[Free] Mâu thuẫn biện chứng với việc xây dựng nền kinh tế nhiều thành phần ở nước ta hiện nay

nhất: Mặt đối lập này chuyển hoá thành mặt đối lập kia nhưng ở trình độ cao hỏn xét về phương diện chất của sự vật. Ví dụ: lực lượng sản suất và quan hệ sản suất trong xã hội phong kiến đấu tranh chuyển hoá lẫn nhau để hình thành quan hệ sản suất tư bản chủ nghĩa va lực lượng sản suất ở trình độ cao hơn.
+ cách thứ hai:
Cả hai mặt đối lập chuyển hoá lẫn nhau để hình thành hai mặt đối lập mới hoàn toàn.
Mâu thuẫn biện chứng trong quá trình xây dựng nền KTTTXHCN ở Việt nam.
II. Mâu thuẫn biện chứng trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường.
Thực chất kinh tế thị trường ở Việt Nam và các mâu thuẫn phát sinh trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường ở Việt Nam:
+ Mâu thuẫn giữa kinh tế thị trường và mục tiêu xây dựng con người XHCN.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết phải có con người XHCN. Yếu tố con người giữ vai trò cực kỳ quan trọng sự nghiệp cách mạng, bởi vì con người là chủ thể của mọi sáng tạo, của mọi nguồn của cải vật chất và văn hoá. Con người phát triển cao về trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức là động lực của sự nghiệp xây dựng XH mới, là mục tiêu củaCNXH. Vì vậy chúng ta phải bắt đầu từ con người lấy con người làm điểm xuất phát.
Kinh tế thị trường là một loại hình kinh tế mà trong đó các mối quan hệ kinh tế giữa con người với con người được biểu hiện thông qua thị trường, tức là thông qua việc mua - bán, trao đổi hàng hoá - tiền tệ, trong kinh tế thị trường, các quan hệ hàng hoá - tiền tệ phát triển, mở rộng, bao quát trên mọi lĩnh vực, có ý nghĩa phổ biến đối với người sản suất và người tiêu dùng. Do nảy sinh và hoạt động một cách khách quan trong những điều kiện lịch sử nhất định, kinh tế thị trường phản ánh trình độ văn minh và sự phát triển của xã hội là nhân tố phát triển sức sản xuất,tăng trưởng kinh tế, thúc đẩy xã hội tiến lên. Tuy nhiên, kinh tế thị trường cũng có những khuyết tật tự thân, đặc biệt là tính tự phát quáng, sự cạnh tranh khốc liệt dẫn đến sự phá sản, thất nghiệp, khủng hoảng chu kỳ.
Xuất phát từ sự phân tích trên đây,chúng ta đã thấy rằng đổi mới ở nước ta hiện nay, không thể xây dựng và phát triển con người nếu thiếu yếu tố kinh tế thị trường.
Do hậu quả của nhiều năm chiến tranh, của nền kinh tế nhỏ bé, lạc hậu của cơ chế tập trung quan liêu bao cấp ,…, nền kinh tế nước ta đã tụt hậu nghiêm trọng so với khu vực và quốc tế. Trong bối cảnh đó,kinh tế thị trường là điều kiện rất là quan trọng đưa nước ta phát triển bắt kịp với sự phát triển trong khu vực và trên thếgiới, của thời đại. T rên cơ sở đó đời sống của con người ngày càng được cải thiện và nâng cao những nhu cầu sinh hoạt vật chất cơ bản ngày càng đáp ứng một cách đầy đủ và nhanh chóng hơn. Con người không thể có cơ thể khoẻ mạnh nếu thiếu ăn, thiếu mặc, thiếu các điều kiện y tế hiện đại, để chăm sóc giữ gìn sức khoẻ. Việc xây dựng, củng cố hoàn thiện thị trường có sự quản lý của nhà nước theo đinh hướng XHCN cũng đồng nghĩa với việc tạo ra các điều kiện vật chất cơ bản để thực hiện chiến lược xây dựng và phát triển con người cho thế kỷ XXI.
