người ai ai cũng nên phải có ý thức bảo vệ và phát huy những thành quả đạt được ấy ngày càng tốt đẹp hơn, có nghĩa là ta vừa là "người ăn quả" của hôm nay, vừa là "người trồng cây" cho ngày mai. Cũng từ đó ta càng thấm thía hiểu được rằng: Cha mẹ, thầy cô cũng chính là người trồng cây, còn ta là người ăn quả. Vì vậy ta nên phải thực hiện tốt bổn phận làm con trong gia đình, bổn phận người học trò trong nhà trường. Làm được như vậy tức là ta vừa thể hiện được lòng biết ơn sâu sắc của mình đối với những người vừa hi sinh, thương yêu, e sợ cho ta. Đây là một chuyện làm không thể thiếu được ở thế hệ trẻ hôm nay.



Tóm lại, câu tục ngữ trên giúp ta hiểu rõ về đạo lí làm người. Lòng biết ơn là tình cảm cao quý và nên phải có trong mỗi con người. Vì vậy, chúng ta nên phải luôn trau dồi phẩm chất cao quý đó, nhất là đối với cha mẹ, thầy cô... với những ai vừa tạo ra thành quả cho ta hưởng thụ. Lòng biết ơn mãi mãi là bài học quí báu và câu tục ngữ "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây" có giá trị và tác dụng vô cùng to lớn trong cuộc sống của chúng ta.



Bài 2

Trong cuộc sống, đạo đức là một yếu tố rất quan trọng, nó thể hiện sự văn minh, lịch sự, nếp sống, tính cách, và phần nào có thể đánh giá được phẩm chất, giá trị bản thân con người. Và có rất nhiều mặt để đánh giá đạo đức, phẩm chất của con người. Một trong số đó là sự biết ơn, nhớ ghi công lao mà người khác vừa giúp đỡ mình. Đó cũng là một chân lí thiết thức trong đời thường. Chính vì vậy ông cha ta có câu : “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” hay “Uống nước nhớ nguồn” .

Cả hai câu tục ngữ trên đều mang một triết lí nhân văn sâu sa. Đó là nên phải biết ơn những người vừa mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho chúng ta.

Câu đầu tiên mượn hình ảnh “ăn quả” và “trồng cây” ý muốn nói, khi được hưởng thụ những trái ngọt, trái thơm, cần nhớ tới công sức, mồ hôi nước mắt của người vừa làm ra nó. Điều đó được ẩn dụ nhằm khuyên răn thái độ của mỗi con người xử sự sao cho đúng, cho phải đối với những người vừa giúp đỡ mình để không phải hổ thẹn với lương tâm. Hành động đó vừa thể hiện một tư tưởng cao đẹp, một lối ứng xử đúng đắn. Lòng biết ơn đối với người khác đó chính là một truyền thống tốt đẹp của ông cha ta từ xưa tới nay. Đó cũng chính là biết sống ân nghĩa mặn mà, thuỷ chung sâu sắc giữa con người với con người. Tất cả những gì chúng ta đang hưởng thụ hiện tại không phải tự dưng mà có. Đó chính là công sức của biết bao lớp người. Từ những bát cơm dẻo tinh trên tay cũng do bàn tay người nông dân làm ra, một hạt lúa vàng chín giọt mồ hôi mà. Rồi đến tấm áo ta mặc, chiếc giày ta đi cũng đều bởi những bàn tay khéo léo của người thợ cùng với sự miệt mài, cần cù trong đó. Những di sản văn hoá nghệ thuật, những thành tựu độc đáo sáng tạo để lại cho con cháu. Còn nhiều, rất nhiều những công trình vĩ đại nữa mà thế hệ trước vừa làm nên nhằm mục đích phục vụ thế hệ sau. Tất cả, tất cả cũng chỉ là những công sức lớn lao, sự tâm huyết của mỗi người dồn lại vừa tạo nên một thành quả thật đáng khâm phục để ngày nay chúng ta cần biết ơn, phục hồi, tu dưỡng, phát triển những di sản đó. Những lòng biết ơn, kính trọng không phải chỉ là lời nói mà còn cần hành động để có thể thể hiện được hết ân nghĩa của ta. Đó chính là bài học thiết thực về đạo lí mà mỗi con người nên phải có.

Đến câu tục ngữ thứ hai “Uống nước nhớ nguồn”. Cũng tương tự câu tục ngữ thứ nhất. Câu tục ngữ này đều mang ý ẩn dụ dưới hình thức cụ thể, sinh động. Nước chính là thứ chúng ta hưởng thụ còn nguồn chính là người tạo ra cái để chúng ta hưởng thụ đó. Câu tục ngữ này chỉ vẻn vẹn có bốn chữ mà ý tứ sâu xa ẩn dưới cấu trúc mô hình điều kiện, hệ quả. Nói đến nước trong nguồn là nói đến sự mát mẻ, thanh tao. Và nguồn nước sẽ mãi không bao giờ vơi cạn. Chữ “nhớ” trong câu là một từ quan trọng, tâm điểm của câu tục ngữ. Ý nghĩa câu tục ngữ này thể hiện mối quan hệ tốt đẹp giữa con người với con người. Lòng nhớ ơn luôn mang một tình cảm cao đẹp, thấm nhuần tư tưởng nhân văn. Nó giáo dục chúng ta cần biết ơn tổ tiên, ông bà, cha mẹ, những anh hùng vĩ đại vừa hi sinh, lấy thân mình, mồ hôi xương máu để bảo vệ nền độc lập cho đất nước, giữ vững bình yên vùng trời Tổ quốc cho chúng ta có những năm tháng sống vui sống khoẻ và có ích cho xã hội, phần để thực hiện đúng trách nhiệm, bổn phận của chúng ta, phần vì không hổ thẹn với những người ngã xuống giành lấy sự độc lập. Có ai hiểu được rằng, một sự biết ơn được thể hiện như một đoá hoa mai ửng hé trong nắng vàng, một lòng kính trọng bộc lộ như một ánh sao đêm sáng rọi trên trời cao. Đó là những cử chỉ cao đẹp, những hành động dù chỉ là nhỏ nhất cũng đều mang một tấm lòng cao thượng. Những người có nhân nghĩa là những người biết ơn đồng thời (gian) cũng biết giúp đỡ người khác mà không chút tính toan do dự. Chính những hành động đó vừa khơi dậy tấm lòng của biết bao nhiêu con người , rồi thế giới này sẽ mãi là một thế giới giàu cảm xúc.

Tóm lại hai câu tục ngữ trên giúp ta hiểu được về đạo lí làm người. Lòng tôn kính, sự biết ơn không thể thiếu trong mỗi con người, đặc biệt là thế hệ trẻ hôm nay. Chúng ta luôn phải trau dồi những phẩm chất cao quý đó, hãy biết rèn luyện, phấn đấu bằng những hành động nhỏ nhất vì nó không tự có trong mỗi chúng ta. Chúng ta nên phải biết ơn những người vừa có công dẫn dắt ta trong cuộc sống nhất là đối với những người trực tiếp giúp đỡ chỉ bảo ta như cha mẹ, thầy cô. Bài học đó sẽ mãi là một kinh nghiệm sống ẩn chứa trong hai câu tục ngữ trên và nó có vai trò, tác dụng rất lớn đối với cuộc sống trên hành tinh này.
 
Sau đây là 1 số gợi ý cho bạn nè:

- Giới thiệu về tục ngữ hay nội dung câu tục ngữ.

- Nêu vấn đề: Dẫn nguyên văn câu tục ngữ.



MB: Mở bài dễ rồi, bạn tự làm nhé.



TB:

Giải thích ngắn gọn câu tục ngữ.

- Nghĩa đen: Khi ta ăn quả ngọt, trái ngon phải nhớ đến những người trồng nên cây trái đó. Đó chình là công sức của những người dân, bao mồ hôi công sức.

Nghĩa bóng: Người được hưởng thành quả phải biết nhớ đến công ơn những người tạo ra thành quả, thế hệ sau sẽ để lại cho thế hệ trước.



2. Chứng minh tình đúng đắn của câu tục ngữ:



- Trước hết làm người, chúng ta phải biết nhớ công ơn, của các thế hệ đi trước, trước hết là các vua Hùng có công dựng nước, công lao lớp lớp cha anh ngã xuống để chúng ta có được cuộc sống như ngày hôm nay, được vui chơi học hành. Công lao ấy được đánh đổi không chỉ mồ hôi công sức mà bằng cả xương máu, tuổi xuân, công sức của thế hệ đi trước.

Chúng ta phải biết ơn họ. Chúng ta có ngày 27-7 nhớ ngày liệt sĩ, cho chúng ta có những độc lập tự do.

- (Dẫn chứng):

VD: Tố Hữu có câu:

Ngọt bùi nhớ lúc đắng cay

Ra sông nhớ suối có ngày nhớ đêm.

Đúng vậy, chúng ta phải biết ghi nhớ công lao cha mẹ, người vừa tạo cho chúng ta hình hài, vóc dáng, người dạy ta từng bước đi chập chững đầu tiên, những tiếng nói bi bô đầu đời. Lẽ nào, phận làm con, chúng ta không ghi lòng tạc dạ công ơn này? ( Chứng minh). Câu chuyện Sự tích bông hoa cúc trắng; khi mẹ mắc bệnh, câu bé sẵn sàng chèo đèo, lội suối vượt qua bao núi cao để tìm ra được cây hoa, và rồi, muốn mẹ được sống lâu, cậu xé nhỏ cánh ra, bởi đóa hoa có bao nhiêu cánh mẹ cậu được sống thêm bấy nhiêu năm. Vì vậy, bây giờ bông hoa cúc có nhiều cánh. Cậu có thể làm nên điều kì diệu nhất.

- Ở nhà có cha mẹ nuôi nấng bảo ban, đến trường, chúng ta có thầy cô dạy dỗ, yêu thương. Bài học làm người thầy cô dạy ta từ khi còn bé đến lúc trưởng thành, ta không quên được các lời dạy. Bao suy tư trăn trở, bao nhiêu đêm thức trắng để có những cách giải hay, những bài giảng hấp dẫn; thầy cô như người chèo đò tận tụy đưa ta đi đến dòng sông tri thức. Khi đò cập bến rồi, là học trò lẽ nào ta không 1 lần ngoài lại để Thank những người vừa ngày đêm không quản công , những người lái đò khổ công...

- Con đường ta đi, ghế đá ta ngồi, sách vở ta học, quần áo ta mặc,...... đều do mồ hôi công sức của những người lao động làm nên. Để có 1 hạt gạo dẻo thơm là muôn phần cay đắng của người dân. Để có một tấm áo đẹp mặc đến lớp là mồ hôi công sức của biết bao con người. Vậy thì, ta là người được hưởng thành quả ấy, phải biết ơn công sức thầm lặng của họ, phải biết tiết kiệm, biết báo hiếu công ơn của những đấng sinh thành.........



KB: - Câu tục ngữ đó mãi mãi đúng, nó trở thành đạo lí, truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta.

- Liên hệ thực tế( Bạn tự lấy ví dụ nhé!) ......
 

Các chủ đề có liên quan khác

Top