Kinh tế thị trường không chỉ tạo điều kiện vật chất để xây, phát huy nhuồn lực con người mà còn tạo ra môi trường thích hợp cho sư phát triển toàn diện, toàn diện về thể chất lẫn tinh thần. Kinh tế thị trường tạo ra sự cạnh tranh, chạy đua quyết liệt. Điều đó buộc con người phải năng động sáng tạo, linh hoạt, có tác phong nhanh nhạy, có đầu óc quan sát phân tích để thích nghi và hành động có hiệu qủa, từ đó nâng cao năng lực hoạt động thực tiễn của con người
Tuy nhiên cần thấy rằng không phải cứ xây dựng được kinh tế thị trường là những phẩm chất tốt đẹp tự nó hình thàmh cho con người. Có những lúc, những nơi, kinh tế thị trường không những không làm cho con người năng động, tốt đẹp hơn mà ngược lại, còn làm tha hoá bản chất con người, biến con người thành ngã nô lệ sùng bái đồng tiền hay kẻ đạo đức giả chỉ biết tôn trọng sức mạnh và lợi ích cá nhân, sẵn sàng chà đạp lên nhân phẩm,văn hoá,đạo đức, luân lý… bên cạnh những tích, cực kinh tế thị trường cũng có nhiều khuyết tật, hạn chế gây ra những tác động xấu. Chúng làm xói mòn nhân cách hạ thấp phẩm giá con người .Đó là hàng loạt tệ nạn xã hội dễ đưa đến rối loạn cho gia đình - hạt nhân. Nạn cờ bạc, rượu chè, mại dâm, ma tuý, buôn lậu, hối lộ, tham những… là những căn bệnh trầm kha không dễ bề khắc phục trong nền kinh tế thị trường. Thật không sai khi hình dung kinh tế thị trường như là con dao hai lưỡi .
Những phân tích trên đây cho thấy,kinh tế thị trường và mục tiêu xây dựng con người XHCN là một mâu thuẫn biện chứng trong thực tiễn nước ta hiện nay. Đây chính là hai mặt của một mâu thuẫn xã hội. Giữa kinh tế thị trường và quá trình xây dựng con người vừa có sự thống nhất, vừa có sự đấu tranh. Kinh tế thị trường
Vừa tạo ra những điều kiện để xây dựng, phát huy nguồn lực con người, vừa tạo ra những độc tố đầu độc huỷ hoại con người. Việc giải quyết những vấn đề trên đây là một việc làm không đơn giản.
Việc áp dụng cơ chế thị trường trước hết đòi hỏi phải nâng cao năng lực quản lý tầm vĩ mô của nhà nước, đồng thời xác nhận đầy đủ chế độ tự chủ của các đơn vị sản suất kinh doanh. Đồng thời phải tiến hành các hoạt động văn hoá, giáo dục khắc phục tâm lý sùng bái đồng tiền, bất chấp đạo lý coi thường các gí trị nhân phẩm, phải ra sức phát huy các giá trị tinh thần nhân đạo, thẩm mỹ, các di sản văn hoá, nghệ thuật của dân tộc . Thực hiện tốt vấn đề này sẽ phát huy được tác động tích cực to lớn như ngăn ngừa, hạn chế, khắc phục những tiêu cực, khiếm khuyết của kinh tế thị trường. Đó chính là nội dung của nghị quyết TƯ5 đã nêu . Đây chính là công cụ, phương tiện quan trọng để tác động, góp phần giải quyết mâu thuẫn đã nêu.
Kinh tế thị trường với tốc độ của sự phân hoá giàu nghèo.
Một trong những vấn đề nóng bỏng ở nước ta trong gia đoạn chuyển sang nền kinh tế thị trường là vấn đề về tình trạng cùng kiệt khổ, cả ở nông thôn lẫn thành thị. Trước đây, trong mô hình kế hoạch hoá tập trung, mặc dù chiến tranh và trình độ thấp kém , nhưng sự phân phối thu nhập và cung cấp các dịch vụ phúc lợi công cộng tập trung trong tay nhà nước và thực hiện theo kiểu bình quân, nên mâu thuẫn giữa người giàu và người cùng kiệt không phải là một vấn đề căng thẳng trong các quan hệ cộng đồng. Việc chuyển đổi các chính sách theo cơ chế thị trường đang làm cho vấn đề cùng kiệt đói trở thành mối quan tâm chung của chính phủ, của cả cộng đồng dân cư và của các tổ chức xã hội.
ơ nông thôn nước ta hiện nay có 2.847 nghìn hộ nghèo, bao gồm 13,8 triệu người, chiếm gần 30%tổng số nông dân. ở đô thị hiện nay có khoảng 8% số hộ cùng kiệt ( "Đói cùng kiệt ở Việt Nam '' Tài liệu của trung tâm nghiên cứu dân số và nguồn lao động , Hà Nộ...